بریده‌هایی از کتاب شیوه‌های تقویت حافظه

"زیباترین کلمه‌ای که یک فرد می‌تواند بشنود اسم خودش است که از زبان فردی دیگر صدا می‌شود."

به یاد داشته باشید که انسان ذاتا موجودی جاه‌طلب و پویاست. به هر آن‌چه که از ته دل آرزوی آن را داشته باشد خواهد رسید.

بسیاری از مردم بر این عقیده هستند که حافظه‌شان با پیر شدن ضعیف‌تر می‌شود. این باور فقط برای افرادی مصداق دارد که از حافظه خود به شیوه مناسبی استفاده نمی‌کنند. حافظه مثل یک ماهیچه است؛ هرچه بیشتر از آن استفاده کنید، بیشتر تقویت می‌شود. هرچه بیشتر به آن بی‌توجهی کنید، بیشتر ضعیف می‌شود.

یاد بگیرید که هم با کلمات و هم با اشکال فکر کنید. برای مثال هنگام خواندن یک کتاب بهتر است مدتی توقف کرد و موضوعات ارائه شده در کتاب را در مغز خود بازسازی کرد. به این شکل شما احتمال این را بالا می‌برید که نه فقط داده‌های زبانی بلکه برخی از جنبه‌های ضروری شناختی فرآیند یادآوری را مثل بازسازی ادراک دریافتی یا تخیلی را نیز ثبت و ضبط کنید. بو و طعم بستنی، قرمزی توت فرنگی، یا غلیظ بودن یا دقیق بودن خون تشریح شده در یک رمان جنایی نه فقط هراس و هیجان کتاب را به شما منتقل می‌کند بلکه تجربه خواندن شما را فراموش نشدنی‌تر می‌کند.

هیچ‌کس با حافظه بد به دنیا نمی‌آید، مگر آن‌که عواملی نظیر سبک زندگی، سلامتی، یا شرایطی دیگر بر حافظه شما تأثیر مخربی گذاشته باشد. در این صورت می‌توانید با دانش و تمرینات مناسب به تقویت آن بپردازید.

"وجود فراموشی هرگز ثابت نشده است فقط می‌دانیم که برخی چیزها را وقتی نیاز داریم، به ذهن ما نمی‌آید."

به آهنگ کلام افراد مختلف گوش کنید و تلاش نمایید تفاوت‌های بین صداهای آن‌ها را تمیز دهید. از دوست‌تان بخواهید یکی دو بیت شعر بخواند و سپس تلاش نمایید آن را حفظ کنید. این کار را بارها انجام دهید. با این کار قدرت توجه ارادی خود را به اصوات و کلمات شفاهی به میزان چشم‌گیری گسترش خواهید داد. اما از همه مهم‌تر باید کلمات و اصواتی که حفظ کرده‌اید را هر چند بار که می‌توانید تکرار کنید. با این کار، ذهن خود را عادت می‌دهید تا به برداشت‌های صوتی علاقمند شود.

همدمی برای خود پیدا کنید. برخی افرادی که تنها زندگی می‌کنند می‌توانند دچار حواس‌پرتی و از دست‌رفتن حافظه شوند. این امر به خاطر آن است که آن‌ها کسی را ندارند تا با او صحبت کنند. بنابراین ظرفیت ذهنی آن‌ها محدود می‌شود و به خوبی استفاده نمی‌شود. داشتن همراهی باهوش که موضوعات مختلف را با وی بحث کنید و دانش و تجارب خود را با وی مطرح کنید می‌تواند حافظه شما را تقویت کند.

شیوه‌ای بسیار کارآمد در کاهش استرس نفس عمیق و تصور این وضعیت است که پی‌آمد مورد انتظار هر واقعه‌ای مثبت خواهد بود. فراموش نکنید که به اندازه کافی استراحت کنید. حافظه ضعیف اغلب ناشی از خودانگاره‌ای ضعیف تصویر ضعیف هر فردی از خویشتن است. به هر صورت همه‌چیز در ذهن شروع می‌شود و خاتمه می‌یابد. بنابراین برای این‌که ذهن سالمی داشته باشید، باور کنید که می‌توانید به هر آن‌چه تمایل دارید دست یابید. عزت نفس خود را بالا ببرید و به قابلیت‌های خود اعتماد کنید. نگرش شما باید پشتیبان اهداف شما باشد.

حافظه مثل یک ماهیچه است؛ هرچه بیشتر از آن استفاده کنید، بیشتر تقویت می‌شود. هرچه بیشتر به آن بی‌توجهی کنید، بیشتر ضعیف می‌شود. به همین دلیل است که افراد پیر نسبت به جوانان در به یادآوردن چیزها مشکلات بیشتری دارند.

۲. چهرهٔ فردی را تصور کنید که در گذشته به نوعی شما را مأیوس و دلسرد کرده است مثل یکی از اعضای خانواده، معلم، دوستی یا همسر سابق‌تان. پس از آن که تصویر چهره او را در ذهن خود مجسم کردید، بگویید "مهم نیست که شما درباره من چه می‌گویید یا چه کار می‌کنید، من همچنان فرد ارزشمندی هستم." این جملات خاطر شما را آسوده می‌کند و در ارتباط با افراد دیگر و غریبه‌ها به شما روحیه مثبتی می‌دهد. تصاویر ذهنی همچنین شما را از شر استرس ناشی از تجارب بد و مخرب رها می‌کند.

۶. یادگیری معنادار از یادگیری حفظی دائمی‌تر و انتقال‌پذیرتر است. درک آنچه حفظ می‌شود بهتر از آن است که صرفا تمرین کنیم تا حفظ‌کنندهٔ خوبی باشیم.

تلاش کنید کلمات، عبارات و جملاتی را که در مکالمه‌ای به شما گفته می‌شود به یاد آورید. خواهید دید که تلاش به کار گرفته شده برای ثبت جملات در ذهن خود باعث می‌شود که کانون توجه شما به کلمات گوینده متمرکز شود. زمانی که به معلم، خواننده، هنرپیشه، یا استادی گوش می‌کنید نیز همین کار را انجام دهید. کلماتی را که باید حفظ کنید انتخاب نمایید، و به خود تلقین کنید که حافظه‌تان برداشت لازم را به آسانی دریافت خواهد کرد و به خوبی از آن نگهداری خواهد کرد. هنگام راه رفتن در خیابان به بخش‌های کوچکی از مکالمات مردم که به گوش‌تان می‌رسد توجه کنید، و تلاش نمایید که یکی دو جمله از آن را طوری حفظ کنید که گویا قرار است آن را برای دیگران بیان کنید. به حالات و آهنگ صدای افرادی که با آن‌ها صحبت می‌کنید دقت نمایید. جزئیاتی که این دقت نظر برای شما آشکار خواهد ساخت شما را متعجب خواهد کرد.

یافته مهم دیگر آن است که سیگار کشیدن می‌تواند بر قابلیت مغز شما در پردازش مناسب اطلاعات تأثیر بگذارد. کسانی که پشت سرهم سیگار می‌کشند بیشتر در معرض آسیب رساندن به حافظه‌های تصویری و کلامی خود هستند. بنابراین بار دیگر که به فکر سیگار کشیدن می‌افتید، به یاد داشته باشید که این کار نه فقط برای سلامتی شما خطرناک است، بلکه کارکردهای حافظه خود را نیز فدای این کار می‌کنید. کافئین و الکل موجب اضطراب و ناآرامی می‌شود. چنین حالاتی مانع از آن می‌شود که اطلاعات به طور مناسبی وارد ذهن شما بشود زیرا حافظه زمانی به بهترین شکل عمل می‌کند که شما آرام و هوشیار هستید.

شما آن چیزی هستید که می‌خورید غالبا گفته می‌شود که مغز شما احتمالا حریص‌ترین عضو بدن است، و در رژیم غذایی شما به نوع بسیار خاصی از تغذیه نیاز دارد. پس جای تعجب نیست که رژیم غذایی شما بر نحوهٔ عملکرد مغزتان تأثیر می‌گذارد و وقتی میزان مناسبی گلوکز دریافت می‌نماید بهتر عمل می‌کند. صبح قبل از آن‌که از خانه بیرون بروید، بهترین کار آن است که با خوردن صبحانه‌ای دلچسب سوخت لازم را به مغز خود برسانید. یک سالاد سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها، شامل بتاکاروتن و ویتامین‌های C و E می‌تواند از طریق کاهش آسیب به رادیکال‌های آزاد یعنی کاهش آسیب به ملکول‌ها کمک کند تا مغز شما در عالی‌ترین شرایط خود قرار گیرد. با بالاتر رفتن سن، مغز ظرفیت کمتری دارد تا در مقابل خطرات روزانه مثل رادیکال‌های آزاد، التهاب‌ها، و اکسیداسیون از خود دفاع کند. به این دلیل است که افراد مسن بیشتر از جوانان به تغذیه مناسب نیاز دارند.

بازی‌هایی انجام دهید که فکر شما را درگیر می‌کند. با مردم صحبت کنید، کتاب‌های آموزنده بخوانید، به مطالب آموزشی گوش دهید، و عادت کنید که مداوما یاد بگیرید و چیزهای جدیدی تجربه کنید. به‌خاطر داشته باشید که وقتی یافته‌های عصبی شما از بین بروند، دیگر به زندگی باز نخواهند گشت. پس بهتر است از آن‌ها استفاده نمایید وگرنه از دست خواهند رفت.

تحقیقات پزشکی نشان می‌دهد که افرادی که همیشه مضطرب هستند "هورمون‌های استرس‌زایی" مثل کورتیزول ترشح می‌کنند که به سلول‌های مغزی صدمه می‌زند. تلاش کنید که کاری انجام دهید تا هر روز احساس آرامش کنید

برخلاف باور عامه، باهوش بودن مترادف با داشتن حافظه‌ای خوب یا نگهداری خوب مطالب در ذهن نیست.

استرس را کاهش دهید تحقیقات پزشکی نشان می‌دهد که افرادی که همیشه مضطرب هستند "هورمون‌های استرس‌زایی" مثل کورتیزول ترشح می‌کنند که به سلول‌های مغزی صدمه می‌زند. تلاش کنید که کاری انجام دهید تا هر روز احساس آرامش کنید.

پژوهشگران بریتانیایی آزمایشی را بر روی ۲۳ نفر بین سنین ۶۸ تا ۹۰ سالگی با بیماری خفیف زوال عقل انجام دادند. این آزمایش در حالی انجام شد که اصوات گوناگونی در پس‌زمینه پخش می‌شد. وقتی محققان سوالاتی را می‌پرسیدند، یا آهنگی آشنا را پخش می‌کردند، یا موزیکی جدید، یا سروصدای از پیش ضبط‌شده محیط کافه تریا، و یا این‌که سوالات را در سکوت می‌پرسیدند، طی چهار هفته هر یک از افراد در تمام چهار حالت فوق مورد سوال قرار گرفتند. مشارکت‌کنندگان در این تحقیق وقتی صدایی در پس زمینه پخش می‌شد بیشتر پاسخ‌های صحیح می‌دادند تا زمانی که پرسش‌وپاسخ در سکوت انجام می‌شد؛ و حتی وقتی موزیک پخش می‌شد نمرات بهتری هم می‌گرفتند.