بریده‌هایی از کتاب موضوع مرگ و زندگی

سوگ بهایی است که برای شجاعت عشق ورزیدن به یکدیگر می‌پردازیم.

«باید امید به داشتن گذشته‌ای بهتر را کنار بگذاری.»

کار من این است که تا لحظهٔ مرگ زندگی کنم

«جایی که مرگ هست، من نیستم. چرا باید از چیزی که هرگز حس نخواهم کرد بترسم؟»

اگر بتوانم از خوشی‌های ساده و روزمرهٔ زندگی لذت ببرم، اگر بتوانم با عزیزترین دوستانم ـ چه حضوری و چه با نوشتن برایشان ـ وداع کنم، اگر بتوانم به بهترین خودم برسم و عشقم به آنان را ابراز کنم و سرنوشتم را باوقار بپذیرم، در آن صورت، شاید لحظهٔ مرگْ خود شکلی از اوج باشد.

میلان کوندرا: «آنچه در مرگ بیش از هرچیز رعب‌آور است فقدان آینده نیست، بلکه از دست دادن گذشته است. در واقع، عمل فراموشی خود گونه‌ای مرگ است که همواره در زندگی حضور دارد.»

میلان کوندرا: «آنچه در مرگ بیش از هرچیز رعب‌آور است فقدان آینده نیست، بلکه از دست دادن گذشته است. در واقع، عمل فراموشی خود گونه‌ای مرگ است که همواره در زندگی حضور دارد.»

و خوبی را همه‌جا بیابیم در فرهنگ‌های دیگر، دین‌های دیگر در انسانیت در یکدیگر. دلم برای چراغی که در دست داشت تنگ خواهد

به‌رغم همهٔ این‌ها حتی اگر از خود مرگ نهراسم، برای جدایی از کسانی که دوستشان دارم، اندوهی مداوم احساس می‌کنم. بر اساس همهٔ رساله‌های فلسفی و همهٔ تضمین‌های حرفهٔ پزشکی، شفایی برای این واقعیت ساده که باید یکدیگر را ترک کنیم، وجود ندارد.

او هم‌اکنون در حال مردن است: مرگ چیزی نیست که بیاید و بگذرد. هم‌اکنون دارد اتفاق می‌افتد. ما در میانهٔ آن هستیم.

«آنچه کامل شده است، هرآنچه رسیده است، مرگ می‌خواهد. اما آنچه نارسیده است، زیستن خواهد. هرآنچه رنج می‌برد، زیستن خواهد تا رسیده و شاد و مشتاق شود.»

از او پرسیدم: «از چه چیز مرگ بیش از همه می‌ترسی؟» پاسخ داد: «از فکر دربارهٔ همهٔ کارهایی که تا حالا نکرده‌م.»

سوگ بهایی است که برای شجاعت عشق ورزیدن به یکدیگر می‌پردازیم.

سال‌های سال این باور را در سر پرورانده‌ام که یک فرد زمانی واقعاً می‌میرد که هیچ انسان زنده‌ای نتواند چهره‌اش را به یاد بیاورد. در مورد مریلین و من، این بدان معنا است که ما تا زمانی که کوچک‌ترین نوه‌هایمان هستند، زنده خواهیم بود.

«باید امید به داشتن گذشته‌ای بهتر را کنار بگذاری.»

اجازه نداده دیگران برایش مهم شوند تا از آسیب دیدن بپرهیزد.

«گهواره‌ای بر فراز مغاکی می‌جنبد و عقل سلیم به ما می‌گوید که هستی ما چیزی نیست جز جرقهٔ نوری میان دو تاریکی ابدی.»

هر پنج رفیقم مرده‌اند!

«زیستن در قلب کسانی که پس پشت می‌گذاریم، مردن نیست.»

«بسیاری چه دیر می‌میرند و اندکی چه زود. بهنگام بمیر!»

نوشته بود اگر در زندگی زیسته‌مان پشیمانی و افسوس کمتری داشته باشیم، رویارویی با مرگ آسان‌تر است. وقتی به گذشته و به زندگی مشترک طولانی‌مان نگاه می‌کنم، می‌بینم ما بسیار کم افسوس خورده‌ایم.

وقتی از حال‌وروز خودم نومید می‌شوم، تلاش می‌کنم همهٔ آنچه را هنوز هم باید به‌خاطرش سپاسگزار باشم به خود یادآوری کنم.

سال‌ها متقاعد شده بودم که همبستگی مثبتی میان اضطراب مرگ و حس زندگی نازیسته وجود دارد. به عبارت دیگر، هرچه بیشتر زندگی‌ات را نزیسته باشی، اضطراب مرگ بیشتری خواهی داشت.