بریده‌هایی از کتاب طرح واره‌های درمانی و سلامت روانی در زندگی زناشویی

زوج‌هایی که به صورت کلامی‌و غیرکلامی‌محبت خودشان را نسبت به همسرشان ابراز می‌کنند، احساس بهتری نسبت به زندگی مشترک دارند و از لحاظ روانی با تعارض‌های کمتری روبه رو می‌شوند

در بافت روان شناسی و روان درمانی، طرحواره به طور کلی به عنوان یک اصل سازمان بخش کلی در نظر گرفته می‌شود که برای درک تجارب زندگی هر فرد ضروری است

طرحواره‌های خانوادگی در اصل از نظام باورهای فردی و مشترکی که از والدین در روابط خانوادگی گرفته شده، تشکیل می‌شود. طرحواره‌های مشترک از هر خانواده توسط زوجین وارد رابطه زناشویی می‌شود و سرانجام آنچه داتیلیو تحت عنوان طرحواره‌های خانوادگی مشترک از آن یاد می‌کند را تشکیل می‌دهد.

محرومیت هیجانی یعنی انتظار اینکه تمایلات و نیازهای شخص در زمینه حمایت اجتماعی از سوی دیگران ارضاء نمی‌شود.

.یکی از مشکلات رایج در زندگی مشترک بسیاری از زوجین ابراز نکردن محبت و علاقه است

همدلی بین زوجین به درک متقابل آنها از یکدیگر می‌انجامد و به اتخاذ رفتارهای صحیح در زندگی زناشویی منجر می‌شود. هم چنین زوجین باید معنای دقیقی از زندگی مشترک و حس مشارکت و همکاری داشته باشند. مشارکت باعث اتخاذ تصمیمات صحیح می‌شود و احساس آرامش بیشتری به آن‌ها می‌دهد. مراقبت زوجین از یکدیگر از دیگر نکات مهم این بحث است. زوجین باید احساس کنند طرف مقابل به او توجه دارد

بروز احساسات باید به‌گونه‌ای باشد که از یک طرف فرد نخواهد احساس‌هایش را سرکوب کند و از طرف دیگر، مهارگسیخته آنها را بروز ندهد.

مجموعه‌ای از توانایی‌های مغز شامل هوشیاری، توجه و تمرکز، حافظه، زبان و... است که هر فردی با توجه به شرایط خود از آن بهره‌مند است. سالم بودن این توانایی‌ها تامین‌کننده و نشانگر بخشی از سلامت روان ما هستند

افسردگی شایع ترین مشکل سلامت روانی در زنان است.میزان افسردگی تک قطبی در زنان دو برابر بیشتر است.در مقابل در مردان وابستگی به الکل دو برابر و احتمال ابتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی سه برابر بیشتر از زنان است.در کشورهای توسعه یافته تقریباً ۱ در ۵ مرد و ۱در ۱۲ زن دچار وابستگی به الکل در طول عمر خود است.همچنین خشونت در مردان بیشتر است

زنان بیشتر از مردان تحت تأثیر عوامل اجتماعی، اقتصادی و موقعیت زندگی در معرض خطرات سلامت روانی قرار دارند. تجربه پریشانی عاطفی،خشونت جنسی، خشونت خانگی، فشارهای ایجاد شده توسط نقش‌های متعدد خود و تبعیض‌های جنسی بر علیه زنان بیشتر است تقریباً یک پنجم از زنان تجاوز یا اقدام به تجاوز را در طول عمر خود تجربه نموده‌اند

خندیدن روی سطح جریان خون،پاسخ ایمنی بدن،سطح قند خون،ریلکس شدن و خواب مؤثر است.در زمان خندیدن ماهیچه‌های صورت و بدن ما کشیده می‌شوند،ضربان و فشارخون بالا می‌رود، تندتر نفس می‌کشیم و اکسیژن بیشتری را به بافت‌هایمان می‌رسانیم

كسی كه احساس خوبی نسبت به خود دارد، توانایی‌ها و استعدادهای خود را می‌شناسد، نقاط ضعف خود را می‌پذیرد و سعی می‌كند كه نقاط ضعف خود را تقویت و نقاط ضعف خود را اصلاح نماید

كسی كه توانایی‌ها و استعدادهای خود را می‌شناسد برای موفق شدن تلاش بیشتری می‌كند و موفق هم می‌شود.

حل مسئله بر یك فرآیند رفتاری شناختی یا آشكار دلالت دارد كه پاسخهای بالقوه مؤثر برای موقعیت مشكل را فراهم می‌كند. احتمال انتخاب مؤثرترین پاسخ را از میان پاسخهای متعدد، افزایش می‌دهد.

بر آورده نشدن نیازهای اقتصادی وشغلی افراد باعث بروز فشارها و تنش‌های روانی شدید در افراد می‌شود که این امر سلامت روانی آنها را به مخاطره می‌اندازد

دیدگاه خانواده درمانگران شناختی و رفتاری، مهارت‌های برقراری ارتباط صحیح و توانایی صحبت کردن، به ویژه درخصوص مسائل و مشکلات خانواده، مهم ترین ویژگی اعضای یک خانواده سالم است.

چهار مفهوم اساسی در طرحواره درمانی شامل طرحواره‌های ناسازگار اولیه، سبک‌های مقابله ای، حالات خلقی و نیازهای هیجانی اساسی هستند.

طرحواره را قالب و چهارچوبی که نمایانگر مفاهیم جهان برای فرد است یا یک سیستم سازمان دهی و ادراک اطلاعات جدید دانست. طرح واره‌ها باورهای ناهشیار و ناسازگار دربارهٔ خودمان، دیگران و دنیا هستندکه آنقدر برایمان واقعی و بدیهی اند که آن‌ها را واقعیت محض می‌پنداریم و افسار افکار و هیجانات و رفتارهای ما را در دست می‌گیرند و باعث آشفتگی و نارضایتی در روابط عاطفی و بین فردی و شغلی می‌شوند.

این رفتارهارا می توان درسبک فرزندپروری سهل گیرو آسان جامعه ایران مشاهده کنیم که یکی از ریشه تحوّلی شکل گیری طرحواره‌های این حوزه، سبک فرزندپروری آسانگیر به صورت افراطی می باشد. بدین معنا که والدین این افراد در دوران کودکی به آنها اجازه داده بودند بدون در نظرگرفتن نیازهای دیگران هر کاری که می خواهند انجام دهند

محتوای طرحواره‌ها كلیه جنبه‌های زندگی فرد اعم از آگاهانه یا ناآگاهانه را دربرمی گیرد و ساختاری را كه فرد به دنیا می آید ایجاد میكند در عین حال تحول طرحواره‌ها تحت تاثیر فرهنگ، خانواده، مذهب و عوامل مربوط به جنسیت سن یا شخصیت فرد قرار دارد در حقیقت طرحواره‌ها ذخیره می شوند تا در شرایط خاص فعال شوند.

طرحواره‌هایی كه با وابستگی و نقص مرتبط هستند، بیشتر در میان افراد افسرده و طرحواره‌هایی كه مرتبط با حوزه اسیب پذیری نسبت به صدمه یا بیماری هستند در افرادی كه اضطراب دارند وجود داشته باشد

۱) دلبستگی ایمن به‌دیگران، ۲) خودگردانی، کفایت و‌هویت، ۳) آزادی در بیان نیازها و هیجان‌های سالم، ۴) خودانگیختگی و تفریح و ۵) محدودیت‌های واقع بینانه و خویشتن داری

طرحواره‌های حوزه بریدگی، طرد : این حوزه مربوط به ارضا نشدن نیاز به امنیت و برقرار ارتباط رضایت بخش با دیگران است. انتظار اینکه نیازهای شخصی ثبات و امنیت و تعلق خاطر به شیوه‌ای قابل پیش بینی ارضا نخواهد شد. طرحواره‌های این حوزه عبارتند از: رها شدگی، بی ثباتی، بی اعتمادی، بد رفتاری، محرومیت هیجانی، نقص، شرم، انزوای اجتماعی، بیگانگی.

طرحواره‌های حوزه خود گردانی و عمل مختل : این حوزه انتظارات فرد از خودش و محیط را در مورد امکان جدا شدن، مستقل شدن، بقا و عملکرد موفقیت آمیز را در برمی‌گیرد؛ به نحوی که فرد‌احساس می‌کند برای جدایی، بقا و عملکرد مستقل یا انجام موفقیت‌آمیز تکالیف توانایی کافی ندارد‌. طرحواره‌های این حوزه عبارتند از: وابستگی، بی کفایتی، آسیب پذیری نسبت به ضرر یا بیماری، خود تحول نیافته/ خود گرفتار، شکست.

بهداشت روان یعنی برخورداری از تعادل در احساست همراه با پذیرش واقعیات و روبرو شدت با واقعیات در كنش‌هایی مناسب و سازنده. روش‌های افزایش سلامت روان فردی