کتاب امثال و حکم مردم خراسان جنوبی (جلد اول)

کتاب «امثال و حکم مردم خراسان جنوبی (جلد اول)» نوشتۀ حسین زنگویی و محمدمهدی ناصح است و  انتشارات فکر بکر آن را منتشر کرده است. جلد اول این کتاب حرف الف تا ر را در برمی‌گیرد و به شرح و بررسی تعبیرات زبانی و امثال‌وحکم عامۀ مردم بیرجند و دیگر مناطق خراسان جنوبی می‌پردازد. 

درباره کتاب امثال و حکم مردم خراسان جنوبی (جلد اول)

عناصر زبانی هر قومی مانند لغات، ترکیبات، تعابیر، قصه‌ها، ‌روایات و حکایات که یا به زبان مادری شنیده می‌شود و یا در زبان اهل ادب کاربرد دارد،‌ عصارۀ فرهنگ آن قوم به‌حساب می‌آید و در فرهنگ عمومی هر جامعه این عناصر ارزش و اهمیت بسزایی دارد. حاصل این عناصر زبانی بعد از سالیان دراز و همچنین پس از ویرایش و پیرایش به صورت ترکیبی خوش‌آهنگ و خوش‌تراش به دست مردم می‌رسد و اگر فراموش شود فرهنگ از آن‌ بی‌بهره خواهد ماند. امثال‌وحکم کلامی است که پیوند تمام ملل و وحدت فرهنگی و قومی را نشان می‌دهد؛ یک مثل که در ایران مورد قبول است مطمئناً در جای دیگر مقبول دیگران خواهد بود. مانند داستان‌های تمثیلی گران‌بهای شاعران و نویسندگان که تمام جهان آن را قبول دارند. این همان دلیل محبوبیت فردوسی،‌سعدی، نظامی، حافظ و مولوی در دنیا است.

کتاب امثال‌وحکم مردم خراسان جنوبی دربارۀ تعبیرات زبانی و امثال‌وحکم عامۀ مردم بیرجند و دیگر مناطق خراسان جنوبی است. حسین زنگویی و محمدمهدی ناصح تلاش کرده‌اند تا امثال و تعبیرات عامیانۀ مربوط به‌تمامی محلات شهرستان بیرجند و بیشتر مناطق استان را در این کتاب بیاورند. آن‌ها در امثال و حکم مردم خراسان جنوبی هم به سخنانی با صبغۀ حکمت، موعظت،‌ پند و اندرز دارد توجه کرده و هم به تعبیرات پسندها و ناپسندها، تکیه‌کلام‌ها، اتل‌ها و متل‌ها پرداخته‌اند. همۀ امثال و تعبیرات بر اساس حرف اول به شیوۀ الفبایی گنجانده شده است. شیوۀ کار به این صورت است که پس از نقل متن هر مثل، صورت آوایی آن آورده شده، معنی آن به سبک زبان معیار نقل می‌شود. بعد از آن کاربرد و ریشۀ تاریخی مثل اشاره می‌شود و در آخرِ همان صفحه به موارد مشابه آن مثل در عامۀ مردم ارجاع داده می‌شود.

خواندن کتاب امثال و حکم مردم خراسان جنوبی (جلد اول) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به علاقه‌مندان به فرهنگ و ادبیات عامه و محلی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب امثال و حکم مردم خراسان جنوبی (جلد اول)

«آردِ به قرض، گردِ به ریش، چه منت از قوم‌وخویش: آرد به قرض [گرفتن] مانند گرد به ریش [نشاندن] است. پس چه منت از قوم‌وخویش [باید کشید] یعنی کسی که ننگ قرض گرفتن را می‌پذیرد، دیگر نیازی به منت‌کشیدن از اقوام ندارد. این مثل را در برابر منت‌گذاری اطرافیان، ‌کسی به کار می‌برد که می‌کوشد با کمک دیگران حتی بیگانگان کارش را انجام دهد اما وامدار خویشاوندانش نباشد.»