بریده‌هایی از کتاب آشنایی با فلسفه‌ی هنر و زیبایی‌شناسی

ارسطو می‌گوید شاعران، نقاشان و هنرمندان دیگر کارشان تقلید و شباهت سازی است، پس باید اشیا را بر اساس یکی از این سه وجه تقلید کنند: ۱- چنان که بوده و هست، ۲- چنان که به نظر می‌رسد ۳- چنان که باید باشد.

به نظر افلاطون، هنر و شعر و کلاً آفرینش زیبایی محصول از خود به درشدگی هنرمند در لحظه آفرینش هنری است. این نکته ما را به مفهوم الهام می‌رساند.

کلمه subject ماخوذ از subjectum لاتین است که در دوره قرون وسطی به معنای همه موجودات خارجی و واژه object به معنای اعتبارات و مفاهیم ذهنی بود. در حالیکه در اثر انقلاب فکری دوره مدرن معنای این مفاهیم، کاملاً عوض و معکوس شد و امروزه ما سوبژه را به معنای ذهن شناساگر و فاعل انسانی و اوبژه را به معنای همه چیزهای عینی و بیرونی به کار می‌بریم.

«اپیستمه» کلمه‌ای یونانی به معنای معرفت و شناخت پیدا کردن است و اپیستمولوژی یا معرفت‌شناسی یکی از شاخه‌های فلسفه است. این مفهوم برای اولین بار در رسالهٔ «تتئوس» افلاطون مطرح شد. در این شاخه از فلسفه هر فیلسوف تعریف خود از منشاء حقیقتِ عالم و نحوه دستیابی و آگاهی از آن را مشخص می‌کند.

وجه اشتراک فلاسفه و عرفا در این است که هدف هر دو دستیابی به حقیقت است و اختلافشان در روش است که عرفا از طریق کشف و شهود و تجارب عرفانی، سعی در وصول به حقیقت دارند ولی فلاسفه از طریق تفکر عقلانی واستدلالی.

نیچه در جوانی تا حد زیادی تحت تاثیر فلسفه شوپنهاور بود و در کتاب زایش تراژدی با اشتیاق تمام دل به متافیزیکی سپرد که شوپنهاور به او القا

سقوط قهرمان تراژیک همواره ترحم ما را برمی‌انگیزد و ما را به حد اعلای همدلی و نهایتاً کاتارسیس (یا پالایش و تزکیه) سوق می‌دهد اما در عین حال احساس می‌کنیم که این سقوط صرفاً از بیرون بر او تحمیل نشده و او خود تا اندازه‌ای در این سقوط سهیم بوده است.

عموماً قهرمان تراژدی، شخص بالا مرتبه‌ای است که دچار یک اشتباه جدی یا یک نقص تراژیک یا «هامارتیا» hamartia شده است در تراژدی یک اشتباه بزرگ، مجموعه ای از حوادث را به‌وجود می‌آورد که به بدبختی منتهی می‌شود.

ارسطو گفت که حقیقت گل درون دانه به صورت بالقوه وجود دارد و حرکت تکاملی دانه که ارسطو اصطلاحاً به آن صیرورت یا شدن می‌گفت، حقیقت گل را به صورت بالفعل در می‌آورد و شکوفا می‌کند.