کتاب مقدمه ای بر سیر تطور منور‌الفکری در ایران

کتاب مقدمه ای بر سیر تطور منور‌الفکری در ایران نوشتهٔ حبیب الله ابوالحسن شیرازی و پیمان خواجوی است. سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی این کتاب را روانهٔ بازار کرده است. این اثر از از قاجاریه تا انقلاب ۱۳۵۷ را در بر گرفته است.

درباره کتاب مقدمه ای بر سیر تطور منور‌الفکری در ایران

کتاب مقدمه ای بر سیر تطور منور‌الفکری در ایران نگاه جدیدی به مسئلهٔ روشنفکری داشته و تلاش کرده با استفاده از نظریهٔ گفتمان، پردازشی نو از موضوع روشنفکری ایرانی داشته باشد. ادعای مطرح‌شده در این کتاب آن است که بین سیر تحولات اجتماعی ـ سیاسی ایران و ظهور گفتمان‌های روشنفکری، رابطهٔ معناداری وجود دارد. گفتمان‌های روشنفکری در ایران در بستر پدیده‌های سیاسی ـ اجتماعی بروز و ظهور یافته‌اند و مطالعهٔ این اندیشه‌ها بدون در نظرگرفتن این بستر، عمدتاً مطالعه را به انحراف می‌برد. بر این اساس به نظر می‌رسد، نمی‌توان برای روشنفکری ایرانی، تعریفی ارائه داد که بتواند همهٔ زمان‌ها و مکان‌ها را در برگیرد؛ بلکه باید بر اساس نشانه‌های حداقلی، آن را در درون گفتمان‌های مختلف جست‌وجو و از آن تعیین مراد کرد. به‌باور نویسندگان این کتاب، سه عامل نظام قدرت، اسلام و غرب در ظهور گفتمان‌های سیاسی ـ اجتماعی در ایران نقش ویژه‌ای داشته‌اند. برای دستیابی به فهمی پایدار و قابل‌اتکا و همچنین شناخت گفتمان‌های مختلف تلاش شده است، نسبت هر یک از این گفتمان‌ها با این عوامل به‌خوبی تبیین شود؛ این بدان معنا است که هر یک از گفتمان‌های روشنفکری در ایران واکنشی مختص به خود نسبت به اسلام، غرب و نظام سیاسی حاکم داشته‌اند. از سوی دیگر نگاه نقادانه مهم‌ترین ویژگی و ابزار کار روشنفکران است. نقد روشنفکران به‌طورکلی به چهار عنصر قدرت، سنت، اجتماع و تاریخ معطوف است؛ چنان‌که مهم‌ترین ابزار معمول در این مسیر، عقلانیت است که روشنفکران و روشنفکری را با آن می‌شناسیم.

این کتاب در ۳ بخش و ۱۱ فصل تنظیم شده است. بخش اول در قالب ۴ فصل به مبانی نظری اختصاص داده شده است؛ در بخش دوم در قالب ۶ فصل گفتمان‌های روشنفکری موردمطالعه قرار گرفته است و بخش سوم که تنها یک فصل دارد به تجزیه‌وتحلیل داده‌ها اختصاص یافته است. کتاب «مقدمه‌ای بر سیر تطور منورالفکری در ایران» سیر تفکر و روشنفکری در ایران را از دورهٔ قاجاریه تا انقلاب ۱۳۵۷ بررسی و تحلیل کرده است. این کتاب اثر مشترک حبیب الله ابوالحسن شیرازی و پیمان خواجوی (محققان گروه غرب‌شناسی پژوهشکدهٔ حکمت و دین‌پژوهی پژوهشگاه) است. در روزگار ما برداشت‌ها و تحليل‌های متفاوت و متکثری از روشنفکری، ابعاد، آثار، منابع و نتايج آن وجود دارد. روشنفکری ايرانی از يک سو به دليل همزادپنداری با روشنفکری غربی امری مذموم و مردود است و از موضعی ديگر تنها راهی است که گره از کار ايرانيان بگشايد. کتاب حاضر در جايگاه خود نگاه جديدی به روشنفکری داشته و درواقع تلاش کرده تا با استفاده از نظريه گفتمان، پردازشی نو از موضوع روشنفکری ايرانی داشته باشد.

خواندن کتاب مقدمه ای بر سیر تطور منور‌الفکری در ایران را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به دوستداران تاریخ ایران از قاجاریه تا انقلاب ۱۳۵۷ پیشنهاد می‌کنیم.