کتاب زمان، فراغت و به زیستی

کتاب زمان، فراغت و به زیستی؛ دوگانه کار و فراغت از گذشته تا اکنون نوشتهٔ ییری زوزانک و ترجمهٔ یاسر خوشنویس است و انتشارات دیدگاه کاوش و سازندگی (دُکسا) آن را منتشر کرده است.

اهمیت کار و فراغت به‌عنوانِ عناصری از تاروپود اجتماعی ما فلاسفه و متخصصان علوم اجتماعی را مدت‌ها به خود مشغول کرده است. این مطالعهٔ بلندپروازانه و جدید دیدگاه‌هایی تاریخی دربارهٔ کار و فراغت را همراه با شواهدی مبتنی بر پیمایش‌های معاصر دربارهٔ استفاده از زمان و به‌زیستی مورد بررسی قرار می‌دهد. این کتاب با درآمیختن تحلیل نظری با تحقیقات تجربی، استدلالی متفاوت با دیدگاه‌های رایج را پیش می‌نهد که فراغت را چالشی جدی و برانگیزاننده و نه خیر یا مزیتی بی‌قیدوشرط تعریف می‌کند. این کتاب متنی کلیدی برای هرکسی است که به مفهوم زمان در علوم اجتماعی، توازن میان کار و زندگی، مطالعات سازمان یا تاریخ، فلسفه و جامعه‌شناسی کار و فراغت علاقه دارد.

درباره کتاب زمان، فراغت و به زیستی

کار و فراغت از مضامین همیشگی در زندگی بشر بوده‌اند. این دو مضمون شاید چنان ملموس و انضمامی‌اند که به‌طور نسبی، کمتر در مرکز مطالعات نظری و فلسفی قرار گرفته‌اند. با این حال، نویسندگان و متفکران مختلفی در اعصار متفاوت در این‌باره اندیشیده و نگاشته‌اند و پرداختن به آرای آن‌ها می‌تواند به دست‌یافتن به درکی بهتر از این موضوعات پرتکرار در زندگی‌مان کمک کند.

ییری زوزانک، از پیشروان مطالعات فراغت و استاد ممتاز دانشگاه واترلو، در کتاب زمان، فراغت و به زیستی در دو بخش به کار و فراغت و نسبت آن‌ها با به‌زیستی می‌پردازد. در بخش اول کتاب، او مروری تاریخی را از دیدگاه‌های مختلف دربارهٔ نسبت کار و فراغت از دورهٔ باستان تا دورهٔ معاصر پی می‌گیرد و توضیح می‌دهد که چگونه فراغت در تلقی باستانی آن با وقت آزاد یا هدردادنیِ کنونی تفاوت دارد و امری والا به شمار می‌رفته است. او همچنین، تحولات مربوط به تلقی از فراغت و کار را در اروپای پس از اصلاح دینی تا شکل‌گیری طبقه فراغتمندِ قرن بیستمی می‌کاود. در بخش دوم کتاب، زوزانک مجموعه‌ای از مطالعات کمّی خود را که طی دهه‌های ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۰ انجام شده‌اند، در پرتو مفهوم‌پردازی‌های انجام‌گرفته در طول کتاب مورد تحلیل قرار می‌دهد و سعی می‌کند تصویری از نسبت کار و فراغت در جوامع معاصر آمریکای شمالی ارائه کند. به این ترتیب، کتاب حاضر هم از حیث تاریخ ایده‌ها و هم از حیث مطالعات اجتماعی، براساس روش‌شناسی‌های معاصر، شایان توجه خاص است.

خواندن کتاب زمان، فراغت و به زیستی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به پژوهشگران حوزه‌های فلسفه، جامعه‌شناسی و روان‌شناسی پیشنهاد می‌کنیم.

درباره ییری زوزانِک

ییری زوزانِک استاد ممتاز و بازنشستهٔ دانشگاه واترلو در کاناداست. وی قبلاً در دانشگاه‌های لوند در سوئد، دانشگاه کویینز در نیویورک و دانشگاه وسترن اونتاریو در کانادا تدریس می‌کرد. وی همچنین مدیر تحقیقات مرکز اروپایی فراغت و آموزش یونسکو در پراگ بود. وی تحقیقات مبسوطی را در زمینهٔ جامعه‌شناسی فراغت و فرهنگ عامه‌پسند، استفاده از زمان، فشار زمانی، استرس و سلامت انجام داده و آثار متعددی را در این زمینه نگاشته است. از جمله آثار وی می‌توان به تحقیقات اجتماعی و سیاست فرهنگی (۱۹۷۹)، کار و فراغت در اتحاد شوروی (۱۹۸۰)، مشارکت جهانی در فراغت (ویراستاری مشترک، ۱۹۹۶)، اثرات استفاده از زمان و فشار زمانی بر روابط کودک و والدین (۲۰۰۰) و زمان آزاد و مشارکت در فراغت: چشم‌اندازهای بین‌المللی (ویراستاری مشترک، ۲۰۰۵) اشاره کرد.

بخشی از کتاب زمان، فراغت و به زیستی

«به گفتهٔ سباستین دی گرازیا، سرآغاز مفهومِ فراغت به یونان باستان بازمی‌گردد. او می‌نویسد؛ فراغت هرگز پیش از آن وجود نداشت و پس از آن تنها به‌ندرت به میان آمد. مفهوم فراغت را فلاسفهٔ یونانی یعنی افلاطون، ارسطو و اپیکور پدید آوردند.

تنها فراغت نیست که خاستگاه خود را به یونان مدیون است. تاریخ یونان و آتنِ باستان بخشی از میراثی فکری است که تمدن غربی را تشکیل می‌دهد. شگفت‌انگیز است که چگونه دغدغه‌هایی اجتماعی که افلاطون و ارسطو را درگیر خود کرده بود با مسائلی که ما امروزه در شرایط دیگری با آن‌ها مواجهیم، تناظر دارند.

بنابراین، شایسته است اندکی به سیاقی تاریخی بپردازیم که اندیشه‌های افلاطون و ارسطو در آن مطرح شد؛ سیاقی که نمی‌توان اندیشه‌های مذکور را خارج از آن به‌طور کامل درک کرد.

دیدگاه‌های اجتماعی و سیاسی افلاطون و ارسطو در واکنش به عمق یافتن بحران دولت‌شهر آتن در پایان قرن پنجم پیش از میلاد مطرح شد. این بحران پس از دوره‌ای از بهبودی سیاسی و اجتماعی در آتن روی داد که با اصلاحات دموکراتیک سولون (۵۹۴ پ.م.) آغاز شد، با پیروزی دولت‌شهرهای یونانی بر ایرانیان بسط یافت و با شکوه فکری عصر طلایی آتن (۴۶۲-۴۲۹ پ.م.) به اوج خود رسید.»