بریده‌هایی از کتاب کنت دومونت کریستو (جلد اول)

اگر می‌خواهید گناهکار را بیابید، اوّل در جستجوی کسی باشید که جنایت به او سود می‌رساند.

لب‌ها به نوعی حرف می‌زنند، و دل‌ها به نوعی دیگر می‌اندیشند.

انسان آفریده نشده است تا چنین آسان به سعادت دست یابد. خوشبختی همچون قصرهای جزایر سحرآمیز است که تعدادی اژدها دربان‌هایشان هستند. برای فتح این قصرها باید مبارزه کرد.

دانگلار یکی از آن مردان حسابگری بود که با قلمی در پشت گوش زاده می‌شوند، و به جای قلب دواتی پر از مرکب سیاه در سینه دارند. برای او همه چیز در این دنیا تفریق یا ضرب بود، و یک عدد، زمانی که می‌توانست بر جمع محاسبه او بیفزاید، برایش به مراتب بیش از یک انسان ارزش داشت.

من جسد مردی بدبختم که شما او را در سیاهچال قلعه دیف زنده به گور کردید. خداوند به این جسد بیرون آمده از گور، نقابی از چهره کنت دو مونت ـ کریستو گذاشت، او را با الماس و طلا پوشاند تا فقط امروز شما بتوانید او را بشناسید. من ادموند دانتس هستم.

چه می‌شود کرد؟ ما همه فانی هستیم.

شاه پدر ملّت است. کسی که بخواهد شاه را سرنگون کند یا بکشد، قصد کشتن پدر سی و دو میلیون انسان را کرده است.

خداوند اگر هم زمان با انسان‌ها می‌بیند، هم زمان با آنها عمل نمی‌کند: «به زودی» خدا می‌تواند هزار سال طول بکشد، یا فقط یک هزارم ثانیه باشد.

بالاخره از فراز غرور فرود آمد و دست به دامن استغاثه، نه به درگاه خداوند بلکه به آستان انسان‌ها زد. خداوند آخرین ملجأ است، انسان بدبخت به جای آنکه از خدا شروع کند، به خدا نمی‌رسد مگر زمانی که تمام امیدهای دیگر را آزموده و به بن‌بست رسیده باشد.

به دو مطلب می‌اندیشم. اوّل به مقدار هوش فوق‌العاده‌ای که شما برای رسیدن به منظوری که داشتید صرف کرده‌اید. پس اگر آزاد بودید چه می‌کردید؟ شاید هیچ. مغز پُری که دارم احتمالا در بیهودگی نابود می‌شد. برای حفر بعضی از کان‌های اسرارآمیز مخفی شده در هوش انسانی، بدبختی لازم است. برای انفجار باروت به فشار نیاز داریم. اسارت همه صفاتی را که در گوشه کنار موّاج بوده است، در یک نقطه گردآورده است. آنها در فضایی تنگ به هم فشرده شده‌اند، و شما می‌دانید که از تصادم ابرها به هم، برق به وجود می‌آید، از برق نور، و از نور روشنایی.

مرسدس، چه اهمیت دارد؟ هر قدر شما فقیر و تنها باشید، بیش از هر دختر مغرور یک کشتی‌دار یا دختر ثروتمندترین بانکدار مارسی مورد پسند من هستید. ما به چه چیزی نیاز داریم؟ یک زن شریف و خانه‌دار. من کجا می‌توانم زنی بهتر از شما که این دو خصیصه را داشته باشد بیابم؟ مرسدس در حالی‌که سرش را تکان می‌داد گفت: فرناند، زنی که مردی دیگر جز شوهرش را دوست بدارد، خانه‌دار خوبی نخواهد بود، و هیچ تضمینی هم برای شریف ماندنش وجود ندارد.

بدترین عمل برای جلب محبّت یک زن، مبارزه با مردی است که مورد عشق آن زن است.

خداوند شما را کمی دیر به من داد، ولی بالاخره داد. شما هدیه پرارزشی هستید و من به علّت اعطای این هدیه، از خداوند سپاسگزارم.

انسان بدبخت به جای آنکه از خدا شروع کند، به خدا نمی‌رسد مگر زمانی که تمام امیدهای دیگر را آزموده و به بن‌بست رسیده باشد.

امروز مرگ همچون دایه‌ای که کودک را می‌جنباند، به من لبخند می‌زند.

این بار او قاضی نبود، بلکه دژخیم بود.

دو سال؟ شما تصوّر می‌کنید من می‌توانم در عرض دو سال همه این چیزهارا فراگیرم؟ در به کار بردن آن نه، در کلیات بله. یاد گرفتن دانستن نیست. کسانی هستند که فقط می‌دانند، و عدّه‌ای هستند که دانشمندند. دسته اوّل را حافظه می‌سازد، دسته دوّم را فلسفه.

فلسفه را نمی‌توان یاد گرفت. فلسفه مجموعه علومی است که یک نابغه به دست آورده است و آنها را به کار می‌برد. فلسفه ابری است نورانی که مسیح بر آن پا گذاشته است تا به آسمان صعود کند.

در زندگی تنها یک مشغولیت جدّی وجود دارد و آن مرگ است.

لب‌ها به نوعی حرف می‌زنند، و دل‌ها به نوعی دیگر می‌اندیشند.

در سیاست انسانی را نمی‌کشند، بلکه مانعی را از میان برمی‌دارند. فقط همین!

آیا وقتی که شما وظیفه شغلی سلطنت‌طلبانه خود را انجام می‌دهید، و سر یکی از وابستگان به ما را قطع می‌کنید، من به شما گفته‌ام: «پسرم، شما مرتکب قتل شدید؟» نه. بلکه گفته‌ام: «بسیار خوب آقا. در مبارزه فاتح شدید. فردا نوبت انتقام ماست.»

مطلب خیلی ساده است. شما صاحبان قدرت، تنها وسایلی را در دست دارید که با پول تهیه می‌شود، ما که در انتظار قدرت هستیم، وسایلی داریم که با از خودگذشتگی به دست می‌آید.

او فقط گذشته خودش را داشت که چنان کوتاه بود، زمان حالش را که چنین تاریک به نظر می‌رسید، و آینده‌اش را که نامعلوم جلوه می‌کرد.

بیازمایید مهمان عزیز. بیازمایید ولی به اوّلین آزمایش اعتماد نکنید. احساس را مانند همه چیز می‌بایست به یک درک تازه، ملایم یا شدید، غم‌انگیز یا شاد، عادت داد. مبارزه‌ای میان طبیعت انسان و این ماده ملکوتی وجود دارد. طبیعت با شادی موافق نیست و به رنج می‌پیوندد. باید که طبیعت در این مبارزه مقهور شود. باید واقعیت به رؤیا تسلیم شود، تا رؤیا حکومت کند. آنگاه رؤیا زندگی می‌شود و زندگی رؤیا. امّا چه تفاوتی در این تغییر ماهیت یعنی با مقایسه رنج‌های زندگی واقعی با شادی‌های زندگی رؤیایی وجود دارد! شما دیگر نمی‌خواهید هرگز زندگی کنید، بلکه می‌خواهید همیشه در رؤیا باشید و هنگامی که دنیای خودتان را برای زندگی واقعی ترک می‌کنید، به نظرتان می‌رسد که از بهار ناپل به زمستان لاپون می‌روید. به نظرتان می‌رسد بهشت را ترک کرده‌اید تا به زمین بیایید. از آسمان به جهنّم آمده‌اید. حشیش را بچشید مهمان عزیزم، بچشید.

خداوند از گناه من بگذرد که دارم درباره سعادتی حرف می‌زنم که خانواده‌ای را عزادار کرده است.

انسان می‌تواند در زندگی شخصی ملایم، در روابط تجارتی درستکار باشد، در کار خودش مهارت به خرج دهد، در عین حال اگر مسائل سیاسی را پیش بکشیم گناهکار باشد.

خداوند آخرین ملجأ است، انسان بدبخت به جای آنکه از خدا شروع کند، به خدا نمی‌رسد مگر زمانی که تمام امیدهای دیگر را آزموده و به بن‌بست رسیده باشد.

برای حفر بعضی از کان‌های اسرارآمیز مخفی شده در هوش انسانی، بدبختی لازم است. برای انفجار باروت به فشار نیاز داریم.

من می‌خواهم زنده بمانم، می‌خواهم مبارزه را تا پایان ادامه دهم. می‌خواهم سعادتی را که از من گرفته‌اند از نو به دست آورم. فراموش کرده بودم که می‌بایست پیش از مرگ، دژخیمانم را به مجازات برسانم؛ و کسی چه می‌داند، شاید دوستانی را پاداش نیک دهم.