کتاب مغز و هنر

کتاب مغز و هنر نوشتهٔ برونو کلومبو با ترجمهٔ سحر اسمعیل طهرانی و عابد مهدوی در انتشارات راز نهان چاپ شده است. این کتاب پلی از زیبایی‌شناسی به درمانگری می‌زند و سعی دارد به سؤالاتی نظیر این پاسخ دهد که هنر و عصب‌شناسی کجا با یکدیگر تلاقی می‌کنند. ارتباط بین هنرهای موسیقی، نقاشی و حرکات موزون با مغز چگونه است و مهم‌تر اینکه چگونه بیانگری‌های هنری می‌توانند بر آسیب‌شناسی سیستم عصبی تأثیر درمانی داشته باشند. همچنین، بررسی می‌شود که نقش فرهنگی جدید یک زیست‌شناس و به‌ویژه یک عصب‌شناس چیست.

درباره کتاب مغز و هنر

هدف بسیاری از مراکز پزشکی در سرتاسر دنیا، تربیت متخصصانی با کارآمدی علمی به‎‌روز اما با حداقل دانش در مورد فرهنگ بشری است. این هدف ممکن است اشتباه باشد، زیرا که فردی با علاقه‌مندی به ادبیات، موسیقی و هنر قطعاً تفکر بهتر و ذهن منعطف‌تری نسبت به فردی که فاقد این تمایل است، دارد. مزایای گرایش به هنر و ادبیات به سه صفت اخلاقی مربوط می‌شود که به اعتقاد نویسنده نه‌تنها برای یک پزشک لازم است بلکه ضروری است. این سه ویژگی عبارت‌اند از: «همدلی، خردمندی و تحمل ابهام» که انسان را قادر می‌سازد تا با شرایط پیچیده و مبهم روبه‌رو شود و راهکارهای خلاقانه برای مشکلات موجود بیابد.

عناوین فصل‌های این کتاب به‌ این ‌ترتیب است:

هنر تبدیل‌شدن به یک پزشک

آیا درمان هنری برای بیماری عصبی وجود دارد؟

زیبایی و مغز عصب زیبایی‌شناسی

بیماری‌های تباه‌کنندهٔ عصبی و تغییر در بیانگری هنری

نقاشی در عصب‌شناسی

هنر و عصب‌شناسان

موسیقی و سیستم نورون‌های آینه‌ای

اپرا و علوم اعصاب: رویکردی تاریخی و ارتباط آن با دنیای امروز

سینما و عصب‌شناسی: از تاریخ تا درمان

علوم اعصاب در حرکات موزون: پتانسیل درمان در مغز و اعصاب

ادبیات و علوم اعصاب

مدل‌های کالبدشناسی مومی و علوم اعصاب: از آفرینش هنری ایتالیایی تا رویکرد درمانی

اهمیت هنردرمانی

کارکردهای درمانی بهتر است به‌مثابه هنر در نظر گرفته شود تا موجبات به‌کارگیری علم که بالذات با هم مرتبط هستند، فراهم نماید. شاید درست باشد که بگوییم بدون پیشرفت‌های علمی ممکن بود هنوز به جادوگران و ساحران متکی باشیم و بدون دیدگاه فرهنگی و انسان‌گرایانه جنبه‌های تکنیکی علم بی‌حاصل و بی‌ثمر می‌نمود. در حقیقت، پزشک مبتدی که به مراقبت و دل‌سوزی از بیمار اعتقاد دارد، هنرمندی است که هنگام انجام معاینات هدفمند و تشخیص علائم بالینی سوابق بیمار را در نظر می‌گیرد تا برای آسیب‌شناسی از آن استفاده کند.

کتاب مغز و هنر را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به پزشکان، روان‌شناسان و علاقه‌مندان به شیوه‌های نوین و متفاوت درمانی پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب مغز و هنر

«اگر پزشکی در آینده برای تشخیص و درمان بیماری از نتایج این روش که تنها وابسته به پاسخ بلی و خیر است، استفاده کند، خطرناک است. این روش تجویز عمومی نیست و تنها یک انسان وجود ندارد. پزشک می‌بایست با درد عمیق ناشی از بیماری فرد مواجه شود و جدای از این مسائل، می‌بایست با یک انسان رابطه برقرار کند، انسانی که در واقع از آسیبی جدی رنج می‌برد و توانایی فیزیکی و روانی‌اش را ازدست‌داده است. با نقل‌قول صریح از جی. موند، می‌دانیم که هر موجود زنده هدفی برای موضوعی است. پس ما مجبوریم سلامتی را به‌عنوان توانایی برای بدن همه انسان‌ها و بیماری را ناتوانی موقت یا ابدی، در نظر بگیریم. به‌وضوح جنبه‌های مختلف عینی و ذهنی برای یک بیماری وجود دارد. همهٔ این جوانب، بر دیدگاه اجتماعی، عاطفی و حرفه‌ای که کاملاً شخصی است، تأثیر می‌گذارند؛ بنابراین، بهتر است بیماری زمانی به وجود آید که بیمار روان‌رنجور با درمانگری توانا، دلسوز و نوع‌دوست برخورد کند. بدین ترتیب، یک پزشک حاذق لازم است که بداند چگونه با بیماری روان‌رنجور تعامل برقرار کند تا اعتمادش را جلب کند. این کار بخش ضروری از تلاش درمانگری است.

باوجوداینکه علم پزشکی، قدرت تشخیص و کارکردهای درمانی پزشکان را افزایش داده است، عامل زمان در رابطه پزشک و بیمار مرحله کاملاً جدیدی را شکل می‌دهد. علاوه بر این فناوری، هر پزشکی برای جمع‌آوری اطلاعات مربوط به گزارش‌های پزشکی و پرسش از بیمار دررابطه‌با سوابقش، دقت می‌کند و وقت کافی اختصاص می‌دهد. طبیبان در قرون گذشته از حواس پنج‎گانه خودشان برای کشف علل بیماری استفاده می‎کردند. با ظهور روش کالبدشناسی بالینی و کاربرد فناوری‌های پیچیده و پیشرفته در سال‌های اخیر، پزشکان به‌تدریج روش آنی و بی‌دقت آزمایش‌های پزشکی و بررسی نکردن شرح‌حال بیمار در پیش گرفتند و بیشتر به آزمایشگاه و نمونه‌گیری متکی شدند.»