بریده‌هایی از کتاب زایش سرمایه داری

ملاحظات مارکس بر ظهور جمعیت گسترده‌ای از مزدبگیران در هلند سدهٔ هفدهم دلالت دارد که کارشان سودی می‌آفرید که منشأ دیگری بیش از مناسبات مبادله‌ای داشت. در حقیقت، پژوهش‌های اخیر وجود پرولتاریایی بی‌نهایت بزرگ، هرچند پراکنده را در هلند سدهٔ هفدهم آشکار می‌سازد. (۱۸) مارکس در سرمایه اشاره می‌کند که در هلند، اعتبار تجاری و دادوستد پول همراه با تجارت و تولید رشد کرد. در حقیقت، سرمایهٔ مالی تابع سرمایهٔ صنعتی و تجاری شد. به نظر مارکس، «در سدهٔ هفدهم... هلند همچون کشور مدل توسعهٔ اقتصادی عمل می‌کند، همانند انگلستان در زمانهٔ کنونی.»(۱۹) چنین نظری با دیدگاهی که هلند را «اقتصاد تجاری فئودالی» می‌داند سازگار نیست.