بریده‌هایی از کتاب ذهن نامحدود

کارول دوک پیشنهادی دارد. او می‌گوید گاه دانش‌آموزان از اینکه به‌خوبی دیگران نیستند، دلسرد می‌شوند یا از اینکه متوجه مطلبی نمی‌شوند، شکایت می‌کنند. در این‌گونه مواقع، می‌توان به آن‌ها گفت: «هنوز آن را یاد نگرفته‌ای.» وقتی‌که از افراد می‌خواهم ایده‌ای را به تصویر بکشند، اغلب این‌گونه پاسخ می‌دهند: «نقاشی من افتضاحه.» و من در پاسخ می‌گویم: «منظورت اینه که هنوز یاد نگرفتی چطور نقاشی بکشی؟» در ظاهر، این کار فقط تغییر چند واژه ساده به‌نظر می‌رسد، اما تغییری مهم است؛ زیرا به‌جای تمرکز بر ناتوانی، بر فرایند یادگیری متمرکز است.

«تمام آنچه همواره خواسته‌ای، در آن‌سوی ترس‌هایت به انتظار تو نشسته است.»

شکست نخوردن در زندگی غیرممکن است؛ مگر اینکه آن‌قدر محتاطانه زندگی کنیم که گویی اصلاً زندگی نکرده‌ایم، که در آن صورت از پیش باخته‌ایم!

دانشجویی به نام جولیا می‌گوید: «اگر در دنیایی زندگی می‌کردم که هیچ‌کس برچسب باهوش‌بودن نداشت، بی‌شک سؤالات بیشتری می‌پرسیدم.»

والدین همواره، در راستای کمک به اعتمادبه‌نفس فرزندانشان آن‌ها را باهوش خطاب می‌کنند. وقتی‌که کودکان این واژه را می‌شنوند، در ابتدا با خود می‌اندیشند: «چه خوب! من باهوشم!»؛ اما بعدتر که در زندگی با مشکل و دشواری روبه‌رو می‌شوند یا شکست می‌خورند (اتفاقی که برای هر انسانی رخ می‌دهد) باورشان تغییر می‌کند و تصور می‌کنند: «اوه! من باهوش نیستم!

«اشتباهات باعث رشد مغز شما می‌شود.» این پیامی ساده و قدرتمند است که به بسیاری از دانش‌آموزان در سرتاسر جهان یاری رسانده است

وقتی به‌جای فکرکردن به کارهایی که نمی‌توانید انجام دهید، به آنچه می‌توانید انجام دهید فکر کنید، زندگی بسیار آسان‌تر و شادتر می‌شود. هر روز یک روز خوب است.

زمانی‌که مرکز ترس در مغز فعال می‌گردد، فعالیت مراکز حل مسئله خاموش می‌شود. جای تعجب نیست که بسیاری از افراد در ریاضیات شکست می‌خورند؛

وقتی باورهایمان را تغییر می‌دهیم، مغز و بدن ما نیز از نظر فیزیکی تغییر می‌کند.

به‌محض ایجاد اضطراب، قدرت تحلیل و تفکر در مغز از کار می‌افتد! اضطراب در هر موضوعی تأثیری منفی بر عملکرد مغز دارد.

«تمام آنچه همواره خواسته‌ای، در آن‌سوی ترس‌هایت به انتظار تو نشسته است.»

«اگر در دنیایی زندگی می‌کردم که هیچ‌کس برچسب باهوش‌بودن نداشت، بی‌شک سؤالات بیشتری می‌پرسیدم.»

فایده‌ای ندارد که به این فکر کنم اگر این اتفاق نمی‌افتاد، چه می‌شد. اتفاقی که افتاده، افتاده و دیگر نمی‌توان آن را تغییر داد؛ فقط می‌توان آن را پذیرفت. وقتی به‌جای فکرکردن به کارهایی که نمی‌توانید انجام دهید، به آنچه می‌توانید انجام دهید فکر کنید، زندگی بسیار آسان‌تر و شادتر می‌شود. هر روز یک روز خوب است.

اندرس اریکسون درباره بهره هوشی و سخت‌کوشی چندین دهه مطالعه کرده است. او چنین نتیجه‌گیری می‌کند که افرادی چون اینشتین، موتزارت و نیوتن که نابغه قلمداد می‌شوند «ساخته شده‌اند، نه اینکه این‌گونه متولد شده باشند» و موفقیت آن‌ها مرهون تلاش‌های سخت و پشتکار است. [۲۵] از آن مهم‌تر اینکه باید به تمام دانشجویان القا شود که در مسیر رشد و ارتقا هستند و هیچ‌چیز ثابتی درباره آن‌ها وجود ندارد، نه استعداد و نه ناتوانی.

حال کارن می‌توانست رویکردی متفاوت درباره شکست و تقلاکردن داشته باشد. او برای توصیف زمانی‌که به این آگاهی جدید دست یافت، از استعاره «دره و کوه» استفاده می‌کند: وقتی در دره هستید، در تاریک‌ترین سطوح تغییر قرار دارید؛ آن لحظات را غنیمت بدانید و به تلاش خود ادامه دهید. روزی می‌رسد که روی قله ایستاده‌اید و سپاسگزارانه به عقب می‌نگرید.

. در دنیای رسانه‌های مجازی امروز، تقریباً غیرممکن است حرفی بزنیم و در جوابش حرفی تهاجمی تحویل نگیریم. من بارها پاسخ‌های منفی و افراطی بسیاری را تجربه کرده‌ام و به این مسئله واقفم که باید در آن لحظات قوی ماند و به چیزی مثبت توجه کرد.

اشتباهات و تقلاکردن ارزشمند تلقی می‌شدند، آن‌ها رفته‌رفته تغییر کردند و مقاومت بیشتری از خود نشان دادند؛ حتی زمانی که تکالیف برایشان دشوار بود. در همان لحظه، وقتی به نزد ما می‌آمدند، درمانده و دلسرد بودند و عباراتی از این دست را بیان می‌کردند: «خیلی سخته!» ما هم پاسخ می‌دادیم: «این‌ها بهترین لحظات برای رشد مغز توئه؛ ادامه بده. ادامه‌دادن تو خیلی مهم و ارزشمنده.» و آن‌ها به کار خود باز می‌گشتند. در آخر اردو، ما شاهد دانش‌آموزانی بودیم که با دشوارشدن سؤالات، به تلاش و تقلا و مقاومت ادامه می‌دادند. وقتی‌که از کل کلاس سؤالی می‌پرسیدیم، همه کلاس دست‌هایشان بالا می‌رفت. وقتی درباره اِلی با معلمان صحبت می‌کنم، آن‌ها مشتاق‌اند که بدانند چطور می‌توانند چنین رویکردی را به دانش‌آموزان خود منتقل کنند. آن‌ها دوست دارند دانش‌آموزان از تلاش و تقلاکردن استقبال کنند و در کارشان تداوم داشته باشند

این کتاب شواهدی ارائه می‌دهد مبنی بر اینکه مغز و زندگی ما تا حد زیادی منعطف و انطباق‌پذیر است و زمانی‌که افراد به این مسئله باور پیدا کنند و رویکردشان را به زندگی و یادگیری‌های خود تغییر دهند، نتایجی شگرف حاصل خواهد شد.

کلید یادگیری شماره ۱ هربار که چیزی می‌آموزیم، مغز ما مسیرهای عصبی جدیدی را ایجاد و تقویت می‌کند و به هم مرتبط می‌سازد. باور قدیمی می‌گوید توانایی یادگیری ما محدود است؛ اما باید این باور را با این تصور جایگزین کنیم که همه ما در سفری روبه‌رشد هستیم.

«تمام آنچه همواره خواسته‌ای، در آن‌سوی ترس‌هایت به انتظار تو نشسته است.»

شکست نخوردن در زندگی غیرممکن است؛ مگر اینکه آن‌قدر محتاطانه زندگی کنیم که گویی اصلاً زندگی نکرده‌ایم، که در آن صورت از پیش باخته‌ایم!

در همان دوران بی‌اعتمادی به خود بود که کارن با تحقیقات مرتبط با اشتباهات و رشد مغزی آشنا شد و این مسئله او را دگرگون کرد. و به ناگاه طرز فکری کاملاً متفاوت در من شکل گرفت. چیزی شبیه به اینکه: «صبر کن ببینم. این یک فرصته، نه چیزی که قراره ازش فرار کنم. خودشه! همینه» این طرز فکر دقیقاً مشخصه اصلی نامحدود بودن در زمان بروز مشکل است؛

نخستین گام گشایش برای جسی درک موضوع زیر بود: «هیچ‌یک از مشکلاتی که در زمینه یادگیری در گذشته داشته‌ام، به نقصی در وجود من مربوط نمی‌شود، بلکه به دلیل ایراد سیستم آموزشی بوده است.» این تغییری است که من در بسیاری از افراد ملاحظه کرده‌ام. این همان تغییر ضروری برای تمام افرادی است که تجارب بدی در یادگیری داشته‌اند.

بنا به باور روان‌شناس سوئدی، اندرس اریکسون، شک‌کردن به خود، به‌ویژه زمانی‌که نمی‌دانیم در زندگی چطور به پیش برویم، کاملاً طبیعی و بهنجار است. در حقیقت، آنچه مشکل‌آفرین و نابهنجار تلقی می‌شود «باور به مانعی است که نتوان به‌هیچ‌وجه از آن عبور کرد».

وقتی با رویکردی چندبعدی به مسائل نگاه می‌کنید، مسیرهای عصبی متفاوتی در مغز شما فعال می‌شود و در نتیجه یادگیری ارتقا می‌یابد.

برخی از نقل‌قول‌هایی که از او دوست دارم عبارت‌اند از: - «کسی که هرگز اشتباه نمی‌کند، هیچ‌گاه کار جدیدی را امتحان نکرده است.» - «من باهوش نیستم؛ فقط بیشتر از دیگران روی مسائل کار می‌کنم.» - «من استعداد خاصی ندارم؛ فقط به‌شدت کنجکاوم.» - «فرصت‌ها در دل سختی‌ها پنهان شده است.» جملات فوق از اینشتین به این معناست که او طرز فکر رشد داشته، هرچند چنین اصطلاحی در آن زمان اصلاً باب نبوده است.

آن‌ها در تحقیقاتشان به نتایج جالب‌توجهی دست یافتند. در مغز افرادی که در رشته خود پیشگام تلقی می‌شوند چیزی با دیگران متفاوت است. نکته اینجاست که چنین افرادی ارتباطات فعال بیشتری بین نواحی متفاوت مغزشان، ارتباط بیشتری بین دو نیمکره مغزی و انعطاف بیشتری در نحوه تفکرشان دارند. [۱۲] ارتباطات مغزی، که مشخصه ویژه مغز افراد پیشگام است، از طریق یادگیری به‌دست می‌آید و خصوصیتی نیست که افراد با آن متولد شوند.

اگر هر روز صبح با مغزی جدید از خواب برخیزیم، چه می‌شود؟

شکست نخوردن در زندگی غیرممکن است؛ مگر اینکه آن‌قدر محتاطانه زندگی کنیم که گویی اصلاً زندگی نکرده‌ایم، که در آن صورت از پیش باخته‌ایم!

این پژوهش نکته‌ای بنیادین را آشکار می‌سازد: وقتی با مانعی روبه‌رو می‌شوید، اتخاذ رویکردی جدید و نگاه به مسئله از افقی متفاوت مفید خواهد بود. هرچند این مسئله بسیار منطقی به‌نظر می‌رسد، بسیاری از ما وقتی با موانع یا محدودیتی روبه‌رو می‌شویم، به‌سختی می‌توانیم نحوه تفکرمان را تغییر دهیم. در عوض، اغلب به این نتیجه می‌رسیم که از پس آن کار برنمی‌آییم.