بریده‌هایی از کتاب فرهنگ اصطلاحات و مکتب‌های سیاسی

و مکتب‌های سیاسی از چند منظر قابل تأمل است. برای نمونه نوع نگاه سیاسی فراهم‌آورنده و نیز روشمند بودن فرهنگی مرجع برای اهل نظر و اندیشه، از اصول بنیادین چنین تألیفی محسوب می‌گردد. فرهنگ حاضر ویژگی‌هایی دارد که شاید در آثاری مشابه کمتر یافت شود. در این فرهنگ افزون بر تبیین اصطلاحات، نهادها و مکتب‌های سیاسی، تلاش بر این بوده که آگاهی‌های لازمی نیز دربارهٔ فیلسوفان و نظریه‌پردازان علوم سیاسی و سیاستمداران ارائه گردد.

تحولات بین‌المللی در تولید کشاورزی در دههٔ ۱۹۶۰ با حمایت سازمان‌های پولی بین‌المللی، به انقلاب سبز موسوم شد. این تحولات بر بذرهای پیوندی، مکانیزه کردن و مهار زدن به آفت به‌مثابهٔ پاسخ دادن به عقب‌ماندگی کشاورزی جهان سوم تأکید کرد. انواع بذرهای پر محصول، همراه کاربرد مواد ضدّآفات و صرفه‌جویی‌های مقیاس تولید که تنها از طریق مکانیزه شدن موفق می‌توانست شد، ترویج گشت. این ابتکار در یکرشته کشورهای جهان سوم دسترسی به ارقام تولید بسیار بهتر انجامید. اما انقلاب سبز به لحاظ آفت‌های محیطی در کشورهایی که از همه مؤثرتر بوده است، از سوی محیط‌گرایان* و دیگران مورد انتقاد قرار گرفته است.

گرچه در مراحل اولیهٔ توسعه که انباشت سرمایه مورد نظر است، نظام‌های غیر دموکراتیک ممکن است موقتاً با اعمال سیاست‌های سرکوب‌کننده شرایط مناسبی برای انباشت و توسعه پیدا کنند ولی زمانی که چرخ صنایع سنگین به حرکت درآمد، چنین نظام‌هایی مانع توسعه گردیده و به عامل مهمی در راه ایجاد اختلال‌های اقتصادی و بی‌نظمی اجتماعی بدل می‌گردند. در صورتی که با اعطای آزادی دموکراتیک به مردم این کشورها امکان نظارت بر طرح‌های اقتصادی داده نشود، بیم آن می‌رود که رواج فساد اداری، بوروکراسی و عدم مشارکت فعال مردم در طرح و اجرا و نظارت بر برنامه‌های اجتماعی و اقتصادی، آن برنامه‌ها را با شکست روبه‌رو سازد.

التزام نمایندگان به پاسخ به موکلان در حیطهٔ اختیارات و تکالیفشان؛ اقدام به رفع انتقاد یا اجرای مطالباتی می‌کنند که از آنان خواسته شده است و نیز پذیرش مسؤولیت ] احیاناً[شکست، بی‌کفایتی یا فریبکاری. ممکن است اعضای مجالس قانونگذاری، از سوی مقامات، ناظمان حزبی احزاب محلی یا حوزه‌های نمایندگی‌شان در رابطه با سابقهٔ آرایی که در مجلس داده‌اند، به پاسخگویی فراخوانده شوند. وزیران دولت نیز در رابطه با تصمیمات دولتی، چه در برابر مجلس قانونگذاری و چه در برابر مردم یا رأی‌دهندگان مسؤول‌اند. در بریتانیا قرار بر این است که وزیران، هم احساس مسؤولیت فردی وزارتی و هم احساس مسؤولیت جمعی را رعایت کنند و مباحث پارلمانی، پژوهشهای کمیته‌های منتخب و رسانه‌ها را در عرصه‌های مهم ابراز مسؤولیت‌شان بیابند.

ما بر این باوریم که این حقایق بدیهی هستند که تمامی انسان‌ها برابر آفریده شده‌اند، که آفریدگار آنان حقوق انتقال‌ناپذیری را به آنان اعطا کرده است که حق زندگی، آزادی و پیگیری خوشبختی از جمله اینهاست و دیگر اینکه حکومت‌ها برای تأمین این حقوق تأسیس می‌شوند. آنها اختیارات عادلانه‌شان را از رضایت مردم زیر حکومت خود می‌گیرند؛ اینکه هرگاه هرگونه حکومتی پایمال‌کنندهٔ این اهداف می‌شود، حق مردم است که آن را تغییر دهند یا سرنگون سازند و به‌جای آن حکومتی جدید روی کار آورند

ابژکتیویسم (عینی‌گرایی) نگرشی است مبنی بر گونه‌یی «بیطرفی» در علم و در تحلیل‌های سیاسی و اجتماعی، بدین معنا که شناخت علمی باید در سرحد خود داده‌ها (فاکت‌ها) یا اشیاء و آنچه عینیت دارد متوقف گردد و نباید به ارزیابی انتقادی آن یا داوری درباره آنها پرداخت. بدین‌گونه ابژکتیویسم مرزهای خرد انسانی را محدود می‌کند و طرح مسائل اجتماعی و نتایج ناشی از جهان‌بینی پژوهشگر را غیرعلمی یا ذهنی (سویژکتیو) می‌نامد.

آپولیتیسم این واژه در مقابل پولیتیک (سیاست)، به معنای سیاست‌گریزی و روش لاقیدانه نسبت به سیاست، خودداری از مشارکت در جریان‌های سیاسی، سر باز زدن از اتخاذ مشی سیاسی آشکار است.