بریده‌هایی از کتاب سوگ

غیاب فردی که برایش سوگواریم می‌تواند تعاملات ما با آدم‌ها یا اشیای دیگر را چنان فرابگیرد که موجب شود زندگی روزمرهٔ ما غریب و با بقیه ناسازگار شود. کارها و اتفاقاتی که قبلا برایمان خیلی اهمیت داشت، بسیار کم‌اهمیت‌تر می‌شوند؛ و کارها و اتفاقاتی که به‌ندرت ممکن بود برایمان اهمیت داشته باشند، اهمیت دوچندان پیدا می‌کنند. الگوهای فکری دیرپا و احساساتمان یکباره به نظرمان غریب می‌آید. و ازآنجاکه جهان یکباره غریب به نظر می‌رسد، ممکن است فرد نیز احساس بیگانگی و پریشانی کند. سوگ باعث می‌شود برای خودمان ناآشنا یا ناشناخته شویم، کم‌وبیش بی‌جسم و مجرد.

افرادی که برایشان سوگوار می‌شویم به‌نحوی در فهم اینکه که هستیم و چه چیز برایمان اهمیت دارد حیاتی‌اند. آنها در این فهم ما از خودمان سهم داشته‌اند و به‌این‌ترتیب در هویت‌های عملی ما نقش محوری دارند. به‌خاطر همین، وقتی می‌میرند، مرگ آنها بُعدی از ما را به خطر می‌اندازد. تکه‌ای از وجودمان (نه به معنی واقعی کلمه) گم شده است‌‌ـ‌‌تکه‌ای عملی یا اخلاقی از وجودمان. (۱۱) بنابراین وقتی کسی می‌میرد که هویت عملی ما در گرو او بوده و به او گره خورده بوده است، ممکن است تصورات ما از خودمان، گاهی به‌طرز هولناکی، متزلزل شود

راز بزرگ مرگ، و چه‌بسا مهم‌ترین ربط و نسبت آن با ما، این است: اینکه مرگ، وقتی موجودی را از ما می‌گیرد که دوستش داشته‌ایم و احترام و علاقهٔ ما را برمی‌انگیخته، به ما آسیب می‌رساند، اما توأمان باعث می‌شود هم آن موجود را عمیق‌تر از قبل بفهمیم هم خودمان را. راینر ماریا ریلکه

به‌اندازهٔ کافی به سوگ نزدیک شوید و آن را بفهمید، آن‌وقت نه‌تنها خصومت با و بیزاری از آن از بین می‌رود، بلکه جهان‌بینی‌ای که سوگ را به حاشیه می‌بَرَد و به‌لحاظ فلسفی بی‌اهمیت جلوه می‌دهد نیز متزلزل می‌شود.

سوگ ممکن است حقیقتی را دربارهٔ ما ابنای بشر بگوید. خصوصاً ازآنجاکه ای‌بسا تحقیق و بررسی درباب سوگ، با همان شرافت و دقتی که فلاسفه درمورد سایر موضوعات به کار می‌بندند، از احتمال و امکانی خبر دهد که خیلی‌ها از آن ترس دارند‌ـ‌‌به‌عبارت‌دیگر، اینکه بر فانی‌بودن ما، شکنندگی ما و وابستگی متقابل ما، نه می‌شود کاملا غلبه کرد نه باید غلبه کرد.

اگر درپی حقیقت باشید، ممکن است دست‌آخر به آرامش برسید: اگر دنبال آرامش باشید، نه به آرامش می‌رسید نه به حقیقت‌‌ـ‌‌تنها چیزی که عایدتان می‌شود، در مرحلهٔ اول، حرف‌های دلخوش‌کُنک و خیال خام است، و دست‌آخر سرخوردگی.

سوگ می‌تواند در ما نوعی احساس هولناک درماندگی به وجود بیاورد، احساس سرگشتگی در دریای طوفانی عواطف و احساسات. ولی احتمال تجربهٔ سوگ در زندگی ما زیاد است و اگر به‌خاطر ترسِ از مواجههٔ مستقیم با سوگ از تلاش برای فهمش ابا داشته باشیم، خودمان را از تنها راهی که برای مواجهه با این ترس داریم محروم کرده‌ایم.

شناختن سوگ قبل از تجربهٔ به‌سوگ‌نشستن می‌تواند ترس ما را از اتفاقی که به احتمال زیاد قادر به جلوگیری از آن نیستیم کاهش دهد.

ابژهٔ سوگ‌‌ـ‌‌آنچه عاقبت برایش سوگواریم‌‌ـ‌‌رابطهٔ فرد داغ‌دار است با متوفی، رابطه‌ای که با مرگ دومی برای همیشه دگرگون شده است.

سوگ «خبر از الگویی تکرارشونده می‌دهد که در بافت زندگی‌مان به اشکال متفاوت خود را نشان می‌دهد». بنابراین سوگ می‌تواند عواطف متفاوتی را در بر بگیرد و تشبیهش به احساسی واحد یا به واکنشی عاطفی توضیح‌دهندهٔ آن نیست