روح الله خالقی
درباره روح‌الله خالقی
روح الله خالقی سال ۱۲۸۵ در خانواده ای دیوان سالار در کرمان به دنیا آمد. پدرش میرزا عبدالله خان منشی و مادرش مخلوقه خانم بودند که در باغ شاهزاده ماهان کرمان که عمارت حکومتی بود زندگی می کردند. در چند ماهگی به همراه خانواده به تهران مهاجرت کرد. تحصیلات ابتدایی اش را در تهران و شیراز و اصفهان گذراند. در تهران به مدرسهٔ آمریکایی‌ها رفت و در آنجا همراه سایر شاگردان سرود هم می‌خواند. پدرش در سال ۱۲۹۵ به شیراز منقل شد و روح‌الله در شهریور ۱۲۹۷ به‌همراه خانواده به این شهر رفت در آنجا از آموزش‌های میرزا‌نصیر فرصت در زمینهٔ عروض و نقاشی استفاده نمود. همچنین آموختن موسیقی را نزد شوهرعمه‌اش میرزا‌رحیم شروع کرد و از او بیش از یک سال ویولن می‌آموخت. در سال ۱۳۰۲ به مدرسهٔ عالی موسیقی رفت و در آنجا تحت‌نظر علینقی وزیری آموختن موسیقی و نواختن ویولن را آغاز کرد. در سال ۱۳۰۳ با وجود مخالفت پدرش تصمیم گرفت صرفاً به مدرسه موسیقی برود. پدرش با وجود علاقه‌ای که به موسیقی داشت با موسیقی یاد گرفتن وی مخالف بود و در نتیجه او مدتی پنهانی به مدرسه موسیقی می رفت. در تابستان سال ۱۳۰۴ چهار کنسرت به رهبری وزیری در مدرسه اجرا شد که خالقی نیز در آنها به‌عنوان نوازنده حضور داشت. در دو سال آخر تحصیلش شهرداری تهران کافه بلدیه را بنیاد کرد و برای آن نیاز به یک دسته ارکستر ایرانی داشت تشکیل دادن این دسته به خالقی پیشنهاد شد و او این کار را انجام داد. خالقی یاد دادن موسیقی را از ۱۳۰۷ در مدرسهٔ ورزش آغاز کرد. بعد از لیسانس نیز به هنرستان عالی موسیقی رفت و در آنجا تدریس کرد. در سال ۱۳۱۰ از دارالفنون دیپلم گرفت و وارد دارالمعلمین شد. در خرداد سال ۱۳۱۳ دارالمعلمین به دانشسرای عالی تغییر نام یافت خالقی مدرک لیسانس خود را از این دانشسرا در رشته فلسفه و ادبیات دریافت نمود. وی در ۱۳۱۴ وارد خدمت دولتی در وزارت فرهنگ گردید و در ۱۳۱۷ معاون دفتر وزارتی وزارت فرهنگ شد. در ۱۳۲۰ به پیشنهاد وزیری، معاون ادارهٔ موسیقی کشور و نیز معاون هنرستان عالی موسیقی شد. در ۱۳۲۵ مدتی در وزارت کار و تبلیغات کار کرد در ۱۳۲۷ متصدی دبیرخانهٔ هنرهای زیبا شد. در ۱۳۲۸ هنرستان موسیقی ملی را تأسیس کرد و به ریاست آن برگزیده شد. در سال ۱۳۳۴ در چارچوب برنامه‌های انجمن ایران و شوروی به این کشور سفر کرد. همچنین در ۱۳۳۵ سفرهایی را به کشورهای رومانی، فرانسه و هندوستان انجام داد دستاورد وی از سفر هند مجموعه مقالاتی در زمینهٔ موسیقی و رقص در این کشور بود. در سال ۱۳۳۸ به درخواست خود از اداره کل هنرهای زیبا بازنشسته شد اما همچنان به فعالیت‌های هنری خود ادامه داد. سرانجام در ۱۳۴۴ بعد از مدتی بیماری در ۲۱ آبان پس از چند عمل جراحی ناموفق بر اثر سرطان معده درگذشت. او در گورستان ظهیرالدوله در تهران دفن شده است. سه فرزند خالقی گلنوش، فرهاد و فرخ نام دارند. اکنون مرکز هنری روح‌الله خالقی موسوم به RKAC در واشنگتن که به همت دخترش گلنوش تأسیس شده است به حفظ و اشاعه و نشر آثار او می‌پردازد و با برگزاری نشست‌های تخصصی در بررسی جنبه‌های مختلف کارنامه هنری او یاد و نام خالقی را زنده نگه می‌دارد. خالقی، آهنگساز، موسیقی‌دان مورخ تاریخ موسیقی و سردبیر چند نشریه فرهنگی موسیقایی سالها در رادیو ایران نیز فعالیت داشت و از جمله رئیس شورای موسیقی رادیو بود و برنامه های رادیویی یادی از هنرمندان درگذشته و ساز و سخن را راه اندازی کرد. وی همچنین عهده‌دار سرپرستی ارکستر گل‌ها نیز بود.»
