بریده‌هایی از کتاب شکوهِ مرگبار؛ یک فیلم بیولوژیک

آشپزخانه‌ها از یک جایی به بعد شروع کردند به کوچک‌تر شدن و این کوچکی را با اُپِن شدن تحمل‌پذیرتر کردند. جمع‌وجور شدن آشپزخانه خواه‌ناخواه امکان بسیاری از فعالیت‌ها را در این فضا از بین برد. مثلا از یک جایی به بعد تولید محصولات خانگی مثل ترشی، مربا، رب گوجه، رب انار، شیرینی، بیسکویت و خیلی چیزهای دیگر کلا منتفی شد، چون در یک وجب جا واقعا نمی‌شد این کارها را انجام داد و ناچار باید محصولات صنعتی جایگزین می‌شدند.

در هیچ‌جای تاریخ به اندازهٔ امروزِ تهران لوکس بودن با مبتذل شدن توأمان نشده است.

پیام پل طبیعت به عنوان یکی از نمادهای شهر تهران، برای جوانان این نیست که مطالعه کنید، بحث کنید، فعالیت مدنی داشته باشید، توانایی‌های خود را بهتر کنید، به دانش راستین روی بیاورید، حقیقت‌جو باشید، جلوی بچه بستنی نخورید... که پل، مصرف‌گرایی و جلوه‌گری را تبلیغ می‌کند.

تو کشورهای دیگه اینو پذیرفته‌ن که موسیقی پاپ مربوط به صنعت موسیقی و بازار موسیقیه، یعنی چیزی که بهش “show business” می‌گن. پاپ متعلق به این جریانه و اصلا ربطی به نهادهای آکادمیک و علمی موسیقی نداره. اهدافش کاملا متفاوته، بسترهای شکل‌گیری‌ش متفاوته، تبادلات مالی و اقتصادی متفاوتی داره و اساسا نگاه فرهنگی‌ای برای شکل دادن به یه جریان مدنی نداره.

باعث شده بود ارزش‌های دفاع مقدس همگی در طوق ظواهر خاصی از یک خرده‌فرهنگ متعلق به قشر خاصی دربیایند. این گروه در حدود سی سالی که از جنگ گذشته همیشه از این ارزش‌های انسانی و متعالی در جهت پیشبرد مقاصد ایدئولوژیکشان استفاده کرده‌اند.

مثلا همین ماجرای گورخواب‌ها. اومدن و یه‌مرتبه این موضوع رو مطرح کردن و احساسات مردم رو درگیر کردن. چیزی حدود پنجاه نفر گورخواب رو بردند تو گرم‌خانه‌ها سامان دادن و بعد چی شد؟ تموم شد و هیچ‌کس هم نگفت که مسئلهٔ اصلی تو این شهر میلیون‌ها میلیون حاشیه‌نشین و بی‌خانمانه.

کتاب‌فروشی‌ها که تا پیش از این همیشه فقط کتاب می‌فروختند، شدند لوکیشنی جدید از فیلم بیولوژیک تهران ژانری و پای چیزهای دیگری هم علاوه بر کتاب درآن‌ها باز شد: ظروف سرامیکی، جواهرات بدلی، لوازم‌التحریر لوکس و به طور خلاصه «جینگیله‌مستون‌ها».

چرا یکباره به خیابان می‌ریزیم وقتی مرتضی پاشایی از دنیا می‌رود؟ حتما یکی از دلایلش جذابیت است، اما مرگ هم هست. ما از مرگ می‌ترسیم، از مرگ یک جوان مشهور در سی‌سالگی می‌ترسیم.

بسیاری از نویسندگان، که بیشتر هم نویسندگان ادبیات هستند، بزرگ‌ترین تلاشی که در آثارشان داشتند همین بوده است: این که سعی کنند تا آن ایدئولوژی‌ای را که پشت پردهٔ چشم‌هایمان، همچون یک لنز فیلم‌برداری یا اینستاگرامی، جای جهان‌بینی ما می‌نشیند، کنار بزنند و جهان بدون فیلتر را نشانمان بدهند. جهانی را نشان دهند که در آن یک گردن‌بند مروارید ارزش چندانی ندارد در مقابلِ آن لحظه‌ای که با فراغ بال گوشه‌ای لم داده‌ایم و غرق در روح بلندنظر خود، شادکام مزهٔ شیرینی زنجفیلی خانگی را با چای هل و دارچین مزمزه می‌کنیم و زمان را از دست نمی‌دهیم. منظورم همان لذت‌های سادهٔ معصومانه و مؤثری هستند که دریچهٔ احساسات ما را باز می‌کنند و قلبمان را برمی‌انگیزند.