بریده‌هایی از کتاب مسئله اسپینوزا

آرامش نمی‌تواند در خاک دورویی جوانه بزند.»

من فکر نمی‌کنم پرسیدن مریضی باشد. اطاعت کورکورانه، بدون پرسیدن، مرض است.

من فکر نمی‌کنم پرسیدن مریضی باشد. اطاعت کورکورانه، بدون پرسیدن، مرض است.»

وقتی فهمیدم اینشتین، یکی از اولین قهرمانانم، اسپینوزایی بوده است، این احساس شباهت با اسپینوزا در من تقویت شد. وقتی اینشتین از خدا حرف می‌زند، منظورش خدای اسپینوزایی است: خدایی که کاملاً با طبیعت یکی است، خدایی که دربردارندهٔ همهٔ جواهر است، و خدایی «که با جهان تاس بازی نمی‌کند». منظور اینشتین از این عبارت این است که هر چیزی که رخ می‌دهد، بدون استثنا، تابع قوانین منظم طبیعت است.

مگر ما معتقد نیستیم که خدا کامل است، از هر نیازی مبراست و شباهتی به ما ندارد؟ چطور ممکن است چنین خدایی از چیز بی‌اهمیتی مانند نحوهٔ خواندن من ناراحت شود؟»

«به نظر من، آرامش نمی‌تواند در خاک دورویی جوانه بزند.»

خدا طبیعت است و طبیعت خدا.

یک انسان آزاد تا زمانی می‌تواند در میان جاهلان زندگی کند که بتواند از علایق آنان اجتناب کند. یک انسان آزاد صادقانه زندگی می‌کند، نه فریب‌کارانه. فقط انسان‌های آزاد برای یکدیگر مفیدند و می‌توانند دوستی‌ای واقعی را شکل دهند.

«پس من بندهٔ خدایی هستم که چگونگی و حتی انجام دادن پرستش خودش را از ما نمی‌خواهد. پس یاکوپ! به من اجازه دهید تا به شیوهٔ خودم به خداوند عشق بورزم.»

«ببینید، همه در حال حرکت‌اند. در طول روز با شتاب حرکت می‌کنند، در کل زندگی‌شان. به چه قصدی؟ ثروت؟ شهرت؟ لذت؟ قطعاً این هدف‌ها هدف‌های واقعی نیستند.»

من حالا فقط به چیزهایی توجه می‌کنم که تحت کنترل خودم خودم‌اند.» ـ «مثلِ؟» ـ «من فکر می‌کنم که فقط بر یک چیز کنترل دارم: روند تعقلم.»

ما باید به چیزها به سبب درستی‌شان، و نه به علت قدمتشان، احترام بگذاریم

«"خداوند به هر کسی که او را صدا زند نزدیک است."

هیچ چیز ذاتاً خوب یا بد نیست؛ و خوبی و بدی فقط زاییدهٔ ذهن انسان است

ای جوانان! به حرف من گوش کنید: اگر در طلب شادی و سعادتید، وقتتان را صرف جنگیدن برای چیزهایی نکنید که نیازی به آن‌ها ندارید.»

موجودی کامل و بی‌نقص، طبق تعریف، نه نیازی دارد، نه نقصی، نه خواسته‌ای و نه آرزویی.

«هیچ دلیل عقلانی‌ای برای وجود جهان آخرت وجود ندارد.»

"کسی که واقعاً عاشق خداست نباید انتظار داشته باشد که خدا هم عاشق او باشد."

من از هیچ قدرتی روی زمین جز قدرت وجدانم پیروی نمی‌کنم.

خونه یه مکان نیست، یه حالت ذهنیه.

من آرزو می‌کنم که روزی جهان خالی از دین شود، جهانی با یک دین جهانی که در آن همهٔ اشخاص برای تجربه و ستایش خداوند از عقلشان استفاده می‌کنند.»

انسان‌های مختلف می‌توانند از یک چیز تأثیرهای متفاوتی بگیرند. یک انسان می‌تواند از یک چیز در زمان‌های مختلف تأثیرهای متفاوتی بگیرد.

«"آیا از اشتیاقتان به کسب هرچه بیش‌تر ثروت، شهرت و افتخار شرمگین نیستید، در حالی که توجهی به معرفت، حقیقت و بهترین حالت‌های روحتان ندارید؟"

اگر کسی با خودش صادق نباشد، چگونه می‌تواند به هماهنگی درونی برسد؟

«اپیکور برهان دیگری هم دارد به نام برهان تقارن، که قوی‌تر از بقیه است. این برهان اثبات می‌کند که نبودن در زمان پس از مرگ با نبودن در زمان پیش از حیات یکی است. و هرچند که ما از مرگ می‌ترسیم، از پیش از تولدمان، که حالتی مشابه با مرگ است، نمی‌ترسیم. بنابراین، دلیلی وجود ندارد که از مرگ هم بترسیم.»

دنیایی را تصور کنید که در آن پسری بوی گوشت سوختهٔ پدرش را حس می‌کند. خدایی که چنین دنیایی را خلق کرده کجاست؟ چرا اجازهٔ چنین کارهایی را می‌دهد؟ شما برای چنین سؤالی مرا سرزنش می‌کنید؟»

هدف من تغییر یهودیت نیست. هدف من رسیدن به کلی‌گرایی مطلقی است که ریشهٔ همهٔ ادیان را بزند و دینی کلی ایجاد کند که در آن همهٔ انسان‌ها در پی رسیدن به سعادت از طریق فهم کامل طبیعت باشند.

«خداوند خیر مطلق است؛ و تمایل او به بخشش بالاتر از همهٔ کارهایش است.»

من عاشق حرف سلیمان هستم که گفت: "وقتی حکمت وارد قلبتان شود و روحتان از شناخت بهره‌مند شود، آن‌گاه نیکوکاری، دادخواهی، عدالت و هر راه خوب دیگری را می‌فهمید."»

ما باید به چیزها به سبب درستی‌شان، و نه به علت قدمتشان، احترام بگذاریم. ادیان قدیمی با پافشاری بر این‌که اگر ما سنت‌ها را رها کنیم، آن‌گاه به همهٔ مقدسات گذشته اهانت کرده‌ایم، ما را به دام می‌اندازند. و اگر یکی از نیاکان ما شهید شده باشد، ما بیش‌تر به دام می‌افتیم؛ زیرا ما احساس احترامی دائمی به عقاید آن شهید می‌کنیم، حتی اگر بدانیم که آن عقاید پر از غلط و خرافه است