بریده‌هایی از کتاب لطفاْ معیشت خود را تدبیر فرمایید

امام رضا علیه السلام فرمود: گمان خود را نسبت به خدا نیکو گردانید چرا که خدا می فرماید: من نزد گمان بندهٔ مومنم هستم. اگر نسبت به من، گمان و توقع خیر داشته باشد برایش خیر خواهم بود و اگر نسبت به من بدگمان باشد، بدی خواهد دید. اگر شناخت ما از خدا صحیح باشد امکان ندارد به او بدگمان باشیم.

امام سجاد فرمود: «اگر وارد بازار شوم و با پولی که دارم مقداری گوشت برای خانواده‌ام بخرم که احتیاج به آن دارند این در نظر من بهتر است از اینکه بنده‌ای را آزاد نمایم.»

امام صادق فرمود: «در زمان اقبال دنیا، شایسته ترین افراد به بهره مندی از آن، خوبان و مومنان و مسلمانان هستند نه بدکاران و منافقین و کافران.»

انسانی که به خدا توکل می کند آرامش دارد؛ هم در حین انجام کار و چاره اندیشی، هم وقتی کارش را انجام داده است و منتظر نتیجه است و هم وقتی نتیجه را گرفت! بگذریم از این که آرامش هنگام تدبیر در انسانی که توکل کرده است، باعث می شود کارش را بهتر انجام بدهد.

ممکن است پول زیادی داشته باشید اما رزقتان زیاد نباشد یعنی چیز زیادی از نیازتان را برطرف نکند. برکت همین جا معنا پیدا می کند. پول بابرکت بیشتر کار می کند.

اگر طالب معیشت بهتر هستید قبل از آنکه به فکر افزایش درآمد خود باشید (که گاهی ممکن است لازم باشد و در این باره هم در شماره های آینده خواهیم گفت) به فکر لذت بردن از داشته هایتان باشید.

دین از بیچارگی و فقر و وابستگی مالی خوشش نمی آید. پس با افتخار و مطمئن در طلب دنیا باشید؛ دنیایی که سرشار از خیر و نیکی برای خود و اطرافیانتان باشد، که به قول امام صادق اگر طلب دنیا این گونه باشد، طلب آخرت است نه دنیا.

توکل کنید. یعنی در همان زمان که همه تلاشتان را برای موفقیت خود به کار می بندید چشم از اسباب ببندید و همه توقعتان متوجه خود خدا باشد. به او تکیه کنید. او پشتتان را خالی نمی کند!

ممکن است برخی تدبیرها به تجربه و تمرین نیاز داشته باشد. حتی ممکن است برخی مشکلات را هیچ کس نتواند حل کند و اصلا قرار نباشد حل شود اما اگر «اهل تدبیر» هستید پس لابد آن قدر خردمند هم هستید که بتوانید با وجود حتی مشکلات حل نشدنی، از زندگی خود لذت ببرید و احساس خوشبختی کنید.

آنچنان که اهل بیت فرموده اند مؤمن حسابی اگر خودش هم پول نداشت قرض می کند تا مشکل دیگران را حل کند. بسیاری از بدهکاری هایی که برای پیشوایان دینی گزارش کرده اند به این دلیل بوده است.

دین از ما می خواهد همه تلاش خود را برای توسعه دارایی خود و ثرومتمند شدن به کار بگیریم، آیا متدینین ما احساس چنین تکلیفی دارند؟

امیرالمومنین ۷ فرمود: «علم وسیله تسلط است، هرکه داشته باشد با آن غالب شود و هر که ندارد مغلوب شود.» خصوصا در دنیای رقابت، که کوچک ترین اشتباهات ممکن است، زیان های بزرگی در پی داشته باشند. باید به فکر تحصیل یا تکمیل علوم و مهارت هایی بود که به توفیق شغلی و پیشگیری از اشتباه و زیان کمک می کند.

خداوند فرمود: کسی که خواست من را بر هوس خود ترجیح بدهد، رزق او را برعهده می گیرم و در هر تجارتی همراهش خواهم بود. و چه وعده ای شیرین تر و قابل اعتمادتر از این؟

آیا به دنبال آرامشید و دلتان می خواهد به چیزهایی برسید که برایتان خیر باشد؟ پس دلتان را با خدا صاف کنید، به رحمت و لطف او بیندیشید و مطمئن باشید هیچ چیزی که به ضرر شما باشد انتظار شما را نمی کشد.

دین از بیچارگی و فقر و وابستگی مالی خوشش نمی آید. پس با افتخار و مطمئن در طلب دنیا باشید؛ دنیایی که سرشار از خیر و نیکی برای خود و اطرافیانتان باشد، که به قول امام صادق اگر طلب دنیا این گونه باشد، طلب آخرت است نه دنیا.

گاهی به همان خوبی که برنامه ریزی کرده اید نخواهید توانست آن را اجرا کنید یا اتفافقات غیرمنتظره برنامه ریزی و تدابیر شما را به هم می ریزند. گاهی هم اوضاع به آن بدی که به نظر می رسد نخواهد بود و از جایی که فکرش را نمی کردید خیر و خوبی به سویتان سرازیر می شود.

به آینده و احتمالات پیش رویتان نه بدبینانه و نه خوشبینانه، بلکه واقع بینانه بیندیشید و همیشه کارتان را به گونه ای انجام دهید که بهتر از آن نمی توانستید انجامش دهید.

باید به احتمال های مختلف اهمیت بدهید. لازم نیست زیاد بدبین باشید، فقط کافی است زیاد و بی جهت به همه چیز خوش بین نباشید.

برکت غیر از مال و ثروت است. گاهی مال هست ولی برکت نیست یعنی ثمره و توقعی که از آن برای رفع نیاز و آرامش و لذت زندگی می رود در آن نیست. گاهی هم مال اندکی است که برکت زیادی دارد. زمین کوچکی است که محصول خوبی می دهد یا درآمد اندکی است که چون به چرک گناه آلوده نیست، هدر نمی رود

اگر از خدا خوبی می خواهید هم خوبی دنیا را هم در کنار خوبی آخرت بخواهید. این دستور دین است که برای فراهم آوردن اسباب زندگی آبرومندانه برای خود و خانواده تان تلاش، و دنیایتان را آباد کنید.