بریده‌هایی از کتاب توهم دانش

ذهن انسان شبیه نمایشگر یک کامپیوتر نیست که برای نگه‌داشتن حجم زیادی از اطلاعات طراحی شده باشد، بلکه بیشتر شبیه برنامه‌ای است که به‌منظور استخراج مفیدترین اطلاعات ذخیره‌شده برای اتخاذ مناسب‌ترین تصمیم در موقعیت‌های نو و جدید طراحی شده است. بنابراین افراد اطلاعات کمی در مورد جزئیات وقایع در ذهن خود ذخیره می‌کنند. از این منظر ذهن انسان را می‌توان به زنبور و جامعه را به کندو تشبیه کرد. نکته این است که هوش یکایک ما منحصر به توانایی‌های مغزی ما نیست. بلکه بشر در پاسخگویی به فعل و انفعالات محیط پیرامونی خود از ذهنی جمعی بهره می‌گیرد. به عبارتی او از بدن خود، طبیعت و دانش سایر افراد در اتخاذ بهترین واکنش و تصمیم ممکن تاثیر می‌پذیرد. به بیان دیگر، تفکر انسان، بیشتر حاصل تفکر اجتماع است، تا قابلیت‌های ذهنی خود فرد.

پی بردن به اینکه چقدر نمی‌دانیم، موثرتر از دانستن است.

ظاهرا، این واقعیت که اکثریت قاطع مردم دارای برخی از اولویت‌ها و ترجیحات هستند، به این معنا نیست که نظر آنها از روی آگاهی است.

هر یک از ما پنجره‌ای رو به دانش بی‌کران گیتی هستیم و اطلاعات و ادراک هر یک از ما جهان پیرامونی منحصربه‌فرد است. دانش جمعی ما را قادر می‌سازد در آن واحد از دریچه ده‌ها، صدها و بلکه هزاران پنجره به عالم نگاه کنیم. اما دانش جمعی تنها مادامی‌که افراد متخصص دانش خود را با دیگران در اشتراک می‌گذارند می‌تواند مفید باشد و در شرایط دیگر چه بسا بهره‌مندی از دانش جمعی گمراه‌کننده باشد.

توضیح علی یک روش موثر برای از بین بردن توهم است اما افراد دوست ندارند این توهمات را کنار بگذارند. به گفته والتر: توهم از اولین لذت‌هاست. لذا از بین بردن آن در واقع از بین بردن لذت مردم است. مردم دوست دارند احساس موفقیت کنند نه احساس بی‌کفایتی.

وقتی افرادی با عقاید یکسان در مورد موضوعی با یکدیگر بحث می‌کنند. مخالفت بین آنها با نظرهای مخالف، بیشتر می‌شود. به‌این‌ترتیب، پس از بحث و گفت‌وگو، حمایت آنها از دیدگاهی که قبل از بحث کردن داشتند، افراطی‌تر می‌شود. و این نوعی از تفکر گله‌ای است.

به‌طور کلی ما درکی از اینکه چقدر سطح دانستنمان کم است، نداریم. در واقع بهره بردن از دانشی اندک، در ما احساس متخصص بودن را ایجاد می‌کند. همین‌که حس متخصص بودن به ما دست داد، همانند یک متخصص صحبت می‌کنیم و معلوم می‌شود که مردم همواره صحبت می‌کنند درحالی‌که زیاد نمی‌دانند.

توهم درک مطلب، بدان دلیل ایجاد می‌شود که افراد درک مطلب را با آشنایی با مطلب اشتباه می‌گیرند. همین‌که چشمتان به متن می‌افتد، آن متن، ظاهرا در نوبت بعدی که آن را نگاه می‌کنید، برایتان آشنا خواهد بود. این موضوع حتی درصورتی‌که مدت زمان بسیاری از زمان خواندن آن گذشته باشد، صادق است. در