بریده‌هایی از کتاب مفاهیم تحلیل رفتار متقابل

در ساختار شخصیت هر فردی سه بخش «والد»، «بالغ» و «کودک» وجود دارد که با توجه به لزوم ارتباط درونی یا بیرونی در هر زمان فقط یکی از سه بخش شخصیت ما کنش و واکنش نشان می‌دهد.

در درون هر کس نیرویی نهفته است که می‌توان از آن به‌عنوان عقل، منطق و مصلحت برای برخورد با واقعیت‌ها نام برد، به این جنبه از شخصیت «بالغ» گفته می‌شود که ارتباطی به سن و میزان تحصیلات ندارد و شامل توجه به واقعیت موجود و جمع‌آوری اطلاعات، بررسی و نتیجه‌گیری منطقی می‌شود.

پیام «کودک»: به من کمک کن، این مسئله را حل کنم. - پاسخ «والد حمایت‌گر مثبت»: اول خودت سعی کن، اگر نتوانستی من کمکت می‌کنم. - پاسخ «والد حمایت‌گر منفی»: تو خسته شدی، بگذار من برایت مسئله را حل می‌کنم. - پاسخ «والد انتقادگر مثبت»: اگر درس‌هایت را با دقت می‌خواندی، چنین چیزی از من نمی‌خواستی. - پاسخ «والد انتقادگر منفی»: از بی‌سوادی توست که مسئله به این راحتی را نمی‌توانی حل کنی.

افرادی‌که مسیر حرکت انرژی روانی آن‌ها باز است و انرژی آزادانه در آن جریان دارد، خود را پرتوان، باانگیزه، بانشاط و پویا می‌یابند و اشخاصی که مسیر حرکت انرژی آن‌ها مسدود شده است، احساس ناتوانی، بی‌انگیزگی، خمودگی و ایستایی می‌کنند.

مطالعه این کتاب برای موفقیت در آزمون‌های مقدماتی، پیشرفته و تخصصی انجمن بین‌المللی تحلیل رفتار متقابل مناسب است که دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی و انجام آزمون‌های آن در بخش آموزش انجمن تحلیل رفتار متقابل برگزار می‌شود.

ابهام و پیچیدگی در مفاهیم، تخصصی بودن و زمان طولانی درمان در دیگر روش‌های روان‌درمانی باعث شد تا تحلیل رفتار متقابل با مفاهیم اساسی و واژه‌های ساده به‌سرعت جایگزین روش‌های روان‌درمانی قدیمی شود. به‌همین علت تحلیل رفتار متقابل عمومیت یافته است و هر جا که انسان‌ها حضور دارند و با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند، این نوع درمان کاربرد دارد و به‌عنوان ابزاری برای تغییر و حل مشکلات مورد استفاده قرار می‌گیرد. تحلیل رفتار یک مکتب علمی کاربردی است که در آن از به‌کار بردن مفاهیم پیچیده، اجتناب شده

تقدیم به تمام افرادی که در راه گسترش علم و کاربرد آن بخشی از عمر خود را به دیگر انسان‌ها هدیه می‌دهند منصور بهرامی

هر چقدر انسانی بیشتر از «بالغ» خود استفاده کند، بهتر می‌تواند آن‌را تقویت کند. اریک برن می‌گوید حالت شخصیتی «بالغ» مانند عضله‌ای است که هرچه بیشتر از آن استفاده شود، قوی‌تر می‌شود.

در مقایسه با انزوا، خطرهای روانی آداب و رسوم بیشتر می‌شود

از دیدگاه تحلیل رفتار متقابل؛ افراد زمان خود را به شش روش سپری می‌کنند. به‌عبارتی دیگر وقتی انسان‌ها در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند، به شش روش متفاوت این وقت را با هم می‌گذرانند؛ به این معنا که هر فردی گاهی از افراد دیگر کناره می‌گیرد (انزوا یا فاصله گرفتن از دیگران)، زمانی به تشریفات می‌پردازد (مراسم و مناسک یا پرداختن به آداب و رسوم)، در برخی موارد به گفتگوهای سرگرم‌کننده مشغول می‌شود (وقت گذرانی)، گاه برای گذراندن زمان، به‌کار می‌پردازد (کار و فعالیت) یا گاهی اوقات در نقش‌های خاص وارد رابطه با دیگران می‌شود (بازی‌های روانی) و بالاخره احتمال دارد که وقت خود را با ارتباطی سالم و دور از هرگونه بازی روانی بگذارند (صمیمت)

در ارتباط متقابل صمیمانه بین دو نفر هیچ‌گونه پیام پنهانی وجود ندارد، بنابراین سطح اجتماعی و روانی پیام‌ها با یکدیگر هماهنگی دارد که این مهم‌ترین تفاوت بین صمیمیت و بازی است. در ارتباط صمیمانه هر یک از طرفین ارتباط، مسئولیت کارهای خود را بر عهده دارند. در واقع صمیمیت انتخاب رابطه «کودک» به «کودک» است که بدون بازی‌های روانی برقرار می‌شود و «بالغ» بر آن نظارت دارد؛ همچنین این ارتباط لحظاتی از ارتباطات انسانی است که احساسات ظریف طرفین ابراز و محبت بین دو نفر برانگیخته می‌شود که به معنی علاقه‌ای واقعی و به دور از هر نوع آلایش است.