بریده‌هایی از کتاب دستانی نه بسته، نه باز

امام صادق علیه السلام هم فرموده است برای کسی که میانه‌روی می‌کند من ضمانت می‌کنم که فقیر نشود. ضَمِنتُ لمن اقتَصَدَ أنْ لا یَفتَقِرَ (کافی، ج ۴، ص ۵۳)

فراموش کردن الطاف الهی هم نوعی اسراف است.

توصیهٔ حضرت آیت الله بهجت بسیار مهم است که فرمودند: «هر روز یک حدیث اخلاقی مطالعه کنید و سعی نمایید به آن عمل کنید. بعد از یک سال خواهید دید که حتماً عوض شده‌اید، مانند دارویی که انسان مصرف کند و بعد از مدتی احساس بهبودی می‌کند.»

تأملی در احوال خود کنیم و از خود بپرسیم آیا به حقیقت بندگی رسیده‌ایم که بگوییم مال و ثروت، از آنِ خدا و امانتی در دست ماست و هر جا خدا دستور دهد و بپسندد، همان جا صرف خواهیم کرد؟

اگر به حقیقت بندگی خدا نرسیده‌ایم و اگر به معاد و وعده‌های الهی باور نداریم، آیا آن‌قدر انسان هستیم و ظرفیت داریم که حتی با انگیزهٔ شهرت و نیک‌نامی، از لقمه‌ای لذیذ بگذریم و آن را در اختیار دیگران قرار دهیم؟

این که می‌گوید بعد چه کنم؟ گویی می‌گوید که بعد خدا نیست.

امیرالمؤمنین علی علیه السلام فرمود بخل ورزیدن به مال و ثروت موجود، نشانهٔ بدگمانی نسبت به خداست.

فکر نکنیم که اگر ثروت خود را نگه داریم خدا بیشتر به ما می‌دهد. افراد بخیل فکر می‌کنند اگر حرص بزنند و مال خود را به کسی ندهند رزق‌شان زیاد می‌شود. (حجت الاسلام قرائتی)

دو کس مُردند و حسرت بُردند. یکی آن که داشت و نخورد، و دیگری آن که دانست و نکرد. (سعدی)

پس انفاق کن و از این نترس که خداوند تو را به نداری و تنگ‌دستی گرفتار کند.

بیش از کفاف (مقدار متعارف برای رفع نیازها) اسراف است. ما فوقَ الکفافِ اسرافٌ (غررالحکم، ص ۳۵۹)

مگر نه این‌که بزرگ‌ترین سرمایهٔ ما وجود خود ماست؛ و مگر نه این‌که وجود انسان جز در راه بندگی خدا هرز می‌رود

یحیی پسر زکریای نبی ابلیس را دید، پرسید کیست که وی را دشمن‌تر داری، و کیست که وی را دوست‌تر می‌داری؟ ابلیس گفت پارسای بخیل را دوست‌تر دارم، که او جان همی‌کَنَد و طاعت همی‌کُند، اما بخل وی آن همه باطل گرداند. و فاسق بخشنده را دشمن‌تر دارم که او خوش همی‌خورد و خوش زندگی کند، و همی‌ترسم که خدای تعالی بر وی به سبب سخاوتش، رحمت کند. و وی را توبه دهد. (غزالی، کیمیای سعادت، ج ۲، ص ۱۷۲)

برخی افراد برای خدا می‌بخشند؛ برخی افراد می‌بخشند تا در قیامت پاداش بگیرند؛ برخی افراد می‌بخشند تا مبادا به جهنم بروند؛ برخی افراد می‌بخشند تا در دنیا به مال بیشتری برسند، چون تجربه کرده‌اند که بخشش، موجب برکت مال می‌شود؛ برخی افراد می‌بخشند تا اموال خود را از آفات و بلایا بیمه کنند، چون تجربه کرده‌اند که اگر نبخشند، ضرری وارد می‌شود؛ برخی افراد می‌بخشند تا مردم به آن‌ها بگویند بخشنده؛ برخی افراد می‌بخشند تا مردم به آن‌ها نگویند بخیل؛