کتاب راهنمای ایمنی و سلامت روان در محل کار بر مبنای BS ISO 45003:2021

کتاب راهنمای ایمنی و سلامت روان در محل کار بر مبنای BS ISO 45003:2021 نوشتهٔ سوزان تیلور مارتین و کیت فیلد و ترجمهٔ شیدا عربی است و انتشارات ایماد آن را منتشر کرده است. این کتاب راهنمای مدیریت ریسک‌های روانی و اجتماعی در محل کار بر مبنای استاندارد سیستم مدیریت ایمنی و سلامت شغلی است.

درباره کتاب راهنمای ایمنی و سلامت روان در محل کار بر مبنای BS ISO 45003:2021

ISO (سازمان بین المللی استاندارد) یک فدراسیون جهانی است که از اعضای استانداردهای ملی تشکیل شده است. آماده‌سازی استانداردهای بین‌المللی معمولاً به‌وسیله کمیته‌های فنی ISO انجام می‌گیرد. هر یک از اعضای علاقه‌مند به موضوعی که در کمیته فنی تشکیل شده، حضور دارند این حق را دارند که راجع به موضوع اظهار نظر نمایند. سازمان‌های بین‌المللی، دولتی و غیر دولتی مرتبط با ISO نیز می‌توانند در این کار مشارکت نمایند. ISO ارتباط تنگاتنگی با کمیسیون بین‌الملل الکتروتکنیکی (IEC) در تمام زمینه‌های استانداردسازی الکتروتکنیکی دارد.

روش اجرایی به کار رفته در تهیه این سند و روش اجرایی مورد نظر برای نگهداشت آتی آن در قسمت اول بخشنامه ISO/IEC توصیف شده است. این موضوع باید خاطرنشان شود که معیارهای تایید کننده مختلف به صورت خاص به مستندهای متفاوتی نیاز دارند. پیش نویس این سند به همراه روش ویرایش آن در بخشنامه دوم ISO/IEC قسمت دوم وجود دارد.

امکان اینکه برخی عناصر این سند به عنوان حق اختراع در نظر گرفته شود قابل توجه است. ISO مسئول شناخت حقوق اختراع این‌چنینی نیست. جزئیات حقوق اختراعات شناسایی شده در زمان تهیه این سند در قسمت معرفی و یا در لیست اعلام اختراعات دریافت شده ISO معرفی شده است. 

هر اسم تجاری استفاده شده در این سند به عنوان اطلاعاتی برای راحتی کاربران بوده و به منزله تایید کردن هیچ اسم تجاری یا هیچ شرکتی نیست.

برای توضیح ماهیت داوطلبی استانداردها، معنای مشخص عبارت ISO و توضیحات مربوط به ارزیابی انطباق ، همچنین ISO از اصول محدودیت های فنی تجارت مربوط به سازمان تجارت جهانی در مبحث ارزیابی انطباق تبعیت می‌کند. این سند توسط کمیته فنی 283ISO/TC ، مدیریت ایمنی و سلامت شغلی تهیه شده است.

خواندن کتاب راهنمای ایمنی و سلامت روان در محل کار بر مبنای BS ISO 45003:2021 را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به متخصصان و پژوهشگران حوزهٔ سلامت روان پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب راهنمای ایمنی و سلامت روان در محل کار بر مبنای BS ISO 45003:2021

«این کتاب، راهنمای مدیریت ریسک‌های روانی و اجتماعی و رفاهی در محل کار را بر مبنای سیستم مدیریت ایمنی و سلامت شغلی ارائه می‌دهد.

این راهنما برای استفاده توام با ۴۵۰۰۱ ISO، که شامل الزامات و راهنما در مورد طرح ریزی، اجرا، بازنگری و بهبود سیستم مدیریت ایمنی و سلامت شغلی تعیین شده است. ۴۵۰۰۱ ISO مشخصاً اعلام می‌کند که سازمان‌ها در برابر ایمنی و سلامت شغلی کارکنان خود مسئول هستند و هر کسی که می‌تواند از فعالیت های سازمان تاثیر پذیرد نیز مسئولیت دارد. این مسئولیت شامل توسعه و مراقبت از سلامت جسمی و روانی می‌باشد.

هدف و مقصود سیستم مدیریت ایمنی و سلامت شغلی، پیشگیری از آسیب‌ها و بیماری کارکنان در محیط کار و تامین ایمنی و سلامتی آنها در محل کار می‌باشد. در نتیجه کاهش خطرات و ریسک‌های ایمنی و سلامت شغلی با ارائه راه‌کارهای پیشگیرانه و محافظت کننده که شامل اقداماتی برای مدیریت ریسک های روانی و اجتماعی می باشد، برای سازمان‌ها از اهمیت و ضرورت برخوردار است. ثابت شده که مخاطرات روانی در محل کار در حال افزایش می‌باشند و این مساله به عنوان یک چالش بزرگ برای سلامتی و ایمنی در محیط کار شناخته شده است.

مخاطرات روانی و اجتماعی در محل کار به نحوه سامان‌دهی شغل، فاکتورهای اجتماعی در محل کار، ماهیت محیط کار، تجهیزات و فعالیت‌های خطرناک مرتبط می‌باشد. مخاطرات روانی و اجتماعی می‌تواند در هر محیط، هر واحد شغلی و هر گونه وظیفه‌ای حاضر شود.

مخاطرات روانی و اجتماعی می‌توانند به‌صورت مجزا ظاهر شوند یا به‌صورت ترکیبی بر روی یکدیگر تاثیر بگذارند. ریسک فاکتورهای روانی با گونه‌هایی از مخاطرات که پتانسیل وقوع انواع مختلفی از آسیب‌ها را دارند، یا بصورت مجزا بر روی سلامت و ایمنی محیط کار تاثیر دارند، یا بر روی عملکرد سازمان و پایداری آن تاثیر می‌گذارند مرتبط می‌شوند. در نتیجه یکپارچگی توسعهٔ فرآیندهای سازمان با مدیریت ریسک فاکتورهای روانی و ارتباط آن با سایر ریسک فاکتورهای ایمنی و سلامت شغلی بسیار مهم و ضروری است.

ریسک فاکتورهای روانی بر روی سلامت روان، ایمنی و سلامت شغلی به‌صورت گسترده تاثیرگذار می‌باشد. همچنین ریسک فاکتورهای روانی بر روی هزینه‌های اقتصادی سازمان‌ها و جامعه مرتبط می‌باشد.

باتوجه به اینکه این راهنما به تمامی تاثیرات روانی بر روی سلامت، ایمنی و بهداشت شغلی می‌پردازد لازم بذکر است از اصطلاحات متنوعی در خصوص مواردی که ریسک فاکتورهای روانی بر روی آنها تاثیر می‌گذارند استفاده می‌شود. این عبارت‌ها شامل "سلامت روان" و "سلامت ذهن" می‌باشند. با توجه به هدف و ماهیت این سند، در این سند، این عبارت‌ها هم معنی و قابل تبادل انگاشته می‌شوند.

نتایج منفی برای کارکنان می‌تواند شامل سلامت نامناسب و مرتبط با شرایط باشد (برای مثال مشکلات قلبی و عروقی، اختلالات اسکلتی و عضلانی، دیابت، اضطراب، افسردگی، اختلالات خواب)، رفتارهای ناسالم (مانند مصرف مواد مخدر و تغذیه نامناسب)، همین‌طور کاهش رضایت، انگیزه و بهره‌وری شغلی. مدیریت ریسک‌های روانی و اجتماعی می‌تواند دستاوردهای مثبتی شامل افزایش رضایت شغلی و بهره وری را به همراه داشته باشد.

اگرچه عوامل مختلفی می‌تواند شدت و ماهیت نتایج ریسک‌های روانی و اجتماعی را تعیین کند، سازمان‌ها نقش بزرگی درکاهش مخاطرات یا کاهش ریسک‌ها دارند. سازمان‌ها و کارکنان، هر دو مسئولیت نگهداری و بهبود سلامت، ایمنی و بهداشت شغلی را بر عهده دارند.

تاثیرات ریسک‌های روانی برای سازمان‌ها شامل هزینه‌های مربوط به غیبت و جابجایی کارکنان، کاهش تولید و کیفیت ارائه خدمات، استخدام و آموزش، بازرسی‌ها در محل کار، شکایت‌های قضایی و به علاوه آسیب به اعتبار سازمان می‌باشد.

مدیریت موثر ریسک‌های روانی و اجتماعی می‌تواند منجر به مزایای مختلفی نظیر افزایش دلگرمی کارکنان، افزایش بهره‌وری، نوآوری و پایداری شرکت گردد.

این سند نمای کلی از مثال‌های افزایش مخاطرات روانی و اجتماعی از سازمان، عوامل روانی و محیط کار، تجهیزات و فعالیت‌های خطرناک همچنین راه کارهای موثر مقابله با آن‌ها، که می تواند شامل کاهش مخاطرات و ریسک‌های مرتبط باشد را ارائه می‌دهد.

سازمان‌ها نسبت به شناسایی و کاهش مخاطرات و ریسک های مربوط به آن‌ها مسئول هستند. مشارکت کارکنان در تمامی مراحل این فرآیند به منظور موفقیت در کنترل ریسک‌های روانی بسیار ضروری می‌باشد.

همچنین این سند شامل اطلاعاتی است که نشان می‌دهد چه مواردی برای افزایش آگاهی در خصوص ریسک‌های روانی و اجتماعی، توسعه شایستگی در خصوص مدیریت این ریسک ها و برنامه های حمایت کننده و بازگشت به کارِ کارکنانی که تحت تاثیر این ریسک ها قرار گرفته اند، برنامه ریزی و پاسخ در شرایط اضطراری، لازم و ضروری می‌باشد.

موفقیت در اجرای برنامه مدیریت ریسک های روانی و اجتماعی در گرو تعهد کلیه سطوح عملیاتی بویژه مدیریت ارشد در سازمان می باشد.»