کتاب التعرف علی القانون الدستوری للجمهوریة الإسلامیة الإیرانیة

کتاب التعرف علی القانون الدستوری للجمهوریة الإسلامیة الإیرانیة اثری پژوهشی است که به‌وسیله‌ی پژوهشکده شورای نگهبان تدوین و توسط مؤسسه بین‌المللی پژوهش المصطفی (ع) ترجمه شده است. این کتاب به زبان عربی نگاشته شده و هدف آن معرفی و تبیین ابعاد مختلف قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است. ساختار کتاب بر پایه‌ی فصل‌های قانون اساسی تنظیم شده و هر فصل به یکی از جنبه‌های بنیادین نظام حقوقی و سیاسی ایران می‌پردازد؛ از جمله مباحثی چون حاکمیت، حقوق ملت، رهبری، مجلس خبرگان رهبری، مجلس شورای اسلامی، شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام، قوه مجریه، قوه قضاییه، نیروهای مسلح، شورای عالی امنیت ملی، اقتصاد، سیاست خارجی و سایر موضوعات کلیدی. نشر شورای نگهبان این کتاب را منتشر کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب التعرف علی القانون الدستوری للجمهوریة الإسلامیة الإیرانیة

کتاب التعرف علی القانون الدستوری للجمهوریة الإسلامیة الإیرانیة نوشته‌ی مرکز پژوهش‌های شورای نگهبان، اثری تحلیلی و آموزشی درباره‌ی ساختار، اصول و کارکردهای قانون اساسی ایران است. این کتاب با رویکردی نظام‌مند، ابتدا جایگاه و نقش شورای نگهبان را به‌عنوان بازوی مشورتی و نظارتی در نظام حقوقی ایران شرح داده و سپس به بررسی مبانی نظری و عملی قانون اساسی می‌پردازد. ساختار کتاب بر اساس فصل‌های قانون اساسی تنظیم شده و هر فصل به یکی از ارکان یا موضوعات اساسی نظام جمهوری اسلامی اختصاص یافته است. از جمله موضوعات مهم می‌توان به مفهوم حاکمیت، حقوق ملت، جایگاه رهبری و شرایط آن، نقش مجلس خبرگان رهبری، وظایف مجلس شورای اسلامی، شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام، قوه مجریه و قضاییه، نیروهای مسلح، سیاست خارجی و اقتصاد اشاره کرد. در هر بخش، ضمن تبیین اصول و مواد قانونی، به تفسیر و تحلیل حقوقی آن‌ها نیز پرداخته شده است. این کتاب به‌ویژه برای مخاطبانی که به دنبال شناخت عمیق‌تر از نظام حقوق اساسی ایران هستند، منبعی جامع و قابل استناد به‌شمار می‌آید.

خلاصه کتاب التعرف علی القانون الدستوری للجمهوریة الإسلامیة الإیرانیة

این کتاب غیرداستانی است و در این بخش، خلاصه‌ای از پیام‌ها و ایده‌های اصلی آن ارائه می‌شود. کتاب التعرف علی القانون الدستوری للجمهوریة الإسلامیة الإیرانیة با هدف تبیین ساختار و محتوای قانون اساسی ایران، ابتدا به جایگاه شورای نگهبان و نقش آن در تفسیر و نظارت بر قوانین می‌پردازد. سپس، در فصل اول، مفهوم حاکمیت را از منظر قانون اساسی بررسی کرده و به تفکیک میان حاکمیت الهی و حاکمیت ملی اشاره دارد. نویسندگان توضیح داده‌اند که در نظام جمهوری اسلامی، مشروعیت قدرت سیاسی از خداوند نشأت می‌گیرد اما تحقق آن وابسته به اراده و مشارکت مردم است. در فصل دوم، حقوق ملت به تفصیل شرح داده شده است؛ از جمله آزادی تشکیل احزاب و اجتماعات، آزادی مطبوعات، حق تابعیت، حقوق قضایی مانند حق دادخواهی، اصل برائت، منع بازداشت خودسرانه و ممنوعیت شکنجه. همچنین حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مانند حق انتخاب شغل، آموزش رایگان، مسکن مناسب و بهره‌مندی از تأمین اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است. کتاب تأکید دارد که این حقوق در چارچوب موازین اسلامی و مصالح عمومی محدود می‌شوند. در بخش مربوط به رهبری، جایگاه ولی فقیه به‌عنوان عالی‌ترین مقام کشور و شرایط و وظایف او تشریح شده است. همچنین نقش مجلس خبرگان رهبری در انتخاب و نظارت بر رهبر و سازوکار عزل او در صورت فقدان شرایط لازم، به‌روشنی توضیح داده شده است. در ادامه، ساختار و وظایف مجلس شورای اسلامی، شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام، قوه مجریه و قوه قضاییه به تفصیل بررسی شده‌اند. هر یک از این نهادها با استناد به مواد قانون اساسی معرفی و کارکردهایشان تحلیل شده است. به‌علاوه، موضوعاتی چون نیروهای مسلح، شورای عالی امنیت ملی، سیاست خارجی و اقتصاد نیز در فصل‌های جداگانه مورد بحث قرار گرفته‌اند. در مجموع، کتاب تلاش کرده است با زبانی تحلیلی و مستند، ابعاد مختلف قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران را برای مخاطب عرب‌زبان روشن کند و تصویری جامع از نظام حقوقی و سیاسی ایران ارائه دهد.

چرا باید کتاب التعرف علی القانون الدستوری للجمهوریة الإسلامیة الإیرانیة را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و مستند، امکان آشنایی عمیق با ساختار و اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران را فراهم می‌کند. یکی از ویژگی‌های شاخص آن، ارائه‌ی توضیحات روشن درباره‌ی مفاهیم بنیادین مانند حاکمیت، حقوق ملت، نقش رهبری و سازوکارهای نظارتی است. همچنین، کتاب با تکیه‌بر مواد قانونی و تفسیرهای حقوقی، به مخاطب کمک می‌کند تا ارتباط میان نظریه و عمل در نظام حقوق اساسی ایران را بهتر درک کند. برای کسانی که به دنبال شناخت دقیق‌تر از جایگاه نهادهایی مانند شورای نگهبان، مجلس خبرگان رهبری و سایر ارکان حکومتی هستند، این اثر اطلاعات جامعی ارائه می‌دهد. علاوه‌براین، کتاب به زبان عربی نگاشته شده و می‌تواند برای پژوهشگران و دانشجویان عرب‌زبان یا علاقه‌مندان به مطالعات تطبیقی حقوق اساسی، منبعی ارزشمند باشد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به دانشجویان و پژوهشگران حقوق، علوم سیاسی و مطالعات اسلامی، علاقه‌مندان به ساختار حقوقی و سیاسی ایران، و همچنین افرادی که به دنبال تحلیل تطبیقی نظام‌های حقوق اساسی هستند، پیشنهاد می‌شود. همچنین برای کسانی که نیازمند آشنایی با مبانی نظری و عملی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به زبان عربی هستند، مناسب است.