کتاب فساد در نظام سلامت

کتاب الکترونیکی «فساد در نظام سلامت» نوشتهٔ زهرا (هانیه) اکبری اثری پژوهشی است که نشر خرد جاوید آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی ابعاد مختلف فساد در نظام سلامت ایران می‌پردازد و با رویکردی جامعه‌شناختی، علل، مصادیق و پیامدهای فساد را در حوزه‌های گوناگون سلامت واکاوی می‌کند. نویسنده با بهره‌گیری از داده‌های میدانی و مصاحبه با کنشگران حوزه سلامت، تلاش کرده است تصویری جامع از چالش‌های ساختاری و رفتاری مرتبط با فساد ارائه دهد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب فساد در نظام سلامت

«فساد در نظام سلامت» اثری پژوهشی و ناداستان است که به‌طور تخصصی به موضوع فساد در ساختار و عملکرد نظام سلامت ایران می‌پردازد. این کتاب حاصل پژوهش میدانی و نظری نویسنده است و بر پایهٔ مصاحبه با پزشکان، کادر درمانی و بیماران در مراکز درمانی مختلف تدوین شده است. ساختار کتاب شامل مقدمه، بیان مسئله، مرور ادبیات تحقیق، تبیین مفاهیم کلیدی مانند فساد و تعارض منافع، بررسی مصادیق فساد در حوزه‌های مختلف نظام سلامت (از سیاستگذاری و مدیریت تا روابط پزشک و بیمار و تأمین منابع مالی)، تحلیل مدل‌های نظری و تجربی فساد و در نهایت ارائهٔ راهکارهای مقابله با فساد است. نویسنده در این کتاب، فساد را پدیده‌ای چندوجهی و سیستماتیک معرفی کرده که نه‌تنها پیامدهای اقتصادی و اجتماعی دارد، بلکه بر کیفیت و عدالت در ارائهٔ خدمات سلامت نیز تأثیرگذار است. کتاب با زبانی تحلیلی و مستند، تلاش می‌کند تصویری واقع‌گرایانه از وضعیت فساد در نظام سلامت ایران ارائه دهد و راهبردهایی برای بهبود حکمرانی و کاهش آسیب‌های ناشی از فساد پیشنهاد کند.

خلاصه کتاب فساد در نظام سلامت

این کتاب با تمرکز بر نظام سلامت ایران، به واکاوی ریشه‌ها و سازوکارهای بروز فساد در این حوزه می‌پردازد. نویسنده ابتدا اهمیت سلامت و نقش نظام‌های سلامت در ارتقای کیفیت زندگی را شرح داده و سپس به بیان مسئلهٔ فساد به‌عنوان یکی از چالش‌های اساسی این حوزه می‌پردازد. فساد در نظام سلامت، از اختلاس و رشوه‌گیری در سطوح حکومتی تا تبانی در تدارکات، پرداخت‌های غیررسمی، تقلب در زنجیرهٔ دارو و روابط مالی و غیرمالی میان پزشکان و صنایع دارویی را دربرمی‌گیرد. در ادامه، کتاب به بررسی مفاهیم کلیدی مانند تعارض منافع و تأثیر آن بر بروز فساد می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه ساختارهای حکمرانی، ضعف شفافیت، ناکارآمدی دولت و حجم وسیع منابع مالی در نظام سلامت، زمینه‌ساز فساد می‌شوند. نویسنده با تحلیل داده‌های میدانی و مصاحبه با کنشگران حوزه سلامت، مصادیق فساد را در بخش‌های مختلف از جمله سیاستگذاری، مدیریت منابع، روابط پزشک و بیمار، تأمین دارو و تجهیزات پزشکی و آموزش پزشکی شناسایی می‌کند. در بخش پایانی، کتاب به پیامدهای فساد مانند کاهش اعتماد عمومی، هدررفت منابع، کاهش اثربخشی خدمات سلامت و تهدید پایداری نظام سلامت اشاره کرده و راهبردهایی برای کنترل و کاهش فساد ارائه می‌دهد. پیام اصلی کتاب، ضرورت اصلاح ساختارهای حکمرانی، افزایش شفافیت و مشارکت شهروندان و تدوین سیاست‌های ضدفساد برای ارتقای عدالت و کارایی در نظام سلامت است.

چرا باید کتاب فساد در نظام سلامت را بخوانیم؟

مطالعهٔ این کتاب فرصتی است برای آشنایی عمیق با ابعاد پنهان و آشکار فساد در نظام سلامت و درک پیامدهای آن بر جامعه و اقتصاد. کتاب با ارائهٔ تحلیل‌های مستند و مصادیق واقعی، به خواننده کمک می‌کند تا پیچیدگی‌های ساختاری و رفتاری فساد را در حوزه سلامت بشناسد و نسبت به اهمیت شفافیت، پاسخگویی و حکمرانی خوب در این حوزه حساس آگاه‌تر شود. همچنین، راهبردهای پیشنهادی کتاب می‌تواند الهام‌بخش پژوهشگران، سیاستگذاران و فعالان حوزه سلامت برای مقابله با فساد و بهبود کیفیت خدمات باشد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای پژوهشگران و دانشجویان رشته‌های علوم اجتماعی، مدیریت سلامت، سیاستگذاری عمومی و اقتصاد سلامت مناسب است. همچنین، برای مدیران و تصمیم‌گیرندگان حوزه سلامت، فعالان مدنی و هر کسی که دغدغهٔ عدالت، شفافیت و کارایی در نظام سلامت را دارد، مطالعهٔ این اثر توصیه می‌شود.

بخشی از کتاب فساد در نظام سلامت

«نظام سلامت را بنا بر همین استدلال، مانند گذشته نمی‌توان عنصر جداگانه‌ای دانست که بر طیف وسیعی از بیماری‌ها تسلط می‌یابد. بلکه ارتباط آن با سایر حوزه‌ها به‌ویژه اقتصاد و سیاست نیز اهمیت فزاینده‌ای دارد. حیطهٔ گسترده نظام سلامت به‌عنوان نوعی شبکهٔ سازمانی و به‌واسطهٔ وجود انگیزه‌های بالقوه پنهان و آشکار ذینفعان متعدد آن، در معرض اقسام فعالیت‌های آمیخته با فساد قرار می‌گیرد. این موضوع بیانگر عدم آلوده‌شدن دیگر عرصه‌ها نسبت به مسئلهٔ پیچیده و چندوجهی فساد نیست. بلکه به تعبیر گزارش جهانی فساد «اگرچه ممکن است، فساد در همه بخش‌های نظام حکمرانی یک کشور مشاهده شده و آن را با چالش‌های جدی روبه‌رو سازد اما در بخش سلامت می‌تواند تفاوت بین زندگی و مرگ را رقم بزند». همین موضوع انگیزه و دغدغهٔ نویسندهٔ کتاب را برای پرداختن به موضوعی به نسبت مغفول در نظام سلامت ایران شکل داده است.»