کتاب رسانه و رفتار

کتاب رسانه و رفتار نوشتهٔ «محمد قلندرآبادی» و «مهدی محمد سعیدی» اثری پژوهشی است که نشر سنجاق آن را به‌صورت الکترونیک منتشر کرده است. این کتاب به بررسی نقش و تأثیر رسانه‌های کودک بر شکل‌گیری رفتارهای اجتماعی جوانان پرداخته و با رویکردی تحلیلی، رابطهٔ میان رسانه و خانواده و حکومت را در بستر جامعهٔ ایرانی واکاوی کرده است. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب رسانه و رفتار

کتاب «رسانه و رفتار» (بررسی تأثیر رسانهٔ کودک بر رفتار اجتماعی جوانان) اثری پژوهشی است که با تمرکز بر تأثیر رسانه‌های کودک بر رفتار اجتماعی جوانان، به بررسی ابعاد روان‌شناختی، جامعه‌شناختی و سیاسی این پدیده پرداخته است. نویسندگان، «محمد قلندرآبادی» و «مهدی محمد سعیدی» با بهره‌گیری از نظریه‌های مختلف علوم اجتماعی و روان‌شناسی، ساختار کتاب را به‌صورت تحلیلی و موضوع‌محور پیش برده‌اند. کتاب در پنج فصل تنظیم شده و ابتدا به کلیات و اهمیت موضوع می‌پردازد؛ سپس مبانی نظری و پیشینهٔ پژوهش را مرور می‌کند، یافته‌ها و تحلیل‌های خود را ارائه می‌دهد و در نهایت با جمع‌بندی و پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت تربیتی و رسانه‌ای جامعه به پایان می‌رسد. این اثر با رویکردی میان‌رشته‌ای، نقش رسانه را در شکل‌دهی به ضمیر ناخودآگاه، تقویت یا تضعیف هنجارهای اجتماعی و حتی ایجاد تعارض میان نسل جوان با ساختارهای خانواده و حکومت بررسی کرده است. نویسندگان تلاش کرده‌اند با تحلیل نمونه‌هایی از محصولات رسانه‌ای کودک، تأثیرات پنهان و آشکار این رسانه‌ها را بر نگرش و رفتار نسل آینده نشان دهند.

خلاصه کتاب رسانه و رفتار

کتاب با طرح این پرسش آغاز می‌شود که چگونه رسانه‌های کودک می‌توانند بر رفتار اجتماعی جوانان اثر بگذارند و چه نقشی در شکل‌گیری هویت، نگرش و رفتارهای آنان دارند. نویسندگان باتکیه‌بر نظریه‌های جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و علوم ارتباطات به بررسی دو محور اصلی می‌پردازند؛ ضمیر ناخودآگاه و خصلت قانون‌شکنی در انسان. در بخش نخست، کتاب توضیح می‌دهد که ضمیر ناخودآگاه چگونه تحت‌تأثیر پیام‌های رسانه‌ای قرار می‌گیرد و باورها، ارزش‌ها و الگوهای رفتاری را بدون آگاهی فرد در ذهن او نهادینه می‌کند. تلقین و القا، تکرار پیام‌ها و استفاده از عناصر جذابیت بصری و داستانی، ابزارهایی هستند که رسانه‌ها برای نفوذ به ذهن کودکان و نوجوانان به کار می‌گیرند. این نفوذ می‌تواند در بلندمدت بر تصمیمات، احساسات و رفتارهای اجتماعی جوانان اثرگذار باشد. در ادامه، کتاب به موضوع قانون‌شکنی و نافرمانی مدنی می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه برخی محصولات رسانه‌ای به‌ویژه فیلم‌ها و انیمیشن‌های کودکانه با ارائهٔ الگوهایی از قهرمانان معترض یا ساختارهای حکومتی ناکارآمد، زمینهٔ شکل‌گیری نگرش‌های انتقادی یا حتی رفتارهای قانون‌گریز را در نسل جوان فراهم می‌کنند. نویسندگان با تحلیل نمونه‌هایی از آثار رسانه‌ای داخلی و خارجی به این نتیجه می‌رسند که تصویرسازی منفی از خانواده و حکومت، تضعیف اعتماد اجتماعی و تقویت گرایش به فردگرایی و نافرمانی از پیامدهای مهم این روند است. در بخش‌های پایانی، کتاب مفهوم جنگ شناختی را مطرح می‌کند و رسانه را به‌عنوان ابزار اصلی این نبرد معرفی می‌کند؛ نبردی که هدف آن تغییر نگرش‌ها، ارزش‌ها و هویت اجتماعی نسل آینده است. نویسندگان تأکید کرده‌اند که مقابله با این چالش، نیازمند ارتقای سواد رسانه‌ای، تولید محتوای سالم و تقویت بنیان‌های خانواده و اعتماد عمومی است.

چرا باید کتاب رسانه و رفتار را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و میان‌رشته‌ای به یکی از دغدغه‌های مهم جامعه، یعنی تأثیر رسانه‌های کودک بر رفتار اجتماعی جوانان می‌پردازد. «رسانه و رفتار» با بهره‌گیری از نظریه‌ها و تحلیل نمونه‌ها، تصویری روشن از چگونگی نفوذ رسانه‌ها در شکل‌دهی به نگرش‌ها و رفتارهای نسل جدید ارائه می‌دهد. مطالعهٔ این اثر می‌تواند به درک بهتر نقش رسانه در تربیت اجتماعی و فرهنگی کمک کند و راهکارهایی برای مواجهه با چالش‌های تربیتی و رسانه‌ای پیش روی خانواده‌ها و سیاست‌گذاران قرار دهد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای پژوهشگران علوم اجتماعی، روان‌شناسی، ارتباطات و مطالعات رسانه‌ای، والدین، معلمان، فعالان فرهنگی و سیاست‌گذاران حوزهٔ تربیت و رسانه مفید است؛ همچنین این اثر به کسانی که به‌دنبال فهم عمیق‌تر تأثیر رسانه‌های کودک بر هویت و رفتار اجتماعی نسل جوان هستند، پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب رسانه و رفتار

«در دنیای پرشتاب و پیچیدهٔ امروز، درک ریشه‌های رفتارهای اجتماعی، به‌ویژه در میان نسل جوان از اهمیت حیاتی برخوردار است. این کتاب بر آن است تا پرده از تأثیرات عمیق و غالباً پنهان رسانه بر شکل‌گیری این رفتارها بردارد. ما بر این باوریم که رسانه، نیرویی قدرتمند در مهندسی ادراک و جهت‌دهی به کنش‌های فردی و جمعی تبدیل شده است. تمرکز این تحقیق بر دو بعد کلیدی از وجود انسان است: "ضمیر ناخودآگاه" و "خصلت قانون‌شکنی" که به گمان ما، رسانه با بهره‌گیری از آن‌ها، می‌تواند بر رفتارهای اجتماعی جوانان اثرگذار باشد. تاریخ بشر گواه آن است که جوامع همواره در تلاش برای انتقال ارزش‌ها، هنجارها و ایدئولوژی‌های خود به نسل‌های بعدی بوده‌اند. از لالایی‌های مادرانه و قصه‌های افسانه‌ای گرفته تا سیستم‌های آموزشی و دستگاه‌های تبلیغاتی دولت‌ها، همگی ابزارهایی برای تربیت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بوده‌اند. اما در عصر کنونی، این فرایند تربیتی با چالش‌های بی‌سابقه‌ای روبروست. همانگونه که الوین تافلر، جامعه‌شناس برجسته، پیش‌بینی کرده بود، زمانی که نظام‌های ارزشی متلاشی شده و فرو می‌ریزند؛ در همان حال قایق نجات خانواده، کلیسا و حکومت با موانع و امواج در خروشند.»