کتاب اعراب و ایرانیان بر اساس روایت فتوحات اسلامی، از اسکات ساوران، به بررسی حقایق تاریخی در خصوص برخوردها و نبرهای ایرانیان و اعراب در زمان حکومت ساسانیان پرداخته است.

درباره‌ی کتاب اعراب و ایرانیان بر اساس روایت فتوحات اسلامی

درباره‌ی نبردهایی که بین اعراب و ایرانیان در دوران حکومت ساسانیان درگرفته است، منابع تاریخی زیادی در دست داریم. البته که تفاوت‌هایی نیز در این روایات مختلف به چشم می‌خورد. اسکات ساوران در کتاب اعراب و ایرانیان بر اساس روایت فتوحات اسلامی در تلاش است تا نگاهی ژرف به تاریخ اسلام و تقابل میان نمایندگان دنیای اسلام و اعراب با ایران داشته باشد. علاوه بر این به بررسی این موضوع می‌پردازد که چگونه افزودن شاخ و برگ های کلیشه ای به متن روایت توانست به قدرت رسیدن اعراب و سقوط امپراتوری ساسانیان را توجیه کند.

کتاب اعراب و ایرانیان بر اساس روایت فتوحات اسلامی در تلاش است تا در کنار استخراج حقایق تاریخی، طرز فکر مورخان درباره این دوره را نیز درک کند.

کتاب اعراب و ایرانیان بر اساس روایت فتوحات اسلامی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

علاقه‌مندان به تاریخ اسلام و ایران کتاب اعراب و ایرانیان بر اساس روایت فتوحات اسلامی را خواندنی می‌یابند. پژوهشگران حوزه‌های تاریخی نیز می‌توانند از این کتاب به عنوان یک منبع عالی استفاده کنند.

درباره‌ی اسکات ساوران

اسکات ساوران مدرسی باتجربه در حوزه مطالعات اجتماعی در مقاطع دبیرستان و کالج در دبیرستان علوم و فناوری توماس جفرسون است. وی در سال ۲۰۱۱ در مقطع دکترا از دانشگاه ویسکانسین فارغ التحصیل شد. او در زمینه‌ی گفتمان هویت در تاریخ‌نگاری اولیه اسلامی پژوهش‌های ارزنده‌ای دارد.

بخشی از کتاب اعراب و ایرانیان بر اساس روایت فتوحات اسلامی

روایت دیدارهای سفرای اعراب این‌گونه است:

سفیر عرب که به‌تنهایی وارد اردوگاه ارتش ساسانیان می‌شود، نماد یک جنگجوی بدوی است که لباس‌های مندرس به تن دارد، سلاح‌های زهوار دررفته‌ای در دست دارد و به‌طور کلی ژنده و نامرتب است. در مقایسه، ایرانیان با تشریفات و آرایش نظامی کامل نشان داده می‌شوند. سربازان، زره و لباس جنگی پررزق و برق و سلاح‌های باشکوهی دارند و اشراف لباس‌های زیبایی پوشیده و تاج بر سر دارند. در انتهای چادر فرشی پهن شده که دو طرف آن کوسن‌هایی چیده شده و فرمانده ساسانیان –رستم فرخزاد- بر تختی زرین نشسته است. اما سفیر عرب هیچ اعتنایی به شکوه و جلال ایرانیان نمی‌کند و پیش می‌رود تا به رستم فرخزاد نزدیک شود.

رستم فرخزاد، سردارسپه ایرانیان سخنش را با تحقیر فقر اعراب آغاز می‌کند و قول می‌دهد که چنان‌چه آن‌ها به سرزمین خود بازگردند، مقداری آذوقه ناچیز همراه آنان کند. اما سفیر عرب به‌رغم این تحقیر آرامش خود را از دست نمی‌دهد و با لفاظی بسیار، انحطاط ایرانیان را سرزنش می‌کند و پیام محمدِپیامبر را ابلاغ می‌کند و به آن‌ها برای تغییر دین یا پرداخت جزیه ضرب‌العجل اعلام می‌کند که اگر نپذیرند باید با جنگ رویاروی شوند.

تأکید کلیشه‌ای این گزارش‌ها بر تفاوت بین فقر اعراب و شکوه امپراتوری ایرانیان صحت آن‌ها را مورد تردید قرار می‌دهد. نکته جالب این است که طبری در مقایسه با پوششی که به فتح ایران می‌دهد، نخستین نبردهای اعراب مسلمان علیه رُمیان را کمتر شرح می‌دهد. این اتفاق با توجه به فراوانی منابع مربوط به فتوحات اعراب در غرب جهان که طبری به آن‌ها دسترسی بسیار داشته، غیرعادی و عجیب است.

این آثار تقابل بین اعراب و امپراتوری رُم را نشان می‌دهند، پس چرا طبری به نوشته مشکوک سیف درباره سفرای اعراب در نبرد قادسیه و به‌طور کلی فتح ایران توجه زیادی می‌کند؟ شرایط اجتماعی و سیاسی زندگی وی، چه تأثیری در شکل‌دهی نگرش او در قبال این رویدادها داشته است؟

طبری تلاش کرده که با شرح داستان این سفرای عرب چه پیامی را به خواننده خود القاء کند و ما چه‌طور می‌توانیم رویکرد شخصی او را با رویکرد تاریخی منابع دیگر مقایسه کنیم؟