کتاب چند گفتار پیرامون جغرافیا و سامانه های اطلاعات جغرافیایی

کتاب الکترونیکی چند گفتار پیرامون جغرافیا و سامانه های اطلاعات جغرافیایی GIS از موسسه تحقیقاتی نظام های زیست محیطی (ردلندز، کالیفرنیا) و ترجمه‌شده توسط سمیه قزلباش و محسن کلانتری است و انتشارات آذرکلک آن را منتشر کرده است. این کتاب دربارهٔ سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی و علم جغرافی است.

در‌باره کتاب چند گفتار پیرامون جغرافیا و سامانه‌ی اطلاعات جغرافیایی GIS

کتاب چند گفتار پیرامون جغرافیا و سامانه‌ی اطلاعات جغرافیایی GIS سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی و ارتباط آن با علم جغرافیا را شرح داده است. امروزه علم جغرافیا و سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی برداشت افراد را نسبت به مکان‌ها، الگوها و شبکه‌ها دگرگون ساخته و نگرش‌های نو و فناوری‌های جغرافیایی، دید فضایی مردم را بیدار کرده و شیوه فضایی‌اندیشیدن و درک فضایی را بیان کرده است. در بخشی از کتاب با عنوان اکتشاف در عصر زمین رقومی نویسنده کوشیده است چگونگی اکتشاف سرزمین‌های جدید را با ابزار و فناوری جدید، سامانه‌های دورکاری، موقعیت‌یابی و اطلاعات جغرافیایی توضیح دهد. در عصر حاضر که دیگر مکانی برای اکتشاف وجود ندارد بخش دیگر این مطالعه است. کشف محیط‌های مجازی الهام‌گرفته از واقعیت و کاوش در پدیده‌های تخیلی و فرضی با استفاده از رایانه از جمله عرصه‌های نوین اکتشاف در دنیای رقومی امروز است. توسعهٔ سامانهٔ پویایی‌شناسی سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی توانایی بشر را برای شناخت بهتر و تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر در دنیای پویا و همواره در حال دگرگونی افزایش داده است.

جایگاه و نقش علوم اطلاعات جغرافیایی به‌عنوان ابزاری برای بهبود درک‌ بشر از دنیای هستی است. زندگی در میان شبکه‌های دانش موضوع دیگر این کتاب است که به اهمیت شبکه‌ها به‌ویژه شبکه‌های دانش و ایجاد‌ زیر‌ساخت‌های پایگاه‌های داده‌ای تشریح اشاره کرده است. در بخشی دیگر که راجع‌به انتظار مورخان از سامانه‌ٔ اطلاعات جغرافیایی است، توانایی‌های با‌ارزش سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی در تاریخ‌نگاری شرح‌ داده شده است. در ادامه هم‌پیوندی‌های ۲ رشتهٔ تاریخ و جغرافیا و به‌ویژه علم سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی به خوبی تبیین شده است. در موضوع هویت یابی دوباره علم جغرافیا ابتدا چالش مهم مردم جهان در دنیای امروز یعنی بی‌سوادی جغرافیایی یا کم بودن دانسته‌های جغرافیایی افراد شرح داده شده و پس از آن ضمن تشریح سیر تکوین و توسعه‌ٔ علم جغرافیا به تأثیرات شگرف جغرافیا و جغرافی‌دانان در آنچه دنیای امروز را ساخته، پرداخته است. راهکارهایی ارزشمند برای توسعه‌ی علم جغرافیا و سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی در مجامع دانشگاهی نیز ارائه شده است. در بخشی دیگر از کتاب با عنوان تأملی دوباره بر آموزش سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی نویسنده ضمن برشمردن‌ کاربردهای گوناگون‌ سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی در عرصه‌های مختلف علم و زندگی از همه‌گیر‌شدن این سامانه‌ها در دنیای امروز سخن گفته و بر ضرورت راه‌اندازی و برگزاری د‌وره های آموزش سواد فضایی و سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی تأکید کرده است. سیارهٔ زمین، سامانه‌ای به‌هم‌پیوسته و یکپارچه است و باید به‌عنوان یک سامانه در‌نظر گرفته شود، و گرنه حفاظت از آن میسر نخواهد بود. در این رابطه شبکه‌های طبیعی و انسانی موجود در سیارهٔ زمین تشریح گردیده، سپس چگونگی تأثیر گذاری شبکه‌ٔ انسانی بر طبیعت، چگونگی شناخت شبکه‌ٔ جهانی و نحوه‌ٔ شناسایی عوامل موثر بر این شبکه همراه با نمونه‌هایی از کشور ایالات متحدهٔ آمریکا بیان گردیده است. هدف اصلی این اطلاعات افزایش آگاهی مدیران و برنامه‌ریزان از رابطه‌ٔ متقابل انسان و محیط است. سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که درون آن می توان محاسبات پیچیده‌ای انجام داد و یا در بین اطلاعات آن جست‌وجو نمود، برای نمونه به کمک این سامانه امکان پیش‌بینی الگوهای فرسایش وجود دارد. به وسیله این سامانه‌ها می توان با رویکردی جغرافیایی هم کارهای روزمره و معمولی و هم اکتشافات علمی پیچیده را انجام داد. ساکنین زمین با بهره‌گیری از این فناوری، بالنده‌تر، آگاه‌تر و مسئول‌تر خواهند بود.

برخی از فصل‌های کتاب چند گفتار پیرامون جغرافیا و سامانه‌ٔ اطلاعات جغرافیایی GIS از این قرار است:

فصل اول: سامانه‌ٔ اطلاعات جغرافیایی چیست؟ 

فصل دوم: درک فضایی، عامل پیوند دهنده‌ٔ ما

فصل سوم: اکتشاف در عصر زمین رقومی

فصل چهارم: پویایی‌شناسی سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی: شناخت ماهیت پویای دنیای هستی

فصل پنجم: زندگی در میان شبکه‌های دانش

فصل ششم: انتظار مورخان از سامانه‌ٔ اطلاعات جغرافیایی

فصل هفتم: هویت‌یابی دوباره‌ٔ علم جغرافیا

فصل هشتم: تأملی دوباره بر آموزش سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی

فصل نهم: طبیعت، شبکه‌های انسانی و جایگاه سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی

فصل دهم: انسان، طبیعت: شبکه‌ٔ انسانی

فصل یازدهم: انسان، طبیعت: شبکه‌ٔ طبیعی

خواندن کتاب چند گفتار پیرامون جغرافیا و سامانه‌ی اطلاعات جغرافیاییGIS را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به دانشجویان، کارشناسان جغرافیا و کسانی که علاقه‌مند به شناخت نظام‌های اطلاعاتی جغرافیایی هستند پیشنهاد می کنیم.

بخشی از کتاب چند گفتار پیرامون جغرافیا و سامانه‌ی اطلاعات جغرافیاییGIS

« ما نسبت به گذشته درباره ابعاد فضایی آگاه‌تر و هوشیار تر هستیم و از نظر جغرافیایی حساس‌تر شده‌ایم. این روزها مردم بسیار بیشتر از پیش جغرافیایی می‌اندیشند. دنیای ما آکنده از این تجربه ‌هاست و درک ما از مکان‌ها، راه‌ها، جریان ‌ها الگوها، شبکه‌ها و ناهمواری‌ها بسیار بیشتر شده است و اکنون این پدیده ‌ها جزیی از وجود ما شده‌اند. هنگامی که دوستی را ملاقات می‌کنیم و وارد این بحث می‌شویم که چگونه می‌توان با رایانه کاری انجام داد که درک بهتری به ما بدهد، این کار را به راحتی و بدون هیچ مقدمه ‌ای انجام می‌دهیم و دیگر نیازی برای توافق بر سر اصول اولیه این کار نیست. واکنش افرادی که صاحب اندیشه فضایی هستند همسان شده است. سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی و فنون و روش‌های مربوط به آن، دید جغرافیایی مردم را بیدار کرده‌ است دیگر همه چیز قابل مشاهده است و به راحتی با کمک سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی می‌توان در پدیده‌ها دخل و تصرف کرد و یا اطلاعات را بر روی هم قرار داد، لایه‌های اطلاعاتی را کم یا زیاد نمود و در آخر، همه این دخل و تصرفات را چاپ نمود. نکته جالب در همه این کارها این است که ما به گونه‌ای حرفه‌ای نگرش و دید فضایی پیدا کرده‌ایم.»