بریده‌هایی از کتاب دهقانان

خدایا! چطور نفهمیدند که در یک مملکت بدون ثروت‌های کلان و بدون زندگی‌های پربار و مطمئن، آفرینش هنرِ متعالی غیر ممکن است؟

قانون همیشه از یک مغز متفکر و یک انسان نابغه ناشی می‌شود نه از نهصد نظر که هرچند ممکن است انسان‌های فوق‌العاده با هوشی بوده باشند در هر حال جمع حقیری بیش نیستند.

دهقان، عظمتِ سیه‌روزی‌هایش را دارد همان‌گونه که دارا، حقارتِ مسخرگی‌هایش را؛ خلاصه، دارا، هوس‌هایش را دارد، دهقان، احتیاجاتش و فقرِ مضاعفش را

انسان به فراست در می‌یابد که چگونه دهقانان فقر و بدبختی‌ی‌شان را تحمّل می‌کنند، که مبادا بهانهِ طغیانشان را از دست بدهند.»

من نمی‌گویم بیچاره‌ای پیدا نمی‌شد زیرا همیشه بیچاره خواهد بود اما موجودی که نتواند با کارش امرار معاش کند وجود نخواهد داشت. گروآزون گفت:

«فرزندانم، وقتی که نمی‌توان کارِ دیگری کرد، مردن سزاوار است.»،

«من نه‌فقط او را دوست دارم، بلکه به او احترام می‌گذارم و عزیزش می‌دارم.»

رعایت اصول اخلاقی را نباید با مذهب یکی دانست، چون با رفاه و تنعّم پدید می‌آید

رعایت اصول اخلاقی را نباید با مذهب یکی دانست، چون با رفاه و تنعّم پدید می‌آید؛ چنان‌که مشاهده می‌شود، در محیطی برتر وقتی ثروت به انسان روی می‌آورد، ظرافتِ طبع در جان آدمی شکوفا می‌شود. انسان اصولاً درستکار و پابند اخلاق است و در طبقه دهقان یک استثناء است.

شهرها همچون خانواده‌ها سرنوشتِ پر نشیب و فرازی دارند.

انسان هنوز نمی‌داند شیاد تا چه اندازه به فریب خورده‌اش تملّق می‌گوید! یک مادر هر قدر برای دختر پرستیدنی‌اش، نوازشگر و مآل‌اندیش است به همان اندازه هم هر تاجر و هر دلالی به خاطر منافع‌اش ریا کار است

ما سه نوع مباشر داریم، مباشری که تنها به خود می‌اندیشد، مباشری که به ما و به خودش می‌اندیشد؛ به مباشری که فقط به ما بیندیشد هرگز برنخواهیم خورد. خوشبخت مالکی که دست روی مباشرِ دوّم بگذارد!

شاید انسان یک بدبختی‌ی بی امید را بهتر پذیرا شود تا این توالی شور و عشق را در خلال دردها و رنج‌های مداوم.

اگر تن آدمی به بیماری مبتلا می‌شود، جان آدمی هم به خوره‌ی رشک و حسد مبتلا می‌شود.

قانون در سراسر کشور اجرا نمی‌شود، و در جاهایی هم، که قانون اجرا می‌شود به صورت ناقص اجرا می‌شود تا جایی که اصول‌اش نقض می‌گردد. این امر کمابیش در تمام قرون و اعصار به تدریج صورت می‌گیرد

چه کسی می‌توان قبولاند در دوره‌ای که ثروت با ارزش‌تر از جان آدمی است کسی پیدا شود که از مال‌اش صرفنظر کند

یک زن در عشق‌اش احساس قبل از وقوع می‌کند که بعدها روشنی‌بخشِ عاطفه‌ی مادری‌اش می‌گردد.

اگر مردانی نباشند که زیبائی انسان را تحسین کنند، زیبائی به چه درد می‌خورد؟

یک زن حاضر است هستی‌اش را ببخشد تا از مردی محبوب، سخنان عاشقانه در باره‌ی خودش بشنود

انداختن چفتِ درهایی که خوب بسته می‌شود همان‌قدر که اتاق را از سرما محفوظ نگه‌می‌دارد همان‌قدر هم مانع شنیدن صدا می‌شود.

مردان نیرومند به جای اینکه به دنبال معایب‌شان کشیده شوند خود معایب‌شان را مهار می‌کنند.