بریده‌هایی از کتاب عادت های انعطاف پذیر

«بدبین سختی را در هر فرصتی می‌بیند. خوش‌بین در هر سختی فرصتی می‌بیند.» وینستون چرچیل

انسان‌ها هرچقدر هم که دوستتان داشته باشند، نمی‌توانند به‌جای شما زندگی کنند.

«پیروزی رازی نیست که به عدهٔ کمی متعلق باشد، پیروزی چیزی‌ست که می‌توانیم با مطالعهٔ خودمان، مطالعهٔ محیط و آماده کردن خودمان برای هرچالش پیشِ‌رویمان، بیاموزیم.» استادبزرگ شطرنج، گری کاسپاروف

هدف‌های کوچک کمکتان می‌کنند که فکر «روز خالی» را از سر به در کنید. ممکن است هربار موفقیتی چشم‌گیر نداشته باشید اما اگر هدف‌هایتان «کوچک‌تر از آن باشند که بتوان در آنها کوتاهی کرد» هیچ‌وقت کاملاً از بازی خارج نمی‌شوید.

اگر درونی مملو از عادت‌های خوب نداشته باشید، تنها چیزی را می‌جویید که در دسترستان است، و آن هم چیزی جز عادت‌های بد نیست.

پیروزی‌های کوچک نیروی حصول‌پذیری نهایی را پیشکش می‌کنند. وقتی اندازهٔ هدف را افزایش می‌دهیم، در کدام مرحله مزیت کاملاً تازه‌ای ایجاد می‌شود؟ وقتی اندازهٔ هدف را افزایش می‌دهیم، حصول‌پذیری کاهش می‌یابد اما آیا منبع دیگری از انگیزه‌بخشی افزایش می‌یابد تا آن را جبران کند؟

«آب، سیال، نرم و جاری است. اما همین آب صخره را می‌فرساید، صخره‌ای که سخت است و نمی‌تواند جاری شود. این یک قانون است که هرچه سیال، نرم و جاری باشد، بر هرچه صلب و سخت باشد غلبه می‌یابد. این هم تناقضی دیگر: نرمی، قدرت است.»

آزادی مثل اَره است، هم می‌توانید گنجه‌ای زیبا با آن بسازید و هم می‌توانید انگشتتان را با آن ببرید. مهارت‌ها و راهکارها تعیین می‌کنند که گنجه نصیبتان می‌شود یا انگشتی بریده؛ به روشی نظام‌مند نیاز داریم تا بتوانیم از قدرت اَره بدون قرار دادن انگشتمان در معرض خطر استفاده کنیم.

قانون‌مندی را آنهایی که مسئولیت امور را بر عهده دارند برای ما وضع می‌کنند، تا ما را تحت نظارت داشته باشند. اما انضباط شخصی کاری‌ست که ما برای خودمان می‌کنیم، تا کنترل زندگی‌مان را به‌دست آوریم و تبدیل به آدم‌هایی شویم که می‌خواهیم.

زندگی ما سیال و پر از دگرگونی است. چرا عادت‌هایمان را سخت و شکننده می‌سازیم؟ حتماً باید رویکرد بهتری وجود داشته باشد.

ما در جست‌وجویمان برای یافتن یگانه پاسخ «درست»، دوست داریم از بخش‌های درست پاسخ‌های دیگر رو برگردانیم و چشم‌هایمان را روی نقص‌های پاسخ خود ببندیم.

کسانی که رژیم می‌گیرند، بیشتر در خوردن افراط می‌کنند و بیشتر وزنشان زیاد می‌شود تا کسانی که رژیم نمی‌گیرند. عجیب به‌نظر می‌رسد، تا زمانی‌که درنظر بگیرید که کسانی که رژیم می‌گیرند بردهٔ رژیم منتخبشان هستند. برده‌ها چه‌کار می‌کنند؟ شورش می‌کنند و به‌دنبال آزادی‌اند. درسی مهم، اگر می‌خواهید وزن کم کنید، چیزبرگر را نماد آزادی نکنید.

بسیاری از افراد اهمیت دوستان و خانواده‌شان در حمایت بیرونی را درک می‌کنند اما، همین تعداد، از اهمیت عادت‌هایشان در حمایت درونی بی‌خبر هستند. بسیاری با وجود حمایت‌های بیرونیِ سطح بالا بازهم دچار درماندگی می‌شوند، چراکه آنها فاقد حمایت‌های درونی‌اند. انسان‌ها هرچقدر هم که دوستتان داشته باشند، نمی‌توانند به‌جای شما زندگی کنند. عادت‌های مفید، در زمان‌های پراسترس ما را متعادل و ثابت‌قدم نگه می‌دارند.

در سفرتان برای شکل دادن الگوهای رفتاری بهتر، ممکن است وسوسه شوید که سریعاً و شدیداً تمام هدف‌هایتان را تا سطوح بالا افزایش دهید. اما اگر مسیرهای عصبی پشتیبانی‌کنندهٔ این رفتارها در مغزتان ساخته نشده باشد، ترجیحات رفتاری قبلی جایشان را خواهند گرفت. موقع دنبال کردن تغییر، صبور باشید. این اتفاق نمی‌تواند به سرعت رخ دهد، بهترین کار این است که این حقیقت را بپذیرید.

همانند آب‌های اقیانوس، زندگی هم دائماً به شیوه‌های متعدد حرکت می‌کند. الگوهایی وجود دارند اما هیچ‌وقت کاملاً قابل پیش‌بینی نیستند و اغلب مواقع غافلگیرکننده هستند.

«کارهای اکنون ما در ابدیت بازتاب می‌یابند.»

زمانی که در سطح پایینی قرار دارید حرکت روبه‌جلو در مقدارهای کوچک می‌تواند حس ارزشمند بودن را به شما القا کند که البته ارزشمند هم هست.

طولی نکشید که کم‌کم در مورد اینکه چه کسی هستم و چقدر کم‌ارزشم افکاری وحشتناک پیدا کردم. حتی اینکه می‌دانستم این آزمایشی عامدانه و موقتی است، چیزی را عوض نمی‌کرد. هرچه بیشتر کاری را انجام دهید، بیشتر کیستی شما را تعریف می‌کند.

ظاهراً تنها مهارت قابل اعتمادی که داشتم، پیدا کردن بهانه‌ای برای رها کردن کارهایم قبل از رساندن آنها به پیشرفتی مناسب، در حوزه‌هایی که برایم اهمیت داشت بود.

با ایجاد و تمرین عادت‌های خوبِ روزانه، به خودتان اطمینان می‌دهید که در بحبوحهٔ آشوب، روی هستهٔ مرکزی زندگی‌تان کنترل دارید. بسیاری از افراد اهمیت دوستان و خانواده‌شان در حمایت بیرونی را درک می‌کنند اما، همین تعداد، از اهمیت عادت‌هایشان در حمایت درونی بی‌خبر هستند. بسیاری با وجود حمایت‌های بیرونیِ سطح بالا بازهم دچار درماندگی می‌شوند، چراکه آنها فاقد حمایت‌های درونی‌اند. انسان‌ها هرچقدر هم که دوستتان داشته باشند، نمی‌توانند به‌جای شما زندگی کنند.

وقتی چیزی به پویایی و هوشمندی ذهنتان مجبور می‌شود کاری را مکرراً انجام دهد، با ممنوع کردن تغییراتِ حین انجام کار، به‌خاطر دنبال‌کردن استانداردهایی قراردادی، درست مانند اعلام جنگ است. شما زندگی، توانایی‌ها و محدودیت‌های خود را، بهتر از هر برنامهٔ «یک اندازهٔ مناسب برای همه»، می‌شناسید. بنابراین حتی اگر سیستمی سخت‌گیر، بیش از دو هفته با زندگی‌تان جور در بیاید، بالاخره علیه اصولش شورش می‌کنید تا صرفاً ذهن قدرتمندتان را آزاد کنید

قاعده‌مندی، با انضباط شخصی فرق می‌کند. هنگام بزرگ شدن، والدین و دیگر افراد مسئول، برایمان قاعده و قانونی تعیین می‌کنند. اگر کار اشتباهی انجام دهیم، تنبیه می‌شویم. اگر کار درستی انجام دهیم، پاداش می‌گیریم (یا لااقل تنبیه نمی‌شویم). وقتی به بزرگسالی می‌رسیم، مفهوم کنترل رفتار، به‌خاطر مجموعه نتایجی مشخص، برایمان مفهومی آشناست. اما درک ما از قاعده‌مندی تقریباً همیشه از نوعی، با انگیزهٔ بیرونی (قانون) است، تا نوعی که در درونمان ایجاد می‌شود (انضباط شخصی). برخی قادر هستند قانون را به‌صورت انضباط شخصی، درونی کنند، اما همه این توانایی را ندارند، مخصوصاً زمانی‌که آزادی بیشتری در بزرگسالی به‌دست می‌آورند. فکر می‌کنید چرا این‌طور است؟ «قانون‌مندی با تنبیه و پاداش بیرونی به‌دست می‌آید. انضباط شخصی اما نتیجهٔ آزادی و تمرین است.»

تعهدات کوچک روزانه را بسیاری مؤثرترین راهبرد تشکیل عادت می‌دانند و به همین خاطر تبدیل به استاندارد شده‌اند. اما آنها تنها بخشی از چیزی هستند که می‌تواند راهبردی بسیار بزرگ‌تر و مؤثرتر باشد.

مثلاً، نقاشی کشیدن یا رنگ کردن به‌مدت یک دقیقه، انجام دادن یک حرکت شنا، یا تمیز کردن یک گوشهٔ اتاق؛ خرده‌عادت‌ها به‌شکلی گول‌زننده قدرتمند هستند، چون برخلاف بیشتر هدف‌ها سقف نیستند، کف‌اند.

مهم این است که همیشه یک کاری انجام می‌دهید که بی‌نهایت بهتر از هیچ کاری انجام ندادن است.

به‌جای نگاه کردن به خرده‌عادت به‌عنوان «اجبار آن روزتان» الان آن را همان‌طور که هست می‌بینید، تور نجات فوق آسانی که تضمین می‌کند هیچ روزِ بازنده‌ای نداشته باشید.

دنبال کردن هدف یا عادت، باید نشاط‌آور، چالش‌برانگیز، کاوش‌گرانه، جالب توجه، پرامید، سرزنده، نیروبخش و حتی سحرانگیز باشد. چه‌چیزی سحرانگیزتر از تغییر دادن کیستی‌تان است؟ دنبال کردن هدف یا عادت نباید حسی محدود کننده، بی‌فایده، طاقت‌فرسا، آزاردهنده یا بی‌روح داشته باشد.

می‌دانید که حتماً به دستاوردی می‌رسید، اما فرصت رسیدن به هدف‌های بزرگ را هم دارید!

می‌توانید گزینه‌های جانبی‌تان را فقط برای اینکه تازه نگه‌شان دارید با گزینه‌هایی دیگر عوض کنید. مثلاً اگر در ابتدا یوگا می‌کرده‌اید می‌توانید مدتی آن را با پلایومتریک عوض کنید. داشتن سیستمی مانند این، انجام این تغییرات را آسان و بی‌نقص می‌کند.

«آنهایی که می‌توانند از آزادی اساسی چشم بپوشانند تا به امنیتی موقتی و محدود برسند، نه شایستهٔ آزادی‌اند و نه شایستهٔ امنیت.» بنجامین فرانکلین