بریده‌هایی از کتاب تاریخ امامان شیعه

امام علیه‌السلام در مسیر کوفه هنگامی که درباره علت قیام خود سخن می‌گوید، به این موضوع پرداخته، آن را تامین‌کننده سعادت و رهایی می‌داند: جامعهْ دگرگون شده و ضدارزش‌ها حاکم و ارزش‌ها رخت بربسته‌اند و چیزی جز ته‌مانده‌ای از آنها نمانده. آیا نمی‌بینید به حق عمل نمی‌شود و از باطل روی گردان نیستند!؟ اینجاست که مومن بر ارتقا و شهادت الهی باید از خود تمایل نشان دهد و به‌همین سبب من مرگ را جز سعادت، و زندگی با ستمگران را جز هلاکت نمی‌بینم. مردم برده دنیا شده‌اند و دین فقط سر زبان آنهاست. تا زمانی که برای آنها ابزار زندگی است، بر زبان می‌چرخانند، اما همین که آزمایش شدند، دینداران کم می‌شوند.

قیس بن سعد بن عباده انصاری ـ یار با وفای امام علی علیه‌السلام و فرمانده سپاه او ـ اولین کسی بود که با امام حسن علیه‌السلام بیعت نمود و هزاران نفر نیز بعد از او با امام بیعت کردند. قیس به هنگام بیعت شروطی را برای بیعت مطرح می‌کند: عمل براساس قرآن و سنت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و همچنین جنگ علیه کسانی که حلال خدا را حرام اعلام کرده‌اند. امام علیه‌السلام با شرط آخر موافقت نمی‌کند و می‌گوید این شرط در دو شرط اولی موجود است؛ زیرا امام نمی‌خواهد امامت را صرفاً در اذهان عمومی با جنگ و نبرد علیه دشمنان پیوند زند، بلکه رسالت امام علیه‌السلام حفظ و صیانت از اسلام و عمل به سنت و سیره پیامبر و قرآن‌کریم است که در متن آنها صلح و جنگ و قیام و قعود همه نهفته است.

من حسن فرزند محمد رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله هستم؛ من فرزند بشیر و نذیرم؛ من فرزند دعوتگر به سوی خدا به اذن او و با چراغ روشن هستم؛ من از اهل‌بیتی هستم که خداوند رجس و پلیدی را از آنان دور و آنان را تطهیر کرده است؛ کسانی که خداوند دوستی آنان را در کتاب خود واجب کرده، و هر که کار نیکی کند، به نیکویی‌اش می‌افزاید. پس کار نیک همان دوست داشتن ما اهل‌بیت است.

هر یک از شما تا وقتی این شخص [= معاویه] زنده است، در خانه‌هایتان بمانید. اگر او مرد و شما زنده بودید، امیدوارم که خداوند آن را برای ما پیش‌آورد که رشد ما در آن باشد و ما را به خود وانگذارد.

یزید ابتدا عبیدالله بن زیاد را مامور سرکوبی حجاز کرد، اما عبیدالله عذر آورد و گفت: «به خدا قسم! قتل پسر رسول خدا و جنگ در حرم را برای یزید فاسق جمع نخواهم کرد.»