بریده‌هایی از کتاب سرگذشت هنر در تمدن اسلامی

گفت ما را هفت وادی در ره است

فیثاغورثیان اولین کسانی بودند که پی بردند‌می‌توان فواصل میان نت‌های چنگ را با عدد بیان کرد.

اخوان‌الصفا در جهان‌بینی از کندی و فارابی متأثر هستند (و آن‌ها نیز به نحوی متأثر از تاسوعات فلوطین)، اما, در مورد موسیقی به نظر‌می‌رسد دیدگاه‌های آنان کاملاً نمایانگر اندیشه‌های فیثاغورث و پیروان اوست

غزالی به نقد و فحص نظریات مخالفان سماع پرداخته است و ضمن نقض ادله فقهی آنان، حکم به حلیّت سماع و شنیدن آوازهای طرب‌انگیز‌می‌دهد. وی نفس لذت بردن از آلات موسیقی و آوای زنان را حرام‌نمی‌شمارد و حکم حرمت را بر آلاتی روا‌می‌شمارد که مخصوص مجالس عیش و عشرت و «مِی ْ »‌گساری است.

غزالی در جواب کسانی که سماع و طرب را لهو و لعب فلذا حرام‌می‌شمارند،‌می‌گوید: «بلی چنین است، اما، مگر همه دنیا لهو و لعب نیست؟ و از این بالاتر، لهو در جاهایی لازم است؛ زیرا استراحت و کار نکردن، آدمی را بر کار کردن مدد‌می‌رساند و لهو به جد کمک‌می‌کند و جز نفوس انبیا(ع) هیچ‌کس طاقت جد خالص و حق تلخ را ندارد و لذا لهو داروی ملالت است و باید مباح باشد، اما، همچون دارو در مصرف آن زیاده‌روی نباید کرد.»