بریده‌هایی از کتاب تنفس

سونگ-شان، چنین توصیه‌ای (۳۱۸) کرده است: «هر روز دراز بکشید، ذهن‌تان را خالی کنید، افکار را از ذهن‌تان خارج کنید و نفس‌تان را حبس کنید. دست‌های‌تان را مشت کنید، از بینی دم بگیرید و آن را از دهان خارج کنید. اجازه ندهید صدای نفس شنیده شود. اجازه دهید نامحسوس و لطیف باشد. وقتی نفس کامل شد، آن را حبس کنید. حبس نفس باعث می‌شود کف پای شما عرق کند. صد بار به صورت «یک، دو» شمارش کنید. بعد از اینکه تا بیش از حد ممکن نفس را حبس کردید، به شکل نامحسوس بازدم را خارج کنید. دوباره کمی بیشتر دم بگیرید و دوباره نفس را حبس کنید. اگر احساس گرما می‌کردید، بازدم را با صدای «هو» خارج کنید. اگر احساس سرما می‌کردید، بازدم را با صدای «چی» خارج کنید. اگر می‌توانید به این شکل نفس بکشید و هنگام حبس نفس تا هزار بشمارید، به هیچ غلات و دارویی نیاز نخواهید داشت.»

نفس بی‌عیب و نقص این شکلی است: حدود ۵.۵ ثانیه دم و بعد ۵.۵ ثانیه بازدم؛ یعنی ۵.۵ نفس در دقیقه معادل با ۵.۵ لیتر هوا. شما می‌توانید این تنفس بی‌نقص را چند دقیقه یا چند ساعت تمرین کنید. در بدن هر چه کارایی بالاتر باشد بهتر است و هیچ حدودی هم ندارد.

تنفس از سمت راست بینی سیستم عصبی سمپاتیک یا ارادی را فعال می‌کند، یعنی همان مکانیسم «پاسخ جنگ یا گریز» که بدن را در حالت شدیدتر آگاهی و آمادگی قرار می‌دهد. همچنین تنفس از مجرای سمت راست به نیمکرهٔ مخالف مغز (۷۸)، مخصوصاً به قشر جلوی مغز که مربوط به تصمیم‌گیری‌های منطقی، زبان و محاسبات است، خون بیشتری می‌رساند.

تنفس از مجرای سمت چپ اثر مخالف دارد: این مجرا به عنوان سیستم ترمز برای سیستم سرعتی مجرای سمت راست عمل می‌کند. سوراخ سمت چپ بینی ارتباط عمیق‌تری با دستگاه عصبی پاراسمپاتیک یا خودکار دارد، یعنی همان سمت «استراحت و آرامش» که دما و فشار خون را کاهش می‌دهد

آنچه استو کشف کرده و مارتین آموخته بود، این بود که مهم‌ترین جنبهٔ تنفس فقط نفس کشیدن از بینی نیست. انجام عمل دم بخش آسان کار است. کلید تنفس، منبسط‌شدن ریه و عمر طولانی که به دنبال آن حاصل خواهد شد، در سمت دیگر تنفس است. کلید آن در قدرت متحول کنندهٔ بازدم کامل است.

وقتی زمان شروع مسابقه در ابتدای خط ایستاده‌اند هرگز نفس‌شان را حبس نکنند، بلکه آرام و عمیق نفس بکشند و همیشه با صدای شلیک شروع، بازدم‌شان را بیرون بدهند. در این صورت اولین نفسی که خواهند کشید کامل و غنی بوده و انرژی لازم برای دویدن سریع‌تر و طولانی‌تر را برای آن‌ها تأمین می‌کند

«مزایای سلامتی تنفس از بینی غیرقابل انکار هستن.» یکی از چندین مزیت آن این است که سینوس‌ها مقدار زیادی (۱۰۵) نیتریک اکسید آزاد می‌کنند؛ مولکولی که نقش اساسی در افزایش گردش خون و تأمین اکسیژن سلول‌ها ایفا می‌کند. عملکرد ایمنی، وزن، گردش خون، خلق و خو و فعالیت جنسی همه به‌شدت تحت‌تأثیر میزان نیتریک اکسید داخل بدن هستند. (سیلدنافیل، داروی معروف اختلال که با نام تجاری ویاگرا شناخته شده است ازطریق آزادکردن نیتریک اکسید داخل جریان خون عمل کرده و مویرگ‌های اندام جنسی و همهٔ نواحی دیگر را باز می‌کند.)

در سال ۲۰۱۵، محققان دانشگاه سن دیه‌گو در ایالت کالیفرنیا (۸۱) الگوهای تنفسی زنی را که مبتلا به بیماری اسکیزوفرنی بود به مدت سه سال متوالی ضبط و کشف کردند که مجرای سمت چپ او به طرز «بسیار چشمگیری» غالب بود. آن‌ها فرضیه‌پردازی کردند که این عادت تنفسی احتمالاً بخش «خلاق» سمت راست مغز او را به‌شدت تحریک کرده و باعث شده قوهٔ تخیلش از کنترل خارج شود. در طول چندین جلسه، محققان به او یاد دادند که از راه مجرای «منطقی‌تر» سمت مخالف خود تنفس کند و او پس از آن توهمات بسیار کمتری را تجربه کرد.

و اگر قرار بود مهم‌ترین پندی را که می‌توان به زبان آورد برای آیندگان به ارث بگذارم، این سه کلمه خواهد بود: دهان‌تان را ببندید.... و اگر آن را در اتاق همهٔ کودکان و روی پایهٔ همهٔ تخت‌های دنیا حکاکی می‌کردم در فهم معنای آن هیچ اشتباهی نمی‌شد. و اگر از آن پیروی می‌شد، طولی نمی‌کشید که اهمیت آن را درمی‌یافتند.»

اهمیتی نداشت که دیوید سنبورن، نوازندهٔ ساکسیفون و خوانندگان اوپرا که آسم داشتند، دونده‌های المپیک و صدها نجات‌یافته از بیماری مزمن انسداد ریه، درمان او را منجی خود می‌دانستند، استو پزشک نبود؛ او ریه‌شناس خودساخته و رهبر گروه کر بود. درک او بسیار دشوار بود. روش درمانی او بیش از حد عجیب بود.

ما سنگ جمع کردیم و طعمه را به سنگ‌ها کوبیدیم. ترد و نرم‌کردن غذا (۱۷) به ویژه گوشت، ما را از زحمت جویدن و هضم‌کردن خلاص کرد و باعث ذخیرهٔ انرژی شد؛ انرژی اضافه‌ای که مغز ما با استفاده از آن رشد کرد. کباب‌کردن غذا (۱۸) حتی بهتر هم بود. حدود هشتصد هزار (۱۹) سال پیش، ما پختن غذا در آتش را آغاز کردیم که باعث شد مقدار زیادی کالری اضافه آزاد شود. روده‌های بزرگ ما که به تجزیهٔ میوه‌ها و سبزیجات فیبردار و خام کمک می‌کردند، تحت این رژیم جدید به شکل قابل‌ملاحظه‌ای کوچک شدند و خود این تغییر به تنهایی باعث ذخیرهٔ انرژی شد (۲۰). انسان راست‌قامت، این اجداد مدرن‌تر، از آن انرژی برای رشد بیشتر مغز استفاده کردند. مغزهای آن‌ها به طرز شگفت‌آوری پنجاه درصد (۲۱) بزرگ‌تر از مغز اجداد ماهر ما بود.

در آب و هوای سردتر، بینی‌های ما باریک‌تر و بلندتر شدند تا قبل از اینکه هوا وارد ریه‌های‌مان شود، آن را به شکل مؤثرتری گرم کنند؛ رنگ پوست‌مان روشن‌تر شد تا برای تولید ویتامین دی نور آفتاب بیشتری جذب کند. درمحیط‌های آفتابی و گرم، بینی ما پهن‌تر و صاف‌تر (۲۷) شد که برای کشیدن هوای گرم و مرطوب مناسب‌تر بود (۲۸)؛ رنگ پوست‌مان تیره‌تر شد که در مقابل نور خورشید از ما محافظت کند. در این میان حنجره پایین‌تر و به درون حلق رفت تا راه را برای یک سازگاری دیگر باز کند: ارتباط صوتی.

نفس کشیدن خیلی بیشتر از فقط ورود وخروج هوا در بدن ماست. نفس کشیدن صمیمانه‌ترین ارتباط ما با محیط اطراف‌مان است.

نفس کشیدن یعنی خودمان را از اطراف‌مان جذب کنیم، ذرات کوچک زندگی را بگیریم، آن‌ها را درک کنیم و ذرات کوچکی از خودمان را به آن بازگردانیم. اصل و جوهرهٔ تنفس معامله به‌مثل است.

بدن شما، مانند بدن همهٔ انسان‌های دیگر، اساساً مجموعه‌ای از لوله‌هاست. بدن ما لوله‌های پهنی مانند گلو و سینوس‌ها و لوله‌های باریکی مانند مویرگ‌ها دارد. لوله‌های تشکیل‌دهندهٔ بافت ریه‌ها خیلی کوچک هستند و ما تعداد زیادی از آن‌ها را داریم. اگر همهٔ لوله‌های داخل مجراهای هوایی بدن را پشت سر هم به صف کنید، طول آن‌ها به‌اندازهٔ فاصلهٔ میان نیویورک تا کی وست یعنی بیشتر از دو هزار و چهارصد کیلومتر (۱۳۲) خواهد بود.