بریده‌هایی از کتاب یاد نئون بخیر

می‌خواستم خوب باشم، نمرهٔ خوب بگیرم، تیم درست کنم و خوب بازی کنم. کارنامهٔ خوبی داشته باشم و نشان افتخار کسب کنم و آن‌ها را به بقیه نشان بدهم، اما از هیچ کدام چندان لذت نمی‌بردم، چون همیشه از این‌که به قدر کافی خوب نباشم می‌ترسیدم.

چون آدم خودخواه و ریاکاری بودم، پَسِ همهٔ تجربه‌هایم فقط همین بود که مردم مرا چطور می‌بینند و چه کار باید کنم که مرا آن طور که می‌خواهم ببینند.

همه می‌دانند که هیچ خنده و هیچ جمله‌ای به تنهایی باعث نمی‌شود کسی خودش را بکشد

خیلی از آدم‌هایی که می‌شناسم سراغ روانکاو رفته‌اند. بی‌فایده بود. فقط باعث می‌شد نسبت به مشکلاتشان آگاه‌تر به نظر بیایند و کلمه‌ها و مفاهیم تازه‌ای یاد بگیرند تا وقتی حرف می‌زنند عمیق‌تر به نظر برسند.

تمام عمرم ریاکار بوده‌ام. مبالغه نمی‌کنم. تقریباً هر کاری در زندگی کرده‌ام برای این بوده است که چهرهٔ خاصی از خودم به دیگران نشان دهم. اغلب برای این‌که دوستم داشته باشند یا ستایشم کنند. شاید پیچیده‌تر از این است. اما وقتی خوب نگاه می‌کنی می‌بینی دلیلش دقیقاً همین است که می‌خواهی دوستت داشته باشند، ستایشت کنند، تأییدت کنند، تحسینت کنند، هرچه.

پدر از پهلو وارد می‌شد تا همان‌طور که وارد می‌شود، در را ببندد. پیش از این‌که بچرخد تا کلاهش را از سر بردارد، نمی‌توانستم چهره‌اش را ببینم. اما هنگامی‌که از در وارد می‌شد، حالت زاویهٔ شانه‌هایش درست شبیه حالت نگاهش بود. هنوز آن حالتش را در خاطر دارم. نمی‌توانم کیفیت نگاهش را توضیح دهم. طبعاً آن زمان هم نمی‌توانستم، اما این را می‌دانم که سرچشمهٔ آن کابوس‌ها همین حالت نگاه پدر بود. چهره‌اش هیچ شباهتی به چهرهٔ آخر هفته‌هایش نداشت. به همین دلیل، باور دارم که رؤیاهایم زندگی بزرگسالان را به تصویر می‌کشید. آن زمان فقط می‌دانستم که از آن رؤیاها می‌ترسم. به همین خاطر بود که شب‌ها به زور به رختخواب می‌رفتم.

کسی که به شدت در دنیای درونش فرو رفته و ناگهان متوجه اطرافش می‌شود، مثل آدمی است که وسط روز از سالن سینما خارج شود، نور خورشید و هیاهوی خیابان به چشمش غریب می‌آیند

هرگز او را نمی‌دیدم، فقط بلد بودم خودم را از چشم او ببینم

حقیقت این است که واضح‌ترین اتفاق‌های زندگی معمولاً در حاشیه آگاهی رخ می‌دهند.

پارادوکس ریاکاری از این قرار بود: هر چه بیش‌تر تلاش کنی که از نظر دیگران جذاب و جالب باشی، در نظر خودت کم‌تر جذاب و جالب خواهی بود چون در نتیجهٔ این تلاش خودت را ریاکار می‌دانی، و هر چه بیش‌تر احساس ریاکاری داشته باشی، بیش‌تر تلاش می‌کنی در نظر دیگران جالب و جذاب به نظر برسی تا نفهمند چقدر ریاکار و توخالی هستی.

خیلی از منطق‌دانان بزرگ تاریخ خودکشی کرده‌اند، این یک واقعیت تاریخی است. یادت باشد که این جرقه هر جا و هر زمان ممکن است اتفاق بیفتد.

از آن جایی که خودکشی خلاف طبیعت و غریزه است، هیچ آدم سالمی قادر نیست این کار را به راحتی بکند، هزار جور با خودش کلنجار می‌رود، هزار بار تصمیمش را عوض می‌کند. کانت، منطق‌دان آلمانی، راست می‌گفت که نوع بشر از نظر سخت‌افزار تقریباً یکسانند. معمولاً این مسئله را از یاد می‌بریم که ما انسان‌ها صرفاً وسیله یا تجلی نیروهای تکاملی هستیم. نیروهایی که از ما بسی مهم‌تر و عظیم‌ترند

درونت فضای کافی برای دنیاهای بی‌نهایت وجود دارد، برای فراکتال‌هایی که از روابط ساخته‌ای و برای سمفونی صداهای مختلفی که می‌شنوی، برای تمام آن بی‌نهایتی که هرگز نتوانسته‌ای به روح دیگری نشان بدهی، و خیال کرده‌ای که اگر دیگران فقط ذره‌ای از تو را ببینند، به معنای ریاکاری‌ات خواهد بود؟ البته که ریاکار هستی و البته که آن‌که دیگران می‌بینند هرگز خود واقعی تو نیست. و البته که این را می‌دانی و البته که اگر قرار باشد تنها ذره‌ای از تو را ببینند، تویی که انتخاب می‌کنی کدام را ببینند. چه کسی این کار را نمی‌کند؟

واقعیت این است که مردن بد نیست، اما تا ابد طول می‌کشد. و ابد که زمان نیست. می‌دانم تناقض به نظر می‌رسد و مثل بازی با کلمه‌هاست. به طرز نگاه آدم بستگی دارد.

پارادوکس ریاکاری از این قرار بود: هر چه بیش‌تر تلاش کنی که از نظر دیگران جذاب و جالب باشی، در نظر خودت کم‌تر جذاب و جالب خواهی بود چون در نتیجهٔ این تلاش خودت را ریاکار می‌دانی، و هر چه بیش‌تر احساس ریاکاری داشته باشی، بیش‌تر تلاش می‌کنی در نظر دیگران جالب و جذاب به نظر برسی تا نفهمند چقدر ریاکار و توخالی هستی.

ماجراهای ذهنی در قالب کلمات خیلی سخت است

چقدر می‌توانی دیگران را بازی بدهی تا از خودت تصویر آدمی بسازی که می‌تواند تصوری را که خودش می‌خواهد به خورد مردم بدهد؟

کانت، منطق‌دان آلمانی، راست می‌گفت که نوع بشر از نظر سخت‌افزار تقریباً یکسانند. معمولاً این مسئله را از یاد می‌بریم که ما انسان‌ها صرفاً وسیله یا تجلی نیروهای تکاملی هستیم. نیروهایی که از ما بسی مهم‌تر و عظیم‌ترند (اما لزوماً به این مسئله آگاه نیستیم).

حتا وقتی برای فرن نامه می‌نوشتم، بخشی از من حواسش به این بود که نامه صادق و صمیمی دربیاید و واکنش فرن را به جمله‌های پراحساس تجسم می‌کردم و بخش دیگرم مردی را می‌دید که پیراهن به تن دارد و بدون کروات، پشت میز صبحانه نشسته و جمله‌های پراحساس می‌نویسد و این آخرین بعدازظهر او خواهد بود، سطح چوبی و روشن میز زیر نور خورشید می‌لرزد و دست‌های مرد نمی‌لرزند و چهره‌اش پشیمان و در عین حال مصمم است. این بخش دوم سمت چپم در هوا معلق بود و صحنه را از نظر می‌گذراند و آن را نمایش راستینی می‌دانست، فقط حیف که شبیه این نمایش را هزار بار در فیلم‌ها و کتاب‌ها دیده‌ایم. پس معلوم می‌شود که معادل واقعی چنین صحنه‌هایی فقط برای فاعلانش جذاب و عمیق است و به نظر دیگران مبتذل و آبکی و نخ‌نما می‌آید و این هم به نوعی پارادوکس می‌ماند.

در عین حال، بر لایه یا بخش دیگرم آشکار شد که مشکل اصلی‌ام از این ناشی می‌شود که از خردسالی به جای این‌که زندگی‌ام را حول خود نمایش بچرخانم، آن را حول مخاطب فرضی نمایش چرخانده بودم.

واقعیت این است که مردن بد نیست، اما تا ابد طول می‌کشد. و ابد که زمان نیست. می‌دانم تناقض به نظر می‌رسد و مثل بازی با کلمه‌هاست. به طرز نگاه آدم بستگی دارد.

هر چه بیش‌تر تلاش می‌کردم حقیقی باشم، خلأ درونی‌ام را بیش‌تر احساس می‌کردم

هر چه بیش‌تر تلاش کنی که از نظر دیگران جذاب و جالب باشی، در نظر خودت کم‌تر جذاب و جالب خواهی بود چون در نتیجهٔ این تلاش خودت را ریاکار می‌دانی، و هر چه بیش‌تر احساس ریاکاری داشته باشی، بیش‌تر تلاش می‌کنی در نظر دیگران جالب و جذاب به نظر برسی تا نفهمند چقدر ریاکار و توخالی هستی.

هر چه بیش‌تر تلاش کنی که از نظر دیگران جذاب و جالب باشی، در نظر خودت کم‌تر جذاب و جالب خواهی بود چون در نتیجهٔ این تلاش خودت را ریاکار می‌دانی، و هر چه بیش‌تر احساس ریاکاری داشته باشی، بیش‌تر تلاش می‌کنی در نظر دیگران جالب و جذاب به نظر برسی تا نفهمند چقدر ریاکار و توخالی هستی.

انگار تمام عمرم با دیگران شطرنج بازی کرده‌ام و سعی داشته‌ام بفهمم که اگر می‌خواهم آن‌ها فلان حرکت مطلوب من را بکنند، من باید کدام حرکت را بکنم تا آن‌ها را به حرکتی که می‌خواهم وادارم.

هر چه بیش‌تر تلاش کنی که از نظر دیگران جذاب و جالب باشی، در نظر خودت کم‌تر جذاب و جالب خواهی بود چون در نتیجهٔ این تلاش خودت را ریاکار می‌دانی، و هر چه بیش‌تر احساس ریاکاری داشته باشی، بیش‌تر تلاش می‌کنی در نظر دیگران جالب و جذاب به نظر برسی تا نفهمند چقدر ریاکار و توخالی هستی.

افتضاح است آدم را به تقلب و فریبکاری متهم کنند. افتضاح است دیگران آدم را دروغگو و ریاکار بدانند.

پارادوکس ریاکاری از این قرار بود: هر چه بیش‌تر تلاش کنی که از نظر دیگران جذاب و جالب باشی، در نظر خودت کم‌تر جذاب و جالب خواهی بود چون در نتیجهٔ این تلاش خودت را ریاکار می‌دانی، و هر چه بیش‌تر احساس ریاکاری داشته باشی، بیش‌تر تلاش می‌کنی در نظر دیگران جالب و جذاب به نظر برسی تا نفهمند چقدر ریاکار و توخالی هستی.