بریده‌هایی از کتاب دقایقی با قرآن

پیامبرصلی الله علیه وآله از شخصی شنید که در دعا می‌گوید: «اسئلک خیر ما تسئل» خدایا! بهترین چیزی که از تو درخواست می‌شود به من عطا کن، فرمود: اگر این دعا مستجاب شود، در راه خدا شهید می‌شود.

سحر مناسب‌ترین زمان برای دعاست.

رسول خداصلی الله علیه وآله فرمود: «دست از سر مرده‌ها بردارید و بدی‌های آنان را بازگو نکنید، کسی‌که مُرد، خوبی‌هایش را بگویید»

۱. آرامش دارند. «أَلا بذکر اللَّه تطمئنّ القلوب»(۲۰۴) ۲. توکل دارند. «فلیتوکل المؤمنون»(۲۰۵) ۳. امداد غیبی می‌شوند. «وجنوداً لم تروها»(۲۰۶) ۴. همواره پیروز هستند. «اِحدَی الحُسنیین»(۲۰۷) ۵. بینش و نور دارند. «یجعل لکم فرقانا»(۲۰۸) ۶. در بن بست قرار نمی‌گیرند. «یجعل له مَخرجاً»(۲۰۹) ۷. کارشان را بیهوده نمی‌بینند. «فمن یعمل مثقال ذرّة خیراً یره»(۲۱۰) ۸. از ملامت‌ها نمی‌ترسند. «لایخافون لَومَة لائم»(۲۱۱)

از پیامبرصلی الله علیه وآله پرسیدند: بهترین دوست کیست؟ فرمود: کسی‌که دیدارش شما را به یاد خدا بیندازد، و گفتارش به علم شما بیفزاید و کردارش یاد قیامت را در شما زنده کند. (۴۱۳)

- حکم او بهترین است. «و من احسن من اللّه حکما»(۱۳۰۶) از ما نیز خواسته است کارمان به نحو احسن باشد: - از بهترین سخن پیروی کنیم. «فیتبعون احسنه»(۱۳۰۷)

یاد قهر و خشم او، عامل خوف از اوست.

علی‌علیه السلام می‌فرمود: قسم به خدایی که جان فرزند ابوطالب در دست اوست، تحمّل هزار ضربه شمشیر در راه خدا، آسان‌تر از مرگ در رختخواب است

- کسی که می‌داند خداوند نیکوکاران را دوست دارد، «ان اللَّه یحب المحسنین»(۲۹۳) به کار نیکش دلگرم می‌شود.

تنهایی در زندگی برای او تلخ و ناگوار نیست، چون می‌داند او زیر نظر خداوند است. «ان اللّه معنا»(۲۱)

قُل لَّا أَمْلِک لِنَفْسِی نَفْعاً وَلَا ضَرّاً إِلَّا مَا شَآءَ اللَّهُ وَلَوْ کنتُ أَعْلَمُ الْغَیبَ لَاسْتَکثَرْتُ مِنَ الْخَیرِ وَ مَا مَسَّنِی السُّوءُ إِنْ أَنَاْ إِلَّا نَذِیرٌ وَ بَشِیرٌ لِّقَوْمٍ یؤْمِنُونَ بگو: من مالک هیچ سود و زیانی برای خودم نیستم، مگر آنچه را خدا بخواهد (و از غیب و اسرار نهان نیز خبر ندارم، مگر هر چه خدا بخواهد) و اگر غیب می‌دانستم، منافع زیادی برای خودم فراهم می‌کردم وهرگز به من زیانی نمی‌رسید. من جز هشداردهنده و بشارت‌دهنده برای گروهی که ایمان می‌آورند نیستم. (اعراف، ۱۸۸)

«لعلّ اللَّه یحدث بعد ذلک أمرا»(۳۰۰) قانون الهی در همه جا ثابت نیست، شاید خداوند با پدید آمدن شرایط لازم، برنامه جدیدی را بوجود آورد.

در سفری که برای تهیه غذا هر کس کاری را به عهده گرفت، پیامبر نیز کاری را به عهده گرفت و فرمود: جمع کردن هیزم با من.

مَن حَرمک، تَصِل مَن قطعک»، (۱۵۱) از کسی که به تو ظلم کرده در گذر، به کسی که تو را محروم کرده عطا کن و با کسی که با تو قطع رابطه کرده است، ارتباط برقرار کن.

آرزو عامل و انگیزه حرکت و رشد است. رسول اکرم‌صلی الله علیه وآله فرمودند: «لولا الامل ما رضعت والدة ولدها و لا غرس غارس شجرها»(۷۴۷) اگر آرزو نبود، نه مادری کودک خود را شیر می‌داد و نه کشاورزی درختی را می‌کاشت.

فواید امر به معروف وَإِذْ قَالَتْ أُمَّةٌ مِّنْهُمْ لِمَ تَعِظُونَ قَوْماً اللَّهُ مُهْلِکهُمْ أَوْ مُعَذِّبُهُمْ عَذَاباً شَدِیداً قَالُواْ مَعْذِرَةً إِلَی رَبِّکمْ وَلَعَلَّهُمْ یتَّقُونَ (اعراف، ۱۶۴) و (به یاد آور) زمانی که گروهی از آنان (بنی‌اسرائیل، به گروه دیگر که نهی از منکر می‌کردند) گفتند: چرا شما قومی را موعظه می‌کنید که خدا هلاک کنندهٔ ایشان است، یا عذاب کنندهٔ آنان بر عذابی سخت است؟ گفتند: برای آنکه عذری باشد نزد پروردگارتان و شاید آنها نیز تقوا پیشه کنند. در کتاب امر به معروف و نهی از منکر، بیش از ده فایده برای امر و نهی، ر حتّی در صورتی که اثر نکند، ذکر کرده‌ام که خلاصه‌اش را در اینجا بیان می‌کنم، (۱۱۹) تا شاید سکوت و ترس و بی‌تفاوتی در مقابل ترک معروف و عمل به منکر از بین برود: ۱. گاهی امر و نهی ما امرور اثر نمی‌کند، ولی در تاریخ، فطرت و قضاوت دیگران اثر دارد. چنانکه امام حسین‌علیه السلام در راه امر به معروف و نهی از منکر شهید شد، تا وجدان مردم در طول تاریخ بیدار شود.

امام صادق‌علیه السلام دربارهٔ آداب تلاوت قرآن، هشت نکته را مورد توجّه قرار دادند: ۱- ترتیل آیات. ۲- تفقّه در آیات. ۳- عمل به آیات. ۴- امید به وعده‌ها. ۵ - ترس از وعیدها. ۶- عبرت از داستان‌ها. ۷- انجام اوامر الهی. ۸ - ترک نواهی. در پایان روایت نیز امام فرمود: حقّ تلاوت تنها حفظ آیات، آموزش حروف، قرائت و تجوید نیست. (۴) بر اساس روایات، کسانی که حقّ تلاوت قرآن را ادا می‌کنند، تنها امامان معصوم می‌باشند. (۵)

- کسی که می‌داند راهش روشن و آینده‌اش بهتر از گذشته است، «والاخرة خیر و ابقی»(۲۹۰) قلبش مطمئن است.

آثار و برکات روزه یآ أَیهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کتِبَ عَلَیکمُ الصِّیامُ کمَا کتِبَ عَلَی الَّذِینَ مِن قَبْلِکم لَعَلَّکم تَتَّقُونَ (بقره، ۱۸۳) ای کسانی که ایمان آورده‌اید! روزه بر شما مقرّر گردید، همان گونه که بر کسانی که پیش از شما بودند مقرّر شده بود، باشد که پرهیزگار شوید.

مهم‌ترین اثر روزه تقوا و خداترسی، در ظاهر و باطن است. روزه، یگانه عبادت مخفی است، نماز، حج، جهاد، زکات و خمس را مردم می‌بینند؛

بشارت‌های خداوند به اولیایش در دنیا، در آیات دیگر قرآن آمده است که نشان می‌دهد اولیای خدا در همین دنیا نیز فائز و برنده‌اند، زیرا: ۱. آرامش دارند. «أَلا بذکر اللَّه تطمئنّ القلوب»(۲۰۴) ۲. توکل دارند. «فلیتوکل المؤمنون»(۲۰۵) ۳. امداد غیبی می‌شوند. «وجنوداً لم تروها»(۲۰۶) ۴. همواره پیروز هستند. «اِحدَی الحُسنیین»(۲۰۷) ۵. بینش و نور دارند. «یجعل لکم فرقانا»(۲۰۸) ۶. در بن بست قرار نمی‌گیرند. «یجعل له مَخرجاً»(۲۰۹) ۷. کارشان را بیهوده نمی‌بینند. «فمن یعمل مثقال ذرّة خیراً یره»(۲۱۰) ۸. از ملامت‌ها نمی‌ترسند. «لایخافون لَومَة لائم»(۲۱۱) ۹. از مردم نمی‌ترسند. «انّ النّاس قد جمعوا لکم فاخشوهم فزادهم ایمانا»(۲۱۲) ۱۰. از طاغوت نمی‌ترسند. «فاقض ما أنتَ قاض»(۲۱۳) ۱۱. گرفتار حیرت نیستند. «یهدیهم ربّهم بایمانهم»(۲۱۴) ۱۲. محبوبیت دارند. «سیجعل لهم الرّحمن وُدّا»(۲۱۵) ۱۳. کارهای فانی خود را با رنگ الهی جاودانه می‌کنند. «صِبغة اللَّه»(۲۱۶)

* صلهٔ رحم کنید، گرچه به اندازهٔ سلام کردن باشد. * صلهٔ رحم، مرگ و حساب روز قیامت را آسان می‌کند. * صلهٔ رحم باعث تزکیه عمل و رشد اموال می‌شود. * کمک مالی به فامیل، بیست و چهار برابرِ کمک به دیگران پاداش دارد.

۲. پیامبرصلی الله علیه وآله از شخصی شنید که در دعا می‌گوید: «اسئلک خیر ما تسئل» خدایا! بهترین چیزی که از تو درخواست می‌شود به من عطا کن، فرمود: اگر این دعا مستجاب شود، در راه خدا شهید می‌شود.

* از کسالت و تنبلی بپرهیز، بخشی از عمرت را برای آموزش قرار بده و با افراد لجوج، گفتگو و جدل نکن.

از امام صادق علیه السلام نقل شده است که فرمود: اوّلین درجه تقوا و بندگی خدا آن است که انسان خودش را مالک نداند.

ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید! مبادا گروهی (از شما) گروهی دیگر را مسخره کند، چه بسا که مسخره‌شدگان بهتر از مسخره‌کنندگان باشند و زنان نیز، زنان دیگر را مسخره نکنند، شاید که آنان بهتر از اینان باشند و در میان خودتان عیب‌جویی نکنید و یکدیگر را با لقب‌های بد نخوانید. (زیرا) فسق بعد از ایمان، بد رسمی است، (و سزاوار شما نیست.) و هر کس (از این اعمال) توبه نکند، پس آنان همان ستمگرانند. (حجرات، ۱۱)

هرگز خدا و مرگ را فراموش مکن، امّا احسانی که به مردم می‌کنی یا بدی که دیگران در حقّ تو می‌کنند فراموش کن.

* در اثر صلهٔ رحم، به مقام مخصوصی در بهشت دست می‌یابید. * به سراغ بستگان بروید، گرچه آنها بی‌اعتنایی کنند. * صلهٔ رحم کنید هر چند آنها نیکوکار نباشد. * صلهٔ رحم کنید، گرچه به اندازهٔ سلام کردن باشد. * صلهٔ رحم، مرگ و حساب روز قیامت را آسان می‌کند. * صلهٔ رحم باعث تزکیه عمل و رشد اموال می‌شود. * کمک مالی به فامیل، بیست و چهار برابرِ کمک به دیگران پاداش دارد. * صلهٔ رحم کنید، گرچه یکسال راه بروید. * کسی که صلهٔ رحم را ترک کند، بویی از بهشت به او نمی‌رسد.

«مَن کنتُ مولاه فعلی مولاه»

إِنَّمَا وَلِیکمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُواْ الَّذِینَ یقِیمُونَ الصَّلَاةَ وَ یؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُم رَاکعُونَ