بریده‌هایی از کتاب تشکیلات بهشتی

اگر به دنبال حرفی، عمل نباشد، سرگرمی است؛ حجاب است؛ غفلت است. در حد لزوم حرف بزنیم!

صاحبان ایمان و تقوا اگر از کاری سردرنیاورند، هرگز مسئولیت آن را نمی‌پذیرند؛

در تشکیلات کمترین لغزش هم بزرگ است

یکی از مصیبت‌های زمان ما این است که اشخاص دارند کم‌کم جانشین ارزش‌ها می‌شوند این خطرناک است. انقلاب ما انقلاب ارزش‌هاست.

ما به یک تشکیلات نیرومند خلاقِ هماهنگِ منسجم نیازمند هستیم که در آن استعدادها یکدیگر را بیابند؛ محل تلاقی استعدادها، محل شناسایی متقابل استعدادها باشد و در آنجا استعدادها زمینهٔ شکوفایی پیدا کنند و محیطی مناسب برای همکاریِ هماهنگ پیدا کنند.

جامعهٔ اسلامی جامعهٔ مردم فضول است؛

ما باید بدانیم هر کار دیگری هم در این دنیا بخواهیم بکنیم، باید دسته‌جمعی باشد. پس قبل از هر چیز و در هر میدانی، اگر ما شیوهٔ کار دسته‌جمعی را زیاد و به آن عادت بکنیم، نه‌تنها ضرر نکرده‌ایم، بلکه نفع فراوان هم برده‌ایم.

سرمایه‌های اندک در برابر غول‌های تجارت دنیا کاری از پیش نمی‌برد. نیروهای پراکنده در برابر قدرت‌های عظیم محکوم است. تحقیقات علمی وسیع بدون همفکری و همکاری به ثمر نمی‌رسد و طرح‌های بزرگ در زمینهٔ خدمات و فعالیت‌های اجتماعی با نیروی انسانی پراکنده و سرمایه‌های مالی محدود عملی نیست.

وقتی می‌گوییم اخلاص، می‌کوشیم آهنگ الهی بودن و برای خدا بودن را در کارهایمان بالا ببریم؛ همان تقرب الی الله.

حزب در حقیقت عبارت است از یک گروه سازمان‌یافته در رابطهٔ تام با ولایت فقیه برای برنامه‌ریزی و اجرا.

باید همیشه تقرب الی الله را به یاد یکدیگر بیاوریم و به یاد خودمان بیاوریم. معنی قربه الی الله این نیست که پول می‌گیرد یا نمی‌گیرد. این مطرح نیست. کسانی هستند که مجانی کار می‌کنند و کارشان شیطانی است؛ کسانی هستند پول می‌گیرند و کار می‌کنند و کارشان رحمانی است. خیلی‌ها هستند مجانی کار می‌کنند، ولی صدبار به رخ می‌کشند که ما پول نمی‌گیریم و اینجا کار می‌کنیم. لطفاً پول بگیرید و به رخ نکشید! اخلاص در نیت. وقتی می‌گوییم اخلاص، اخلاص در نیت، اخلاص در عمل، به‌نسبت اخلاص کاملِ صددرصد در نظرتان نیاید. بنده مدعی آن نیستم؛ هیچ‌وقت هم نبودم. وقتی می‌گوییم اخلاص، می‌کوشیم آهنگ الهی بودن و برای خدا بودن را در کارهایمان بالا ببریم؛ همان تقرب الی الله.

این نهضت و انقلاب با حضور همگانی مردم و عوام به‌سمت درهم‌شکستن نیروی دشمن جلو می‌رود و احیاناً وقتی از رهبری واحدِ آگاهِ شجاعِ قاطع برخوردار باشد به پیروزی‌های ارزنده‌ای هم دست می‌یابد و می‌رسد؛ اما نگه‌داشت این پیروزی در خط اصیل مبارزه، به‌خصوص پس از پیروز شدن و مسئولیت‌ها را برعهده گرفتن، شرطش این است که نیرویی سازمان‌یافته و متشکل، دارای مواضع مشخص و روشن و خطی آینده‌نگر و برنامه‌هایی متناسب با نیازها، مسئولیت را برعهده بگیرد و این نیروی متشکل نیرویی باشد، متکی به همان مردمی که مبارزه کردند. بنابراین، داشتن تشکیلات سیاسی-اجتماعی دارای فرهنگ اصیل انقلاب و مورد اعتماد مردم و برخوردار از پایگاه توده‌ای و مردمی، شرط موفقیت در تداوم یک مبارزه و انقلاب است.

بهترین مبارزه با گروه‌های شرقی و غربی این است که ما خودمان تشکل بشویم. آن‌ها از خلأ استفاده می‌کنند. میدان را با عمل صالح و متشکل، از دست آن‌ها بگیرید. ببینید آقا! الان آن‌ها بدون استفاده از از رادیو و تلویزیون، شایعاتشان را، دروغ‌هایشان را، خلاف‌هایشان را، حرف‌هایشان را می‌آیند در سطح جامعه پخش می‌کنند. با کمک چی؟! تشکل. ستاد مرکزی دروغ‌بافی تصمیم می‌گیرد که یک دروغ در ایران منتشر بشود. فردا عصر، این دروغ به روستاهای دورافتاده رسیده. این تشکل است دیگر! ولی شما هفت نفر تنها می‌آیید، می‌گویید آقا چه کار کنیم؟! برادرها، خواهرها، راه روشن است. متشکل باشید تا بتوانید نقشه‌های دشمن را نقش بر آب کنید!

تشکل یعنی مجموعه‌ای از افراد که براساس آرمان مشترک و ایمان مشترک و باور مشترک و نقطه‌نظرهای مشترک گرد هم می‌آیند تا جماعت بشنوند که «یدالله مَعَ الجَماعَه». به‌خصوص تا بتوانند زمینه را برای رشد اخلاق، کار دسته‌جمعی، و برای رشد استعدادها، و شناخت و تربیت کادرها، و تهیهٔ برنامه‌ها، و قبول مسئولیت اجرای برنامه‌ها، هموارتر کنند. تشکیلات وسیله‌ای است برای بهتر انجام‌دادن مسئولیت‌ها و خودسازی و رشد اخلاق دسته‌جمعی. عوامل لازم در ایجاد تشکیلات ازنظر معنوی ایمان و باور مشترک است و ازنظر مادی، انسان‌ها هستند. در تشکل باید میدان آزاد برای رشد اندیشه‌ها و خلاقیت ذهن‌ها باز بماند و هیچ وقت، انسان‌ها به‌صورت ابزار درنیایند.

اسلام زن و مرد و مسلمانی را می‌خواهد که نه فقط مراقب مسلمان بودن و مسلمان ماندن خویشتن‌اند، بلکه مراقب مسلمان بودن و مسلمان ماندن و مسلمان‌تر شدن محیط اجتماعی هم هستند.

امام فرمودند: «(بهشتی) مثل یک ملت بود»، این یک تعبیر قرآنی است که در قرآن دربارهٔ حضرت ابراهیم گفته شده: (انَّ اِبراهیمَ کانَ اُمَّه)

ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که اگر به کارهای وسیع اثباتی نپردازیم، این همه داد و فریادها یک ثمره بیشتر نخواهد داشت؛ آن هم رساندن ندای حق به گوش دیگران و حفظ فکر حق در میان مردم. همین! ولی با این کار موفق نمی‌شویم، جامعهٔ مترقی مسلمان به وجود آوریم. تشکیل جامعه، ایجاد جامعه، پیش‌برد جامعه، فعالیت‌های اثباتی می‌خواهد. بنابراین جا دارد برادران مسلمان در هر کار، در هر شغل، در هر رشته، در هر فنی هستند، مقداری از سرمایهٔ نیرو، نیروهای بدنی، سرمایهٔ وقت، سرمایهٔ مالی و سرمایهٔ حیثیتی و اجتماعی و اعتباری خودشان را وقف بر پیش‌بردن طرح‌های اصلاحی مثبت برای امروز و فردای جامعهٔ مسلمانان کنند.

ما در پرتو اعتقاد به اسلام و اعتقاد به وظایف اسلامی درصدد جهاد بر آمدیم. ما می‌دانستیم که اسلام زن و مرد و مسلمانی را می‌خواهد که نه فقط مراقب مسلمان بودن و مسلمان ماندن خویشتن‌اند، بلکه مراقب مسلمان بودن و مسلمان ماندن و مسلمان‌تر شدن محیط اجتماعی هم هستند. اسلام به این اکتفا نمی‌کند که شما عفیف و پاک‌دامن باشید. می‌گوید هم باید عفیف و پاک‌دامن باشید و هم با ناپاک‌دامنی‌های محیط مبارزه کنید و کسان دیگری را هم که به ناپاک‌دامنی آلوده‌اند، پاکیزه کنید. این روش اسلام است. این اصل است و این فریضه را بزرگ‌ترین و پرارج‌ترین فریضه شمرده‌اند.

متأسفانه در جامعهٔ ما برای افراد صریح اللّهجه قدری جوِّ فشار به‌وجود می‌آید که خطرناک است. چرا شما وحشت دارید که افراد و گروه‌ها مواضع خودشان را صادقانه بیان کنند؟! چه عیبی دارد؟! چه کسانی از صداقت ضرر می‌کنند؟! نترسید! بگذارید موضع‌ها مشخص و صریح و بی‌پرده و صاف گفته شود تا هرکسی و هر گروهی راه خود، جهت خود، و همراهان خود را بشناسد. این خیلی بهتر است.

اصل اول: تشکیلات سیاسی بر محور اسلام خالص، اسلام کتاب و سنت، اسلام اجتهاد (باشد) که نشانه‌اش اعتقاد به ضرورت رهبری مرجعیت دینی متعهد و آگاه است؛ یعنی ولایت فقیه واجد شرایط؛ اصل دوم: متعلق به همه بودن و به گروه اجتماعی خاصی تعلق نداشتن؛ اصل سوم: انحصارطلب نبودن، پاسدار ارزش‌ها بودن، و به صاحب ارزش‌ها ارج نهادن (و) مسئولیت دادن؛ خواه عضو این تشکیلات باشند، خواه نباشند. البته اگر دو نفر ازنظر ارزش‌ها، از هر جهت مساوی بودند، آن که عضو این تشکیلات است، به‌دلیل اینکه می‌تواند هماهنگ‌تر کار بکند، یک اولویت و امتیاز دارد، آن هم یک امتیاز معمولی. واِلا اگر کسی عضو تشکیلات حزب نیست؛ اما ازنظر معیارها و ارزش‌ها مقدم بر عضو است، او مقدم خواهد بود.

اگر در جامعه‌ای حزب و تشکیلات رسمی نباشد، گروه‌ها پیدا نمی‌شود؟ دوروبر هر آقایی، دوروبر هر شخصیتی و دوروبر هر صاحب نفوذی، پنجاه نفر جمع می‌شوند و تبدیل به باندهای قدرت می‌شوند. به‌جای‌اینکه در مملکت احزاب و سازمان‌های متشکل باشند، باندهای خطرناک فاقد تشکل و مسئولیت و انضباط تشکیلاتی وحدت را چندین درجه بدتر به خطر خواهند انداخت.

من همیشه می‌گویم که می‌خواهیم خود را خوب بسازیم. وقتی خود را خوب ساختیم، خودبه‌خود حریفِ حریف‌هایمان هم می‌توانیم بشویم.

در تشکل باید میدان آزاد برای رشد اندیشه‌ها و خلاقیت ذهن‌ها باز بماند و هیچ وقت، انسان‌ها به‌صورت ابزار درنیایند.

یکی از خطرهای تشکیلات این است که انسان قالبی بسازد

جراحی آخرین علاج است نه اولین

هیچ زیربنای اجتماعی از آن زیربنای شوم خطرناک‌تر نیست که انسانی، یا انسان‌هایی، بتوانند هرچه می‌خواهند بکنند؛ بی‌آنکه بشود بر آن‌ها خرده گرفت و بی‌آنکه بشود از آنها بازخواست کرد! مسئولیت در جامعهٔ اسلامی، مسئولیت متقابل است. همه نسبت‌به یکدیگر مسئولند: «کلّکم راع و کلّکم مسئولٌ عَن رَعیّه».

جامعهٔ اسلامی جامعهٔ هوشیارها و زبان‌دارهاست. جامعهٔ اسلامی جامعهٔ مردم فضول است؛ نه از آن فضول‌های بیجا و زبان‌دار! به این معنا که بره نیست. جامعهٔ بره‌ها نیست؛ جامعهٔ آدم‌هاست. آدمی که انتقاد می‌کند و در کار همه دقت می‌کند؛ اما به‌خاطر چی؟ به‌خاطر پاسداری از محترم‌ترین چیزها: حق و عدل. حق و عدل از همه‌کس محترم‌تر است

در تشکل باید میدان آزاد برای رشد اندیشه‌ها و خلاقیت ذهن‌ها باز بماند و هیچ وقت، انسان‌ها به‌صورت ابزار درنیایند

(لا یُسْئَلُ عَمَّا یَفْعَلُ وَ هُمْ یُسْئَلُون

ما می‌دانستیم که اسلام زن و مرد و مسلمانی را می‌خواهد که نه فقط مراقب مسلمان بودن و مسلمان ماندن خویشتن‌اند، بلکه مراقب مسلمان بودن و مسلمان ماندن و مسلمان‌تر شدن محیط اجتماعی هم هستند. اسلام به این اکتفا نمی‌کند که شما عفیف و پاک‌دامن باشید. می‌گوید هم باید عفیف و پاک‌دامن باشید و هم با ناپاک‌دامنی‌های محیط مبارزه کنید و کسان دیگری را هم که به ناپاک‌دامنی آلوده‌اند، پاکیزه کنید. این روش اسلام است. این اصل است و این فریضه را بزرگ‌ترین و پرارج‌ترین فریضه شمرده‌اند.