کتاب برداشت های نادرست سلفیه جهادی از آیات جهاد

کتاب الکترونیکی «برداشت های نادرست سلفیه جهادی از آیات جهاد» نوشتهٔ مهدی فرمانیان در نشر میراث ماندگار چاپ شده است. امروزه عده‌ای به نام جهاد و شهادت، امنیت را از بلاد اسلامی سلب کرده‌ و قتل و کشتاری در جهان به راه انداخته‌اند که از جهات مختلف با جهاد از نگاه اسلام تباین و اختلاف زیادی دارد و باعث انحراف مفهوم جهاد و قرین‌شدن نام اسلام و این فریضه الهی با تروریسم شده است. این کتاب به انواع جهاد و این تلقی‌های ناصحیح از مفهوم برخی آیات می‌پردازد.

درباره کتاب برداشت های نادرست سلفیه جهادی از آیات جهاد

جهاد از فروعات بسیار مهم دین اسلام است و در قرآن و کلام رسول‌اللّه توصیه فراوانی به ادای این فریضه الهی شده است. بر اساس آیات و روایات و فتوای فقها، کفار و مشرکانِ مهاجم به بلاد اسلامی و همچنین کسانی که مانع نشر دین‌اند و قیام‌کنندگان علیه حاکمِ واجب‌الاطاعه، طرفِ مقابل جهادند. هدف از جهاد، عزت و سربلندی مؤمنان و اعتلای پرچم اسلام است. انگیزه انسان مسلمان از جهاد هدایت بشریت، ترویج توحید و خداپرستی و مهیاکردن زمینه‌های قدرت انتخاب، در سایه رهایی از بند باطل است. از این‌رو بهره‌برداری از آن در جهت ترویج هواپرستی، ضلالت و گمراهی، نفرت‌پراکنی، فتنه و کشتار انسان‌ها، مخصوصاً مسلمانان، تعدی از حدود الهی است.

کتاب برداشت های نادرست سلفیه جهادی از آیات جهاد را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به افرادی که مایل هستند آیات و روایات مربوط به جهاد را دقیق‌تر و با جزئیات بیشتری مطالعه کنند، پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب برداشت های نادرست سلفیه جهادی از آیات جهاد

تعریف بزرگان و فقهای فریقین از جهاد

معنایی که برای جهاد مطرح کردیم، در کتب فقهی و بیان بزرگان سنی و شیعه به‌وفور دیده می‌شود. عبدالرحمان سعدی حنبلی (سلفی) می‌نویسد: «جهاد به معنای به‌کارگیری تمام توان در جهت رسیدن به هدف مطلوب است و به‌جاآوردن حق جهاد فی‌سبیل‌اللّه به این است که مسلمان قیام تام و تمام برای عمل به اوامر الهی داشته باشد و به دعوت مردم به دین خدا از هر راهی بپردازد، اعم از نصیحت و تعلیم و قتال و نهی و وعظ و غیر این امور» شهوات، شیطان و فساق به کار می‌رود و حتی ابن‌تیمیه در تعریف جهاد می‌نویسد: «جهاد به معنای به‌کارگیری تمام توان در جهت حصول امر محبوب نزد پروردگار و از بین بردن امری است که مبغوض حق‌تعالی است». چنانچه پیدا است حصول امر محبوب و از بین بردن امر مبغوض، تلازم دائمی با قتال ندارد. شبیه همین تعاریف در منابع فقهی شیعی نیز آمده است.

رابطه جهاد و قتال

استعمال واژه «جهاد» در معنای قتال شایع و فراوان است تا جایی که بر اساس بررسی انجام‌شده، این واژه با مشتقاتش، ۴۱ بار در قرآن به کار برده شده و از این مجموع، 33 بار به مسئله قتال فی سبیل الله ارتباط دارد. از جمله:

{انْفِرُواْ خِفَافًا وَ ثِقَالاً وَ جَاهِدُواْ بِأَمْوَالِکمْ وَ أَنفُسِکمْ فِی سَبِیلِ اللّهِ ذَلِکمْ خَیرٌ لَّکمْ إِن کنتُمْ تَعْلَمُونَ}. 

اما شایع‌بودن جهاد به معنای قتال به این معنا نیست که آن را مصطلح شرعی در قتال بدانیم بلکه قتال، یکی از مصادیق جهاد است. اما برای یافتن پاسخ پرسش‌های زیر، قتال در قرآن را بررسی می‌کنیم: کدام قتال، قتال فی سبیل الله و مصداق «جهاد» است؟ آیا کسی می‌تواند مسلمانان را مشرک و کافر بنامد و به قتال علیه آنها فتوا دهد؟ آیا قرآن در مواجهه با کفار و مشرکان روشی غیر از قتال پیشنهاد می‌کند؟ کدام دسته از کفار و مشرکان طرف مقابل در مقاتله‌اند؟ 

بررسی مسئله قتال در قرآن

برای اینکه بتوانیم تصویر روشنی از مسئله قتال در قرآن داشته باشیم بحث را در سه محور اساسی زیر پی می‌گیریم:

الف. تبین مراد قرآن از قتال فی سبیل الله و فی سبیل الطاغوت

ب. بررسی حکم قتال علیه مسلمانان

ج. بررسی نوع مواجهه با مشرکان و مصادیق جواز قتال علیه آنان در قرآن (جهاد دفاعی و ابتدایی).

۱. قتال «فی سبیل الله» و «فی سبیل الطاغوت»

قرآن، قتال را به «فی سبیل الله» و «فی سبیل الطاغوت» تقسیم کرده و فرموده: {الَّذِینَ آمَنُواْ یقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ وَالَّذِینَ کفَرُواْ یقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ الطَّاغُوتِ}. در اینکه قتال فی سبیل الله به چه معنا است، در صحیح بخاری از رسول‌الله | چنین نقل شده است:

«قتال فی سبیل الله آن است که به نیت برافراشته‌شدن کلمةالله (پرچم دین خدا) باشد».