کتاب جریان ساکت خانه

کتاب جریان ساکت خانه سرودهٔ مریم هاشمی تنگستانی (شاعر و نویسندهٔ بوشهری) است. انتشارات هلیله این مجموعه شعر معاصر را روانهٔ بازار کرده است.

درباره کتاب جریان ساکت خانه

کتاب جریان ساکت خانه یک مجموعه شعر معاصر را در بر گرفته است. عنوان برخی از شعرهای کتاب حاضر عبارت است از «برزخ درون»، «سوخته»، «زخم»، «رها» و «دار». این مجموعه اولین دفتر شعر مریم هاشمی تنگستانی و به‌گفتهٔ خودش نتیجهٔ کشمکش روح و جسم و نوعی عصیان است که بین سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۹ سروده شده است. این مجموعه حاوی ٩٤ شعر كوتاه و بلند و نوعی درون‌ریزی عمیق در مواجهه با زندگی است. موضوع شعرهای این دفتر بیشتر عاشقانه و تا حدودی اجتماعی است. این شاعر بوشهری گفته است که در دوران نوجوانی با شعر شاملو و فروغ بزرگ شده است. به عقیدهٔ او در شعر آزاد می‌توان پرندهٔ خیال را تا آنجا که ذهن یاری می‌‎کند، به پرواز درآورد. مریم هاشمی تنگستانی معتقد است که جنوب و المان‌هایش در شعرش نمود و تأثیر پررنگی دارد؛ چراکه جنوب خودِ شعر است.

می‌دانیم که شعر فارسی عرصه‌های گوناگونی را درنوردیده است. در طول قرن‌ها هر کسی از ظن خود یار شعر شده است و بر گمان خود تعریفی از شعر به‌دست داده است. حضور شعر در همهٔ عرصه‌ها از رزم و بزم گرفته تا مدرسه و مسجد و خانقاه و دیر و مجلس وعظ، همه و همه گویای این مطلب است که شعر، بی‌محابا، زمان، مکان و جغرافیا را درنوردیده و در هفت‌اقلیم جان و جهان به دلبری پرداخته است. آمیختگی شعر با فرهنگ مردم و اندیشه‌های اجتماعی، این هنر را زبان گویای جوامع بشری ساخته است؛ بدان‌گونه که هیچ جامعه‌ای از این زبان بارز، برای انتقال اندیشه‌هایش بی‌نیاز نبوده است. گاهی شعری انقلابی به پا کرده است و گاه انقلابی، شعری پویا را سامان داده است.

شعر نو فارسی با وانهادن قالب‌های شعر کلاسیک در قرن ۱۴ هجری به‌وجود آمده است. این گونه از شعر فارسی آزادی بسیاری را در فرم و محتوا به شاعر می‌دهد. شعر نو به لحاظ محتوا و جریان‌های اصلی ادبی حاکم بر آن کاملاً با شعر کلاسیک فارسی متفاوت است و به‌لحاظ فرم و تکنیک ممکن است همانند شعر کلاسیک موزون باشد یا نباشد یا وزن آن عروضی کامل باشد یا ناقص. استفاده از قافیه نیز در شعر نو آزاد است. معمولاً شعر نو فارسی را به ۳ دستهٔ اصلی شعر نیمایی، شعر سپید و موج نو تقسیم می‌کنند و پدر شعر نوی ایران را نیما یوشیج (علی اسفندیاری) می‌دانند. احمد شاملو، فروغ فرخزاد، سهراب سپهری، هوشنگ ابتهاج (سایه)، نادر نادرپور، فریدون مشیری و محمدرضا شفیعی کدکنی بعضی از شاعران مشهور ایرانی هستند که در قالب شعر نو می‌سروده‌اند.

شعر سپید یا شعر شاملویی گونه‌ای از شعر نو فارسی است که در دههٔ ۱۳۳۰ شمسی و با مجموعهٔ «هوای تازه» سرودهٔ احمد شاملو ظهور پیدا کرد و شاید بتوان آن را با «شعر آزاد» در ادبیات کشورهای غربی مقایسه کرد. تفاوت عمدهٔ این آثار با نمونه‌های قبلی «شعر نو» در فرم شعر بود. در این سبک عموماً وزن عروضی رعایت نشده، اما آهنگ و موسیقی نمود دارد. در دسته‌بندی شعر نو فارسی، گاهی به هر شعر که در قالب شعر نیمایی نگنجد «شعر سپید» می‌گویند. برخی از صاحب‌نظران مانند «محمد مستقیمی» شعر سپید را پالاییده‌ترین نوع شعر فارسی می‌دانند که خود را از موسیقی و همهٔ چیزهای دیگر آزاد کرده است. او در کتاب «آیینه‌پردازان» خود با این تعریف از شعر که کلامی مخیل است، یکی از دلایل خوانده‌شدن شعر سپید را معنی و خوانش سپیدی‌هایی می‌داند که در تقطیع‌های شعر سپید در فضای خیال خواننده بازآفرینی می‌شود و یا خواننده آن‌ها را در فضای خیال خود پر می‌کند. به نظر او در شعر سپید به‌دنبال موسیقی نباشید؛ چون شعر سپید به‌معنای شعر بی‌قیدوبند است. این شعر از قیود موسیقی که هنر دیگری است خود را رها کرده و صفت سپیدیش به همین معناست. پس نه موسیقی دارد نه نیازی به موسیقی دارد.

خواندن کتاب جریان ساکت خانه را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به دوستداران شعر معاصر ایران پیشنهاد می‌کنیم.

درباره مریم هاشمی تنگستانی

مریم هاشمی تنگستانی در سال ۱۳۶۰ در تبريز به دنیا آمد. او ساکن بوشهر و دانش‌آموخته رشتهٔ ميكروبيولوژی در مقطع کارشناسی بوده است. سرودن شعر را از ۱۶سالگی آغاز کرده و طبع شعری خود را بیشتر در سبک نیمایی و آزاد آزموده است. از این شاعر معاصر ایرانی، چند کتاب به نام‌های «جریان ساکت خانه»، «زير آفتاب داغ بند»، «می‌توانی زندانبان نباشی» و «بازی‌های محلی استان بوشهر» منتشر شده است.