بریده‌هایی از کتاب جامعه‌شناسی دین؛ رویکردهای کلاسیک و معاصر

می‌گوید دین، تصویر کاذبی از واقعیت را معرّفی می‌کند، اینکه دین، توهّمی است که تأکید می‌کند نه افراد و نه جماعت‌ها بر شرایط خودشان کنترلی ندارند، بلکه تابع نیروهایی هستند که آن‌ها را درک نمی‌کنند، نیروهایی که به صور متفاوت در دین تفسیر می‌شوند.

تعاریف ذاتی به ما از آنچه دین هست می‌گویند؛ تعاریف کارکردی از آنچه دین انجام می‌دهد به ما می‌گویند.

دین به عنوان تولید اجتماعی، نتیجهٔ نیروهای بیرونی و بازتابی از جهان مورد بحث قرار می‌گیرد.

جامعه‌شناس آلمانی توماس لاکمن تعریف کارکردی بسیار گسترده‌ای را در کتابش دین نامرئی (۱۹۶۷) به کار می‌برد. در اینجا، لاکمن دین را به عنوان"تعالی طبیعت زیستی از طریق ارگانیسم انسانی"(۱۹۶۷: ۴۹) تعریف می‌کند. او به شکل‌گیری «خود» به عنوان فرآیندی دینی اشاره می‌کند. انسان‌ها درک شان از «خود» را به وسیلهٔ جای دادن خودشان در کلیّتی معنادار توسعه می‌دهند جایی که آن‌ها چارچوب مرجعی را برای تفسیر واقعیّت ایجاد می‌کنند.