بریده‌هایی از کتاب نظریه فمینیستی

«اگر زنان آزاد باشند، به اندازهٔ کافی خردمندند تا توانایی‌ها و زیبایی زنانه را شکوفا کنند، هرگز آرزو نخواهند کرد که مرد یا شبیه مرد باشند.» (۶۳)

«بخش عمده‌ای از دیکتاتوری به اسم حمایت و حفاظت صورت می‌گیرد»

«تمامی قوانینی که زنان را از کسب جایگاهی در جامعه محروم می‌کند که وجدانش به او امر می‌کند، یا او را در جایگاهی فروتر از مردان قرار دهد، مغایر قاعدهٔ مهم طبیعت است.» جوهر قطع‌نامه بسیار ساده بود: «زن با مرد برابر است...»

به نظر هایدگر «وجدان، برای دیگران آشکار کردن آن چیزی است که فرد باید باشد، آن‌چه خودِ اصیلش است.»

به تبعات بالقوه رادیکال این ایده توجه کنید که زنان مستحق‌اند «جایگاهی متفاوت از آن‌چه تاکنون اشغال کرده‌اند» کسب کنند. چنین ادعایی ضرورتاً وضع موجود زنان را در سپهر خانگی به چالش می‌کشد و همچنین به تبیین این امر یاری می‌رساند که چرا حتا خواسته‌ای مثل حق رأی ــ که امروز آن را بی‌ضرر می‌دانیم ــ از سوی مخالفان انقلابی به نظر می‌رسید.

«نهادها و شرایط ما بر اعتقادات دیرینه‌مان استوار هستند. تغییر این شرایط بدون دور ریختن عقاید و ارزش‌های دست‌نخوردهٔ پشت آن‌ها، فقط به معنای دگرگونی صوری خواهد بود.»

«در دیدگاه آنارشیستی آزادی یک محصول نیست... آزادی شرایطی از زیستن بدون قیدوبند و سلطه است.»[۳۵] گلدمن اعتقاد داشت: «رهایی واقعی از روان ز

گلدمن وضعی را رد می‌کند که در آن «بالاترین پیشرفت فروکاستن انسان به ساعت‌های دقیق است.»

برای من امکان خواهد داشت که امروز یک کار و فردا کار دیگری انجام دهم، صبح شکار، بعدازظهر ماهی‌گیری کنم، غروب گله بچرانم، بعد از شام نقد کنم، همان‌طور که دوست دارم، بدون این‌که حتا به شکارگر، ماهی‌گیر، گله‌چران یا منتقد تبدیل شوم.

مارکس در ایدئولوژی آلمانی بحث می‌کند که این تقسیم کار خانوادگی، اولین شکل مالکیت یک فرد بر فرد دیگر را ایجاد کرد؛ او بردگی زن و بچه‌ها را به دست شوهر اولین شکل مالکیت خصوصی می‌داند.

در چنین مراسمی او خود را به یک شیء تبدیل می‌کند. او خود را به اشیایی واگذار می‌کند که مخلوق ویژگی‌های انسانی خود است، و به جای این‌که خود را به عنوان موجودی خلاق تجربه کند، صرفاً به روش غیرمستقیم تمکین و تسلیم به زندگی منجمدشده در بت‌ها با خود ارتباط برقرار می‌کند.

مهم‌ترین مشخصه‌های انسان این است که به فعالیت خلاق می‌پردازد.

زنان نه‌فقط نیاز دارند برای آشکار کردن توانایی‌ها و کشف حقایق خود به عنوان فردْ آزادی داشته باشند بلکه نیاز دارند به طور جمعی، به عنوان زنان، کشف کنند که به‌واقع چه کسانی هستند.

این امر عمدتاً از این واقعیت ناشی می‌شود که این ادیان توسط... جنس مذکر ایجاد شده است؛ مردانی که در زندگی‌شان به عنوان شکارچی و جنگجو، مرگ بحرانی تأثیرگذار بود... زن که بحران تأثیرگذار زندگی‌اش زایش است، دیدگاهی اساساً متفاوت دارد که بیشتر در جهت رشد اجتماعی است.

آگاهی انسان‌ها نیست که هستی‌شان را تعیین می‌کند، بلکه برعکس، هستی زندگی اجتماعی آن‌هاست که آگاهی‌شان را تعیین می‌کند.

اشکال بسیار اساسی در نظریه‌های مارکسیستی تا به امروز این است که انقیاد زنان را مربوط به ظهور سرمایه‌داری می‌دانند، بنابراین توضیح نمی‌دهند که چرا زنان در جوامع پیشاسرمایه‌داری یا در جوامعی «پساسرمایه‌داری»، که تجربهٔ انقلاب سوسیالیستی هم داشته‌اند مثل شوروی، کوبا و چین ستم می‌کشند.

یکی دیگر از مخالفت‌های اصلی فمینیستی به آرای فروید دربارهٔ روان‌شناسی زنانه، جهت‌گیری آشکار مردانهٔ ذاتی در این آراست. همان‌طور که میلت اشاره می‌کند، فروید از سنت ارسطویی فلسفهٔ زن‌ستیزانهٔ غرب پیروی می‌کند که زنان را مردانی ناکامل می‌داند.

حال در آغاز قرن بیست و یکم، برخی می‌گویند ما به فرجام به‌اصطلاح موج دوم رسیده‌ایم. یقیناً در چند سال گذشته شاهد ظهور یک واکنش تند سیاسی یا ضدانقلاب بوده‌ایم. به‌هرحال همان‌طور که اشاره کردم احساسم این است که موج دوم واقعاً جریانی رو به رشد است که عقب نخواهد نشست. فمینیست‌های موج دوم فقط نظریه‌پردازی نکردند؛ نهادسازی هم کردند. نهادهای متعدد فمینیستی، همچون مراکز بحران تجاوز، پناهگاه‌های همسران سوءاستفاده‌شده، برنامه‌های مطالعات زنان، شبکه‌های انتشاراتی فمینیستی و سازمان‌های جهانی روبه‌رشد فمینیستی سرجای خود هستند و هنوز رشد می‌کنند.