بریده‌هایی از کتاب برتا ایسلا

در مصاحبه‌ای از او پرسیده‌اند «در یک اثر ادبی چه چیز بیش از همه شما را برانگیخته می‌کند؟» و جواب داده «شناخت. آن‌جایی که کتاب را می‌بندم و به خود می‌گویم “آری، راست می‌گوید، دقیقاً همین است. من هم این را می‌دانستم، اما تا قبل از این‌که این‌جا بخوانمش نمی‌دانستم که می‌دانمش.”»

«تاریخ الگویی از لحظه‌های بی‌انتهاست

مورد لطف قرار گرفتن آدم رو کوچیک می‌کنه ولی لطف کردن آدم رو بزرگ می‌کنه.»

اروپا پُر از دژ و برج‌وبارو و قلعه و بقایا یا ویرانه‌هاشونه. این‌که دیگه این چیزها رو نمی‌سازیم دلیل نمی‌شه که وجود نداشته باشند و لازم نیستند. حالا اون برج‌های دیده‌بانی، خندق‌ها و آتش‌شکن‌ها ماییم؛ ما همون نگهبان‌ها، دیده‌بان‌ها و قراول‌هاییم که همیشه گوش‌به‌زنگیم، چه سر کار باشیم، چه نباشیم. یکی باید حواسش باشه تا بقیه آرامش داشته باشند، یکی باید اون تهدیدها رو شناسایی کنه، باید اون‌ها رو قبل از این‌که خیلی دیر بشه پیش‌بینی کنه

کسی که بالاخره یه کاری می‌کنه بهتر از اونیه که از جاش تکون نمی‌خوره، حتی اگه تلاشش بی‌فایده باشه.

اتفاقی که افتاده مهم نیست، فقط آن چیزی مهم است که دیگران تصمیم می‌گیرند یا برداشت می‌کنند که اتفاق افتاده

خیلی‌ها دوست دارند فکر کنند کسی جای‌شان را نمی‌گیرد، وجودشان مؤثر است و از بیخ‌وبن بیخود و بی‌فایده نیست.

آدم‌ها به جایی تعلق دارند که به‌شون ارزش و اهمیت می‌دن، به‌خصوص جایی که واقعاً آدم رو بخواد و جذبش کنه.

همیشه می‌شود سکوت کرد، به‌خصوص اگر حرف زدن منجر به باخت شود.

آدمی که توی خونه می‌مونه بیش‌تر مطروده تا کسی که می‌ذاره و می‌ره؛ کسی که بالاخره یه کاری می‌کنه بهتر از اونیه که از جاش تکون نمی‌خوره، حتی اگه تلاشش بی‌فایده باشه.

ما هیچ‌وقت از داستان‌های عاشقانهٔ آدم‌های دیگه سر درنمی‌آریم، حتی اگه موضوع عشق‌شون خودمون باشیم

شاید یک جاهایی تمام کشورها شبیه هم باشند و همگی به یک شیوه رفتار کنند.

همهٔ دولت‌ها و مجلس‌ها این کار رو می‌کنند. وقتی به قدرت می‌رسند و قراره قانون وضع کنند دیگه فراموش می‌کنند چه شعارهایی قبل از به قدرت رسیدن می‌دادند.

یه جورهایی زندگی راحتیه، یه نفر دائم به‌ت می‌گه چی‌کار کنی. تازه می‌فهمی چرا بعضی از آدم‌ها دوست دارند توی زندان بمونند، چون لازم نیست از خودشون سؤالی بپرسند. بعضی وقت‌ها دستورالعمل دقیق می‌دن: این کار و اون کار و فلان کار رو بکن، بعضی وقت‌ها هم دقیق هم نیست و می‌گن فقط نتیجه بگیر.

نباید از دنیا انتظار رفتار عادلانه یا جبران مافات داشته باشی. این‌ها اصلاً وجود خارجی ندارند.

رنجیدگی گاهی اوقات می‌تونه آدم‌ها رو از سرجای راحت‌شون بلند کنه و باعث بشه کاری رو انجام بدن که لازمه. تمام.»

هیچ کس بابت تلاش‌ها، توانمندی‌ها، ذکاوت، بردباری‌شون ازشون قدردانی نمی‌کنه، تقدیر و تحسینی در کار نیست. چیزی که براشون مهم یا حیاتی بوده برای بقیه هیچ اهمیتی نداشته و صرفاً یک گذشتهٔ ناشناخته‌ست…»

عشق‌های نوجوانی بیش‌تر غریزی و از سرِ هواوهوس است،

«حضور ما هیچ فرقی به حال دنیا نداره، نه مرگ‌مون نه تولدمون و نه سفر بی‌وقفه‌مون از تولد تا مرگ، نه زندگی‌مون، نه شانس حضور یا مرگ ناگزیرمون، نه اعمال‌مون، نه جنایاتی که مرتکب می‌شیم یا جلوِ وقوعش رو می‌گیریم، هیچ حادثه‌ای. خلاصه این‌که جهان بدون افلاطون یا شکسپیر یا نیوتن، بدون کشف امریکا یا انقلاب فرانسه هم دقیقاً همین چیزی بود که الآن هست.

برخلاف باور عمومی، بعد از حضور اون دو فضانورد روی کرهٔ ماه شکل جهان ذره‌ای عوض نشده، همه‌چی عین سابقه، این قضیه توی زندگی بشر تفاوتی ایجاد نکرده، چه برسه به این‌که بخواد روی عملکرد و وضعیت جهان تأثیر بذاره. حتی از تلویزیون پخشش کردند که همین ثابت می‌کنه ماجرا چه‌قدر بی‌ربطه. حوادث مهم و سرنوشت‌ساز رو نه نشون می‌دن، نه حتی درباره‌شون حرف می‌زنند، دست‌کم اون زمانی که داره اتفاق می‌افته

اگر می‌گفتند حقارت‌بارترین، بی‌شرمانه‌ترین یا پست‌ترین رفتار ممکن را انجام بده، اطاعت می‌کردم. قطعاً به کشورم خیانت می‌کردم که بعد از چهار دهه دیکتاتوری تعصب خاصی به آن نداشتم، یا به والدینم یا توماس، لحظه‌ای درنگ نمی‌کردم اگر می‌توانستم با این کار خطر آتش را از بچه‌ام دور کنم.

آدم باید خیلی باخته باشد تا راضی شود از چیزهایی که دارد چشم‌پوشی کند، به‌خصوص اگر بخشی از برنامه‌ای بلندمدت باشد، بخشی از تصمیمی که برای تحققش کلی سماجت کرده.

فلسفهٔ بچهٔ لوس پول‌دار دورهٔ ما، الآن همه همین‌طورند، فرقی نمی‌کنه مال کدوم طبقهٔ اجتماعی باشند. از کِی تا حالا آدم‌ها اون‌طوری که دوست دارند زندگی می‌کنند؟ قرن‌هاست که، به‌جز چند استثنا، زندگی باقی آدم‌ها از قبل مشخصه. این قاعده‌ست، نه مصیبت. بیش‌تر آدم‌ها از جاشون تکون نمی‌خوردند، همون جایی که به دنیا اومده بودند می‌مُردند، توی حومه، توی همون روستا یا شهر مزخرف‌شون، یا بعدها توی یه بیغوله.

بیش‌تر مردم واقعاً از آن‌ها متنفر بودند، آن‌ها را دشمن خود می‌دانستند؛ کسانی که مردم را تعقیب می‌کردند و کتک می‌زدند و دستگیر می‌کردند. نابودی زندگی‌ها تازه شروع شده بود. ‫***

عادت مثل جادو است و به هر چیز گذرا و غیرضروری‌ای ضرورت می‌بخشد.

قتل رو بندازیم گردن یه دزد یا یه روانی؟ این آخرین دستاویز پلیسه که توی موارد خیلی پیچیده ازش استفاده می‌کنه، یا موقعی که کلی از قضیه گذشته و هنوز چیزی دستگیرش نشده و همه‌چی مبهمه.

«ما می‌تونیم شرایط رو عوض کنیم، اما هیچ نشونه‌ای از خودمون به جا نمی‌ذاریم و به همین دلیل نمی‌تونیم مسئولیت اون تغییرات رو بپذیریم. هیچ‌کس ما رو بابت اعمالی که مرتکب شده‌یم یا نشده‌یم بازخواست نمی‌کنه. پس ما وجود نداریم، از کسی دستور نمی‌گیریم، یا کسی ما رو جایی نمی‌فرسته.»

هر وقت وسوسهٔ اعتراف به سراغت می‌آید به رنج‌هایی فکر کن که در مکافاتش باید تحمل کنی، به خطرهایی که برای دیگران سبب می‌شوی، و این را هم می‌فهمی که راه را برای سؤالات دیگر باز می‌کنی. پس بهتر است سکوت کنی و یک کلمه از دهانت درنیاید، بهتر است دروغ ببافی، و اگر لازم شد همه‌چیز را انکار کنی.

وقتی برای دولت کار می‌کنی، از تو می‌خواهند و دست از خواستن نمی‌کشند تا همه‌چیز را در اختیار خود درآورند و معمولاً هم به کارمندان و شهروندان فشار می‌آورند (این کار را از سرِ وطن‌پرستی بکن، فلان کار را از سرِ وفاداری، این یکی را برای هم‌بستگی با فقرا یا فقط به خاطر خدا انجام بده) و تو نمی‌دانی این خواهش‌ها و فشارها کِی تمام می‌شود، و چه جنون و فداکاری‌هایی می‌خواهد.

با آن افراط‌گرایی‌شان حتی افراد بیش‌تری را به ارتکاب جنایاتی تشویق می‌کردند که اگر فشار یا اصرار یا تأثیر سخنرانی‌های پُرشور، قدرت اغواگر و تندروی‌های خودنمایانه‌شان نبود هرگز مرتکب آن اعمال نمی‌شدند.