بریده‌هایی از کتاب مشاجرات

عشق یک مهارت است، نه یک احساس.

هدف این نیست که سعی کنیم مشاجره‌ای پیش نیاید، بلکه سعی بر این است که راهمان را به سوی اختلاف‌نظرهای نتیجه‌بخش‌تر پیدا کنیم. باید بیاموزیم خوب جرّ و بحث کنیم، نه این‌که اصلاً جرّ و بحث نکنیم.

چرا باید پیدا کردن منشاء خشممان اینقدر دشوار باشد؟ بعضی‌وقت‌ها، علتش این است که آنچه آزارمان می‌دهد فی‌نفسه تحقیرآمیز است. شاید برایمان خجالت‌آور باشد که بفهمیم کسی که این قدر روی او سرمایه‌گذاری کردیم در حقیقت ممکن است از ظاهرمان خوشش نیاید، یا اصلاً مهربان نباشد، یا شاید دارد از ما سوءاستفادهٔ مالی می‌کند، یا به طور جدی جلوی تحقق رویاهای شغلی ما را گرفته است.

جنبهٔ غم‌انگیز هر مشاجرهٔ اسف‌بار این است که حاصل عدم تطابق وحشتناک میان پیامی است که عاجزانه قصد داریم برسانیم («نیاز دارم دوستم داشته باشی، مرا بشناسی، با من موافقت کنی») و روش بیان منظورمان (با اتهامات عجولانه، اوقات‌تلخی، حرف‌های تحقیرآمیز، گوشه و کنایه، ایما و اشاره‌های اغراق‌آمیز و فریادهای «به جهنم»).

ما مثل کتاب نیستیم که یک بار نوشته شود در قفسهٔ ثابت یک کتابخانه گذاشته شود؛ ما مثل متن‌های آنلاین هستیم، مرتباً از جهات مختلف بازنویسی و اصلاح می‌شویم.

سازگاری ظاهری، در واقع، اصلاً نشانهٔ قابل اطمینانی از سلامت روابط عاشقانه نیست، زیرا غیرممکن است بتوان زندگی دو نفر را با هم ادغام کرد و مرتباً با مسائلی که منشاء ناسازگاری‌های عمیق باشد روبه‌رو نشد. عدم وجود جرّ و بحث، بیشتر احتمال دارد نشانهٔ بی‌اهمیتی باشد تا دستیابی به بلوغی فوق‌انسانی.

این دیدگاه که یک عاشق واقعی باید ذهن ما را بخواند یکی از خطرناک‌ترین تصورات است و به مرور زمان باعث ایجاد قهرهای ویرانگری خواهد شد.

تقریباً پشت هر مشاجره‌ای تلاش مذبوحانه‌ای از جانب دو نفر وجود دارد تا دیگری را وادار کند احساس واقعی و بی‌غرض بودن او را ببیند، تأیید کند و به آن پاسخ دهد.

هر زن و شوهری به طور متوسط سالانه بین سی تا پنجاه مشاجرهٔ حسابی دارند. منظور از «حسابی» مشاجره‌ای است که کاملاً خارج از هنجارهای گفتگوی متمدنانه باشد، چیزی که آدم نمی‌تواند از آن فیلم بگیرد و به دوستانش نشان دهد و ممکن است شامل جیغ زدن، چشم‌غره رفتن، اتهامات اغراق‌آمیز، کوبیدن در به هم، و استفادهٔ آزادانه از الفاظی همچون «پفیوزِ الدنگ» و «خرِ نفهم» باشد.

مردم وقتی کوتاه می‌آیند که احساس کنند کسی دوستشان دارد، نه وقتی با تندی به آن‌ها گفته شود که اشتباه می‌کنند.

در اصل به این علت مرتباً مشاجرات شدیدی بین ما پیش می‌آید که آموزش ندیده‌ایم خودمان را به دیگران بشناسانیم. تقریباً پشت هر مشاجره‌ای تلاش مذبوحانه‌ای از جانب دو نفر وجود دارد تا دیگری را وادار کند احساس واقعی و بی‌غرض بودن او را ببیند، تأیید کند و به آن پاسخ دهد.

لازم نیست هم و غممان این باشد که از مسائل بحث‌آمیز اجتناب کنیم، بلکه باید بیاموزیم با روش‌هایی که کمتر زیانبخش و کینه‌جویانه باشد، و کمی مدبرانه‌تر این مسائل را مدیریت کنیم.

این دنیا، هر بار به طریقی دل ما را می‌شکند

باید در حد توان تلاش کنیم که وقتی شریک زندگی‌مان آداب صحیح گفتگو را رعایت نمی‌کند آن را به رُخش نکشیم. از یک جهت، هیچ‌وقت زمان نامناسبی برای پیش کشیدن یک موضوع مهم نیست. یا به طور کلی، زوجین باید مرتباً به یکدیگر اجازه دهند مشاجرات متعدد مختصری داشته باشند تا سیل مشاجرات ناگهانی و شدید غافلگیرشان نکند و آن‌ها را با خود نبرد.

در یک سطح عمیق‌تر، شاید علتش این باشد که نمی‌توانیم درست و حسابی با آنچه مشاجرات دربارهٔ خودمان به ما نشان می‌دهد روبه‌رو شویم: این جرّ و بحث‌ها توهین به خودشیفتگی ما محسوب می‌شود، توهینی که قابل تحمل نیست. وقتی مشاجرات فرو نشست، فکر کردن به خباثت، بیچارگی، و کوته‌فکری به نمایش درآمده منزجرکننده است، بنابراین صبح که آبها از آسیاب افتاد، هنرمندانه پیش خودمان و شریک زندگی‌مان تظاهر می‌کنیم که آنچه شب قبل رخ داده حتماً غفلتی غیرعادی بوده که بهتر است چیزی از آن نگوییم.

این‌که داریم شریک زندگی‌مان را به نحو مضحکی شماتت می‌کنیم، نشانهٔ راستین ولی عمیقاً پنهانی از اعتماد ما به اوست. باید با همهٔ افراد دیگر مؤدبانه و مثل آدم بزرگ‌ها رفتار کنیم، ولی یک نفر روی این کرهٔ خاکی هست که می‌توانیم گاهی با او به طور دیوانه‌کننده‌ای غیرمنطقی رفتار کنیم، در برابر او بیش از حد پرتوقع باشیم، و به طور وحشتناکی با او کج‌خلقی کنیم. نه به این دلیل که حقش است، بلکه به این علت که اوضاع خیلی خراب شده، خیلی خسته‌ایم، و او تنها کسی است که متعهد شده ما را درک ـ و عفو ـ کند. به خاطر همین است که اینقدر دوستش داریم.

چارهٔ شناخت نامتناسب، تجربه است. باید واقعیت نهفتهٔ دیگران را کشف کنیم تا بفهمیم که پشت این جذابیت‌شان، تقریباً همیشه ذاتاً و اساساً افرادی «عادی» هستند، یعنی بدتر از داوطلبی که هم اکنون در زندگی ماست نیستند، ولی بهتر از او هم نیستند.

این دیدگاه که یک عاشق واقعی باید ذهن ما را بخواند یکی از خطرناک‌ترین تصورات است و به مرور زمان باعث ایجاد قهرهای ویرانگری خواهد شد.

موضوع این نیست که واقعاً از همسرمان می‌خواهیم منطقی نباشد؛ بلکه می‌خواهیم عقلش را در زمینهٔ قوت‌قلب دادن به ما به کار بگیرد؛ از او انتظار داریم با به یاد آوردن بخش‌های عجیب‌تر تجربهٔ خودش ما را درک کند. انتظار داریم درک کند که موجودات دیوانه‌ای هستیم، بعد دلداری‌مان دهد و آراممان کند و بگوید که اصلاً هیچ‌کدام از این‌ها (احتمالاً) اهمیت ندارد.

کسی که دیدگاه «منطقی» را پیش کشیده نباید از واکنش خشم‌آلود طرف مقابلش تعجب کند. یادش رفته که ذهن انسان چقدر می‌تواند عجیب و خارج از قواعد عادی منطق عمل کند، حتی ذهن خودش. منطقی که او به کار گرفته، نوعی درایت ظالمانه است که بصیرت روانشناسی را رد می‌کند. البته که ذهن ما در معرض خیال و وهم، تصورات باطل، فرافکنی و اختلالات عصبی است. البته که ما از خیلی چیزها می‌ترسیم که در دنیای به اصطلاح واقعی وجود ندارند. اما این پدیده‌ها آنقدرها «غیرمنطقی» نیستند که لازم باشد منطق عمیق‌تری به کار برده شود