بریده‌هایی از کتاب باشگاه مشت‌زنی فمینیستی

قانون هیچ کاری از دستش برنمی‌آید. ما باید خودمان دست‌به‌کار شویم. زنان این کشور باید انقلابی شوند. شرلی چیشولم، نخستین زن آفریقایی نامزد ریاست‌جمهوری آمریکا

مادلین آلبرایت گفته است: «در جهنم جایی مخصوص زنانی در نظر گرفته شده است که از یکدیگر حمایت نمی‌کنند.»

وقتی مردی در آینه نگاه می‌کند و شغل آینده‌اش را تجسم می‌کند، خودش را در لباس یک سناتور می‌بیند. اما زنان هرگز تا این حد جسور نیستند. مری ویلسون

این زیبایی باشگاه مشت‌زنی بود که هریک از ما در مقطعی از زمان افسردگی، بیکاری، بی‌هدفی، شکست، رها کردن بهداشت شخصی یا داشتن احساس شادمانی را تجربه کرده بودیم. و تنها راه ادامه دادن این بود که وقتی شرایط خوب است روی کمک هم حساب کنیم و وقتی شرایط بد است همدلی کنیم، اما هیچ‌یک از ما در تمام مسیر موفق نبودیم و این طبیعی است. یادم هست که آماندا می‌گفت: «اصلاً همین خوب است. می‌توانیم در عین اینکه شادی‌هایمان را جشن بگیریم به بداقبالی‌هایمان بخندیم.»

ترس زنان از شکست از همان ابتدا جلوی دست و پایشان را می‌گیرد.

برای من جالب بود که در کشوری همچون آمریکا که خود را مهد آزادی می‌نامد نیز این تبعیض در حدی است که فعالان مدنی زیادی به آن پرداخته‌اند. وقتی آخرین گزارش سازمان مردم‌نهاد اکسفام را دربارهٔ این موضوع خواندم، بیشتر متعجب شدم زیرا در این گزارش هم اشاره شده بود که تنها در کشورهای درحال‌توسعه تبعیض‌های فراوان متوجه زنان شاغل نیست بلکه اتحادیهٔ اروپا هم از این مشکل رنج می‌برد. به‌عنوان مثال در اتحادیهٔ اروپا زنان برای حقوق برابر باید سالانه پنجاه‌ونه روز بیشتر از مردان کار کنند.

قانون شمارهٔ سه باشگاه مشت‌زنی را به یاد بیاورید: ما وطن‌پرستانه با دشمن و نه با خودمان می‌جنگیم. عضویت در این باشگاه به این معناست که شما سوگند یاد کرده‌اید که به دیگر زنان کمک کنید. و معنایش این نیست که فقط حرفش را بزنید و شعار دهید.

میشل اوباما او به‌عنوان زنی جوان، وکیل و بانوی اول، عادت داشت در طول شب بیدار بماند و با خود فکر کند: «آیا من زیادی بلندپرواز نیستم؟ آیا من زیاده‌روی نمی‌کنم؟» او می‌گوید: «به ناگاه احساس کردم از اینکه نگران باشم دیگران دربارهٔ من چه فکری می‌کنند، خسته شدم به همین دلیل تصمیم گرفتم دیگر گوش ندهم.»

این اثر، کتابی است که با هرگونه جنسیت‌زدگی زیرپوستی در نبرد است، از طرفی کتابی است که دربارهٔ دست به دست هم دادن برای مبارزه با هر نوع بی‌عدالتی سخن به میان می‌آورد. عضو باشگاه مشت‌زنی بودن به این معناست که هم‌نوعان زن خویش را حمایت کنید؛ معنای دیگرش این است که با صدای بلند علیه نژادپرستی، جنسیت‌زدگی، هوموفوبیا و زنوفوبیا در هر شرایطی اعتراض کنیم. قدرت در تعدد، نهفته است. اکنون بیش از همیشه نیاز داریم کنار هم باشیم و مردان و زنان دیگر را نیز به‌همراهی خود مشتاق کنیم.

متناسب با سنم رفتار کنم؟ این جملهٔ متناسب با سن، چه مزخرفی است؟ چرا باید میزان سن برایم مهم باشد؟ سن اقیانوس از نوح هم رد کرده اما کافی‌است پایت را از گلیمت درازتر کنی تا با تمام قوا تو را غرق کند.

جنسیت‌زدگی خود را مرور کنید تمام ما، بله تمام ما کمی جنسیت‌زدگی داریم. این همان چیزی است که فیلسوفان به آن «تعصب ناخودآگاه» می‌گویند و در وجود همهٔ ما هست. این تعصب ناخودآگاه حاصل میانبرهای شناختی است که مغز ما می‌سازد. خبر خوب این است که اگر این جنسیت‌زدگی درونی را بشناسیم، می‌توانیم آن را بررسی کنیم. پس این‌بار که زنی کوشا و بلندپرواز دیدید و کمی قلقلکتان آمد، از خود بپرسید: «اگر او مرد بود باز هم من چنین احساسی داشتم؟»

واگویه‌های منفی را خُردوخمیر کنید از خودتان بپرسید بر اساس کدام شواهد و مستندات فکر می‌کنید برای این کار نسبت به دیگران صلاحیت کمتری دارید. حالا بپرسید آیا شواهدی هست که نشان دهد شما به اندازهٔ بقیه دارای صلاحیت هستید یا حتی بیشتر از آنها تجربه و تخصص دارید. ده مورد بنویسید که نشان دهد شما توانمند هستید.

مطالعه‌ای نشان می‌دهد که افرادی که در جمع برای خودشان و کامیابی‌هایشان اعتبار قائل می‌شوند (اگر من نباشم، زندگی بی‌معنا می‌شود) بسیار خواستنی‌تر از افرادی هستید که خودشان را سرکوب می‌کنند (بودن و نبودن من فرقی به حال دیگران ندارد).

چندبار تابه‌حال مردی را دیده‌اید که روی کیبورد می‌کوبد، گوشی تلفن را روی طرف مقابل قطع می‌کند، سر همکارش فریاد می‌کشد و باز همه به او احترام می‌گذارند؟ این در حالی است که وقتی زنی چنین کاری کند، همه او را دیوانه می‌پندارند. ناعادلانه اما حقیقت است: مردان وقتی عصبانی می‌شوند، به اعتبار کاری دست می‌یابند و دیگران آنها را دلسوز و پرشور می‌پندارند، اما زنان وقتی عصبانی می‌شوند، اعتبار کاری خود را از دست می‌دهند. پس نفسی عمیق بکشید، صدایتان را صاف کنید. واضح و آگاهانه صحبت کنید. خشم شما منطقی و معتبر است، اما آن را در مسیری استراتژیک خرج کنید. به همکار مرد خود اجازه ندهید به خودش جرئت دهد که به شما پوزخند بزند و به رفقایش بگوید: «دیدید گفتم؟!»

در اینجا چند مکانی که در آنها گریه کرده‌ام را می‌گویم: - در تخت. احتمالاً تو هم این کار را کرده‌ای. - در توالت دفتر همکارم آن هم درحالی‌که روی زمین خم شده بودم. - در باجهٔ تلفن همگانی که بوی گند ادرار می‌داد. - جلوی آینه درحالی‌که سعی می‌کردم، آرایش کنم و هر بار ریمل با اشک‌هایم پایین می‌ریخت و رگه‌هایی سیاه اما جذاب روی گونه‌هام می‌نشست. - هنگامی‌که مشغول دیدن یک کلیپ در یوتیوب بودم و بعدها فهمیدم موضوعی تبلیغاتی برای مایکروسافت است و حالا بیشتر ناراحتم. - در تمام وسایل نقلیهٔ عمومی اعم از هواپیما، خودرو، قطار، مترو، اتوبوس، تاکسی و حتی در هنگام دوچرخه‌سواری یا قدم زدن. - بیرون از دفتر روان‌شناسم که درست کنار یک کلینیک بیماری‌های قابل‌انتقال آمیزشی است و هرکس ممکن است با دیدن گریه‌هایم هزار فکر بکند! - نشسته زیر دوش حمام و نگران از اینکه مبادا به‌خاطر اینکه روی زمین ولو شده‌ام، بیماری عفونی بگیرم.

این کتاب برای زنانی مثل ماست که رفتارهای جنسیت‌زده دیده‌اند، اما خودشان را متقاعد کرده‌اند که این مسئلهٔ مهمی نیست یا دست‌کم این مسئله تقصیر ما نیست.

قانون هیچ کاری از دستش برنمی‌آید. ما باید خودمان دست‌به‌کار شویم. زنان این کشور باید انقلابی شوند.

درون هر زن یک رزم‌آور زندگی می‌کند.

پس از من تکرار کنید: اینکه خوب هستم به این معنا نیست که زودباور و سهل‌گیر هستم. (حالا این جمله را بنویسید و به دیوار اتاقتان بچسبانید.)

از گفتن عباراتی چون «حتماً انجامش می‌دهم»، «اختیار دارید»، «انجام وظیفه می‌کنم» دست بردارید. اگر حس می‌کنید دارید به‌سوی فرسودگی قدم برمی‌دارید، دست از بله گفتن به هر خواسته‌ای بردارید. این رویه را پیش بگیرید: به هر درخواستی که سودی برای خودتان ندارد، نه بگویید. پس انجام کارهایی که فقط به نفع طرف مقابل است، ممنوع! فقط کارهایی را انجام دهید که خودتان را هم تا حدودی راضی کند. معنایش این است که فعالیت‌های گروهی مربوط به شرکت که شما برای آماده شدن در آن تحت فشار قرار می‌گیرد را با یک «نه» محکم رد کنید. دلسوزی برای همکاری که می‌خواهد چند روزی مرخصی بگیرد و به خارج از شهر برود و حالا از شما درخواست کرده جای او هم در دفتر باشید نیز ممنوع! هرگاه حال خودتان را خوب کردید و فرسودگی و خستگی بیش از حد از وجودتان رخت بربست، دوباره می‌توانید در حق دیگران لطف کنید اما در حال حاضر فقط در حق خودتان لطف کنید. به خودت بیا دختر! گاهی چرتی بزن!