بریده‌هایی از کتاب بازشناسی هویت ایرانی اسلامی

انسان به میزانی که می‌اندیشد انسان است؛ به میزانی که می‌آفریند انسان است؛ نه به میزانی که آفریده‌های دیگران را نشخوار می‌کند.

ارزش یک عالم در خلاقیت علمی اوست. عالمی که خالق علم است، به متد علمی آشناست و آن را به کار برده است. یعنی می‌شناسد به چه روش بیاموزد و بیندیشد و با چه زاویه‌ای مسائل را نگاه کند. زیرا این طرز نگاه و اندیشه است که علم را به وجود می‌آورد و انسان را از شکل انبارداری معلومات باز می‌دارد.

من ارزش کسانی را که عالم نیستند، بیش از افرادی می‌دانم که مغز خود را با معلومات انباشته و آلوده کرده‌اند؛ زیرا افراد دسته اول با فطرت سالم و معمولی خود می‌توانند بیندیشند و لااقل مسائل مربوط به زندگی ساده را درک کنند. ولی آن‌هایی که مغزی انباشته دارند، مغزشان غیرطبیعی و احساسشان ناسالم است و حتی از درک مسائل ساده عاجزند

در حقیقت بینش ما برای تعریف ملیت، اصلِ اندیشیدن را به جای اصلِ زاییدن نشانده است و روح را جانشین خون کرده است. جالب این است ک کلمه ملت با اینکه عربی است، تنها در زبان فارسی به ازای ناسیون انتخاب شده است، وگرنه خود اعراب کلمه شعب را برگزیده‌اند، هم‌ریشه با شعبه، تشعب و انشعاب... و پیداست که صورت (فرم) را وجه تسمیه گرفته‌اند، به این معنی که ناسیون رشتهای است که از نهر بشری منشعب شده است. و مقایسه این سه اصطلاح متفاوت (ناسیون، شعب و ملت) برای یک مفهوم، سه نوع تلقی را می‌رساند که خود نماینده سه بینش متفاوت و مشخص فرهنگی و ملی است، که فکر لاتینی نژاد را ملاک گرفته و فکر عربی شکل (فرم) را و فکر ایرانی فرهنگ و روح (محتوا) را.

«هرگونه کوششی برای استقرار نیکی و عدالت در دنیا بیهوده است، زیرا سرنوشتی که باید دنیا پر از فساد شود تا موعد برسد، دگرگون می‌شود. بنابراین نمی‌توان دنیا را پر از عدالت کرد و این سیر جبری تاریخ است. » دیگر اینکه با این عقیده اگر با اعمال خوب در از بین بردن ظلم و فساد بکوشیم، جنایتی است در برابر ظهور موعود.

بنابراین ایران در برابر عرب می‌ایستد و بزرگ‌ترین پیروزی که رهبران ایرانی به دست می‌آورند، جداکردن عنصر عرب (از لحاظ نژادی) از عنصر اسلام (از لحاظ اعتقادی) است

و انسان به میزانی که می‌اندیشد انسان است؛ به میزانی که می‌آفریند انسان است؛ نه به میزانی که آفریده‌های دیگران را نشخوار می‌کند.

ای معاویه! اگر از مال مردم می‌سازی خیانت است و اگر از پول خود می‌سازی اسراف است. ای معاویه! گدایان را تو گدا کردی و ثروتمندان را تو ثروتمند نمودی.

۵۰۰ تا ابوعلی تأثیری برای جامعه ندارد، جز عده‌ای که برای آموختن فلسفه گردش حلقه زنند. و هزاران حلاّج که جمع گردند، دارالمجانینی به وجود خواهد آمد. ولی یک ابوذر برای هر قرنی کافی است که آن را دگرگون و عوض نماید.