بریده‌هایی از کتاب گفت‌وگویی درباره‌ی متافیزیک زمان

کلمهٔ پارادکس از دو کلمهٔ یونانی می‌آید: پارا و دُکسا، که معنی لفظی آن «ورای باور» است.

مادرم معتقد بود خداوند مقدر کرده که من به بهشت می‌روم یا خیر. او از قبل اراده کرده است. من شکایت می‌کردم که اینکه من به بهشت می‌روم یا نه باید به انتخاب خودم در زندگی بستگی داشته باشد. اگر تصمیم بگیرم فردا کسی را به قتل برسانم، پس خداوند نباید از پیش اراده کرده باشد به بهشت بروم. جواب مادرم این بود که خداوند از پیش اراده کرده است که من فردا هیچ‌کس را به قتل نرسانم. مادرم می‌گفت خداوند نسبت به مخلوقش علم غیب الاهی دارد، و اگر هر کاری جز آنچه خداوند برایم نقشه ریخته انجام می‌دادم، این یعنی خداوند از پیش آن را نمی‌دانسته. من کی‌ام که بخواهم خداوند را دروغ‌گو کنم؟

نمی‌توان در یک رودخانه دوبار قدم گذاشت، زیرا آبی که بار اول در آن قدم گذاشتید رفته و دیگر نیست.

ارادهٔ آزاد واقعاً چیزی است که برای آشکار شدن به زمان نیاز دارد.

نوامی: خب، جدای از اینکه خود فرض وجود خداوند برایم توجیه نشده، با این ایدهٔ تو که خداوند می‌تواند بیرون از زمان وجود داشته باشد واقعاً مشکل دارم. برایم بی‌معنی است. جان: من این ایده را از آگوستین گرفته‌ام. بیرون بودن خداوند از زمان یعنی او، به قولی، دید از بالا دارد. خداوند از همهٔ امور در همهٔ مکان‌ها و زمان‌ها آگاه است. او بی‌واسطه تمام حالات عالم در تمام زمان‌ها را شهود می‌کند. ازاین‌رو لازم نیست برای کسب معرفت استنباط و استنتاج کند.

علم غیب خداوند نسبت به انتخاب من، مثلاً برای خریدن گوشی موبایل، به اینکه من آن را انتخاب می‌کنم وابسته است، نه اینکه انتخاب من به علم غیب او وابسته باشد. باید رابطهٔ وابستگی را درست کنیم.

نگرانی‌ام از این است که خداوند ورای زمان است، اما نسبت به هرچه اتفاق می‌افتد علم غیب دارد، خب این علم غیب اجازه نمی‌دهد من ارادهٔ آزاد داشته باشم.

بعضی از فیلسوفان می‌گویند جریان زمان افسانه‌ای بیش نیست. منظورشان این است که زمان جریان ندارد؛ بلکه صرفاً هست.

مسئلهٔ بنیادین این است که تغییر را چطور بفهمیم؛ یک چیز چطور می‌تواند از زمانی به زمان دیگر تغییر کند؟ اگر آنچه پیش از تغییر هست، واقعاً تغییر کند، پس از تغییر ممکن نیست وجود داشته باشد، ممکن است؟ بلکه آن چیز دیگر وجود ندارد، و به‌جای آن چیز دیگری پس از تغییر وجود دارد. از طرف دیگر، اگر چیزی که پیش از تغییر وجود دارد، همان چیزی باشد که پس از تغییر هست، پس آن چیز واقعاً تغییر نکرده، این‌طور نیست؟ این معمای بزرگی است که باید حل کنیم.

باید مشخص کنیم گذشته واقعی است یا خیر. سه نظریهٔ متافیزیکی دربارهٔ این موضوع وجود دارد. گروهی از متافیزیک‌دان‌ها، طرفداران اصالت حال، می‌گویند فقط حال وجود دارد. گروه دومی هم هستند که می‌گویند حال و گذشته وجود دارند، اما آینده وجود ندارد. و گروه سوم می‌گویند حال، گذشته و آینده همگی وجود دارند.

تو زمان را چطور تعریف می‌کنی؟ نوامی: بعداً می‌گویم. جان: (می‌خندد) بعداً به من می‌گویی زمان چیزی است که باعث می‌شود همه چیز یک‌باره اتفاق نیفتد.