بریده‌هایی از کتاب پارادوکس انتخاب؛ آنگاه که آزادی انتخاب اضطراب می‌آورد

با رشد هر چه بیشتر انتخاب‌ها، جنبه‌های منفی داشتن گزینه‌های متعدد ظاهر می‌شوند. هرچه تعداد انتخاب‌ها بیشتر می‌شوند، منفی‌های آنها چنان رشد می‌کنند که ما را زمین‌گیر می‌سازند. در این مرحله، انتخاب‌ها نه‌تنها ما را به آزادی نمی‌رساند، بلکه ناتوان هم می‌سازند.

ما تقریبا به هر چیزی که تجربه می‌کنیم با هر دفعات تکراری که باشد عادت می‌کنیم. وقتی زندگی سخت است، تطابق باعث می‌شود تا از فشار مطلق دشواری زندگی رها شویم. اما وقتی زندگی خوب است، تطابق ما را در تردمیل لذت قرار می‌دهد و باعث می‌شود سطح رضایت ما از تجربیات مثبت روبه‌زوال بگذارد.

اما حتی اگر بتوان به افراد آموزش داد که زیاد درباره مقام و وضعیت خود نگران نباشند، بازهم ازآنچه هستند ارضا نخواهند شد؛

وجود یک گزینه دیگر با کیفیت پایین‌تر باعث می‌شود تا تصمیم‌گیری برای مصرف‌کنندگان راحت‌تر شود.

امروزه ظاهر مردم نیز به امری تبدیل‌شده است که مسئولیت آن بر گردن خود مردم افتاده است. وِندی کامینر، روزنامه‌نگار، در این زمینه می‌گوید: «زیبایی قبل موهبتی بود که به تعداد معدودی از ما اعطا می‌شد و بقیه صرفا حق تحسین آن را داشتند، اما امروزه زیبایی یک دستاورد است و نداشتن زیبایی به‌مانند بی‌خانمانی یک بدبختی نیست بلکه یک شکست است».

این رفتار منحنی «کاهش عدم مطلوبیت تلفات» نامیده می‌شود. از دست دادن ۱۰۰ دلار ابتدایی بیشتر از دست دادن ۱۰۰ دلار بعدی شما را جریحه‌دار می‌کند.

اغلب مردم متوازن کردن آزادی انتخاب و تعهد را با یکدیگر دشوار و چالش‌برانگیز می‌یابند.

آزادی منفی، «آزادی از» است؛ آزادی از قیدوبند، آزادی از اینکه توسط دیگران به ما امرونهی شود. آزادی مثبت، «آزادی به» است؛

اما این گشایش هزینه دارد و هزینه آن بار روزانه جمع‌آوری اطلاعات و تصمیم‌گیری است. مردم هرگز نمی‌توانند آرام یافته و ازآنچه به دست آورده‌اند لذت ببرند. آنها همواره باید در کمین فرصت بزرگ بعدی باشند.

روابط عاشقانه بسط دیگری از انتخاب‌ها را در بردارد، انتخاب‌هایی که می‌خواهند تمرکز ما را گرفته و موجب تشویش بیشتر ما شوند.

اقتصاددان‌ها اشاره می‌کنند که کیفیت هر گزینه را می‌توان مجزا از گزینه‌های جایگزین آن ارزیابی کرد. یکی از قیمت‌هایی که در برابر هر هزینه پرداخت می‌شود نادیده گرفتن فرصت‌های دیگری است که گزینه‌های دیگر ارائه می‌کنند و «هزینه فرصت» نامیده می‌شود. هزینه فرصت گذراندن تعطیلات در ساحل کیپ‌کاد نادیده گرفتن رستوران‌های کالیفرنیا است. هزینه فرصت یافتن شغل در شهر سکونت نامزدتان نبودن در کنار خانواده است. هر تصمیمی که ما می‌گیریم همراه با هزینه‌هایی است.

در یک فروشگاهی که دارای کت‌وشلوارهای با قیمت بیش از ۱۵۰۰ دلار است، خرید یک کت‌وشلوار ۸۰۰ دلاری از آن به‌مانند خرید طلا است؛ اما در فروشگاهی که اغلب کت‌وشلوارها کمتر از ۵۰۰ دلار قیمت دارند، همان کت‌وشلوار ۸۰۰ دلاری مشابه قبلی ولخرجی محسوب می‌شود

اگر شما چند قطعه موسیقی را برای افراد تحت مطالعه پخش کرده و یا برای آنها چند نمونه نقاشی نشان دهید و این نمایش‌ها و پخش‌ها را به‌دفعات زیاد تکرار کنید، افراد موارد آشناتر را با دیدگاهی مثبت‌تر نسبت به موارد ناآشنا رتبه‌بندی خواهند کرد. افرادی که قطعات موسیقی را رتبه‌بندی می‌کنند نمی‌دانند که یک قطعه موسیقی را بیشتر از قطعه موسیقی دیگر دوست دارند چون برای آنها آشناتر است. بااین‌حال وقتی‌که محصولات اساسا برابر شوند، مردم محصولی را انتخاب می‌کنند که آشناتر است؛ حتی اگر آشنایی آنها با محصول صرفا از روی تبلیغات باشد.

انتخاب فیلم برای دیگران البته فعالیت مطلوب من نیست (شاید به خاطر داشته باشید که این یکی از سوالات بیشینه‌سازی است که در فصل چهارم به آن اشاره کردم). انتخاب فیلمی که موجب غافلگیری و محظوظ شدن افراد شود کار دشواری است.

دسترسی به گزینه‌های متعدد به این معنی است که دیگر برای اشتباه کردن عذر و بهانه‌ای وجود ندارد و سرزنش درباره انتخاب اشتباه مستقیما بر سر من فرود خواهد آمد و عواقب ناشی از انتخاب اشتباه رشد چشمگیری خواهد یافت.

که نتایج بد در هر دو وضعیت داشتن مسئولیت و نداشتن مسئولیت موجب ناراحتی مردم می‌شوند، اما صرفا زمانی موجب حس افسوس می‌شوند که مسئولیتی متوجه آنها باشد.

ما همه مستعد خطا هستیم اما لزوما مستعد اشتباه یکسانی نیستیم؛ چراکه تجربیات ما متفاوت هستند.

باور من این است که هدف بیشینه‌سازی، منبعی از نارضایتی زیاد است که می‌تواند موجب احساس بدبختی مردم شود،

انتخاب آن چیزی است که ما را قادر می‌سازد به جهان بگوییم که چه کسی هستیم و به چه چیزی اهمیت می‌دهیم.

هر انتخابی که ما می‌کنیم، میثاقی با خودمختاری و حس خودمحوری‌مان است.

توضیح دوم این است که انتخاب بیشتر همواره نمی‌تواند به معنی کنترل بیشتر باشد.

امروزه، موسسه مدرن تحصیلات تکمیلی «کالاهای» متنوعی را عرضه می‌کند و به شما امکان داده و حتی شما را تشویق می‌کند به‌عنوان «مشتری» به دنبال آنچه علاقه دارید شروع به خرید از آنها کنید. مشتریان این موسسه‌ها ازلحاظ سفارش هر دانشی که دوست دارند آزاد هستند و هر آنچه مشتریان بخواهند توسط دانشگاه‌ها عرضه می‌شود. در برخی موسسات با اعتبار بیشتر، این دید «خریدار» به‌حداعلای خود رسیده است. در چند هفته ابتدایی کلاس‌ها، دانشجویان از هر کالایی چیزی را به‌عنوان نمونه برمی‌گزیند. آنها به یک کلاس رفته و ده دقیقه را صرف می‌کنند تا با آنچه یک استاد ارائه می‌کند آشنا شوند و بعد حتی گاهی در میان کلام استاد، کلاس را ترک می‌کنند و کلاس دیگری را امتحان می‌کنند.

ما اگر برخی قیدهای زندگی در قبال آزادی انتخاب را به‌جای مخالفت کردن با آنها قبول کنیم، حس بهتری خواهیم داشت. چنانچه از بهترین دست‌برداریم و به بهتر قناعت کنیم، حس بهتری خواهیم داشت (آیا تابه‌حال شنیده‌اید که خانواده‌ای بگوید: من صرفا آنچه خوب است را برای کودکانم می‌خواهم؟) اگر ما انتظارات خود از نتایج تصمیماتمان را کاهش دهیم، حس بهتری خواهیم داشت. اگر تصمیمات ما برگشت‌ناپذیر می‌بودند، حس بهتری می‌داشتیم. اگر ما به آنچه اطرافیان ما انجام می‌دهند کمتر توجه نشان دهیم، شادتر خواهیم بود.

شکل این منحنی با آنچه اقتصاددان‌ها از آن به‌عنوان «قانون کاهش مطلوبیت نهایی» صحبت کرده‌اند مطابقت دارد. هرچه ثروتمند ثروتمندتر می‌شود، از میزان واحدهای رضایت‌بخش او کاهش می‌یابد.

آنچه درباره رضایت‌مندی یا اولویت‌های تجربه‌شده در دنیای واقعی مهم است این است که آنها عینی هستند و نه ذهنی. اگر ما از بهترین نتایج ذهنی خود احساس ناکامی کنیم، این نتایج هیچ ارزشی نخواهند داشت.

هیرش بیان کرد که هر چه جامعه‌ای ثروتمندتر باشد و هر چه نیازهای مادی پایه‌ای بیشتر ارضا شوند، افراد بیشتری درباره کالاهایی که ذاتا کمیاب هستند حساس خواهند شد و اگر شما به رقابت جهت دستیابی به کالاهای کمیاب می‌پردازید، «به‌اندازه کافی خوب» هرگز به‌اندازه کافی خوب نخواهد بود؛ تنها بهترین -صرفا بیشینه‌سازی- شما را به مقصود خواهد رساند.

تفاوت‌های اساسی میان فرهنگ‌ها در ایجاد فرصت‌های مصرف برای مردمانشان تاثیر بسیار کمی بر میزان رضایت مردم از زندگی‌شان دارد.

صدها مطالعه دیگر جای شکی باقی نگذاشتند که ما می‌توانیم عدم داشتن کنترل را بیاموزیم و پس‌ازآنکه این را آموختیم، عواقب آن می‌تواند وحشتناک باشد.

بنابراین تحت برخی شرایط، خواستن و دوست داشتن می‌تواند جدا از هم عمل کند، درست همان‌طوری که اغلب میان اولویت‌های مورد انتظار ما و آنچه برمی‌گزینیم جدایی می‌افتد.

بر طبق مفروضات اقتصادی استاندارد، تنها هزینه‌های فرصتی که باید در یک تصمیم‌گیری دخالت داده شوند آنهایی هستند که با جایگزین بهتر بعدی مرتبط هستند؛