بریده‌هایی از کتاب کژرفتاری؛ داستان شکل‌گیری اقتصاد رفتاری

مارک تواین گفته «آنچه نمی‌دانی تو را به دردسر نمی‌اندازد. آن چیزی که از آن مطمئنی و اشتباه است تو را به دردسر خواهد انداخت.»

یک بطری از آبجوی مورد علاقه‌اش را در ساحل بنوشد

افراد در ابتدا تمایل دارند با مشارکت به دیگران حسن نیت نشان دهند، اما اگر نرخ مشارکت پایین باشد، این همکاران مشروط به سواری‌کنندگان مجانی تبدیل می‌شوند.

مثالی که اساسش سیاست جدید ادارهٔ پلیس شیکاگو بود. جریمه‌های پارک ماشین از قدیم‌الایام روی شیشهٔ جلوی ماشین و زیر تیغهٔ برف‌پاک‌کن قرار می‌گرفت. سیاست جدید این بود که جریمه‌ها روی کاغذهای نارنجی روشن چاپ شود و روی شیشهٔ کناری راننده چسبانده شود، جایی که همهٔ راننده‌هایی که از آنجا رد می‌شدند به‌خوبی آن را می‌دیدند. ما در مقاله بیان کرده بودیم که چنین سیاستی از منظر رفتاری هوشمندانه است، زیرا احتمال جریمه‌شدن را در ذهن افراد افزایش می‌دهد و تقریبا بدون هیچ هزینه‌ای مردم را از پارک کردن ماشین در مکان‌های ممنوعه باز می‌دارد

. پول باید به بهترین شکلی که منافع سازمان یا خانوار را برآورده می‌کند هزینه شود؛ اگر این منافع تغییر کند، دیگر نباید توجهی به برچسب‌هایی داشته باشیم که روی آن پول‌ها زده‌ایم. اما رفتار ما در عمل اینچنین نیست. برچسب‌ها عواملی ظاهرا بی‌ربط هستند.

افراد زندگی را برحسبِ تغییرات تفسیر می‌کنند نه سطوح.

قانونی که باید به یاد داشت این است که افرادی که با ضررهای بزرگ تهدید می‌شوند و شانس خارج شدن از ضرر را دارند، حتی اگر در حالت عادی ریسک‌گریز باشند، به شکل غیرِمعمولی به ریسک‌پذیری تمایل پیدا می‌کنند. مراقب باشید!

«اکتشاف با آگاهی از بی‌قاعدگی است که دوباره آغاز می‌شود، یعنی، با فهم اینکه طبیعت به شکلی انتظارات برآمده از پارادایمی را زیر سؤال برده که بر علمِ متعارف حکم‌فرماست.»

قانون وبر-فچنر بیان می‌کند که کمترین تفاوت محسوس در هر متغیری با دامنه و ابعاد آن متغیر متناسب است.

پاسخ این است که آن دو چراغ در واقع هم‌زمان نسوخته بودند. اینکه در شهری پرنور با یک چراغ رانندگی کنی بدون اینکه متوجه سوختن چراغ دیگر بشوی، اتفاقی کاملا محتمل است. سوختن یک چراغ همیشه تفاوت محسوسی نیست. اما سوختن چراغ دوم قطعا محسوس است. این پدیده رفتار مشاهده‌شده در یکی از مثال‌های فهرست را نیز تبیین می‌کند: اینکه برای تخفیف ده دلاری روی رادیوی ۴۵ دلاری حاضریم ۱۰ دقیقه را طی کنیم اما برای همین مقدار تخفیف روی تلویزیون ۴۹۵ دلاری نه. برای خرید دوم مقدار تخفیف جِی‌اِن‌دی نیست.

پیش‌فرض بنیادی نظریهٔ اقتصاد این است که افراد برای انتخاب بهینه‌سازی می‌کنند. یک خانواده از بین تمام کالاها و خدماتی که می‌تواند بخرد، بهترین موردی را که با بودجه‌اش سازگار است انتخاب می‌کند. علاوه‌براین فرض می‌شود که انسان‌های اقتصادی در هنگام انتخاب، هیچگاه دچار سوگیری در تصمیم‌گیری نمی‌شوند. این یعنی انتخاب انسان‌های اقتصادی بر اساس چیزی انجام می‌شود که اقتصاددانان آن را «انتظارات عقلایی» می‌نامند.

تغییر نظر افراد دربارهٔ صبحانه‌ای که می‌خواهند بخورند دشوار است، چه رسد به تغییر نظرشان دربارهٔ آنچه تمام عمرشان را صرفش کرده‌اند.

افراد برای آنچه بخشی از داشته‌شان است ارزش بیشتری قائلند تا چیزهایی که می‌توانست بخشی از داشته‌شان باشد.

اقتصاد رفتاری همان علم اقتصاد است که برخی مفاهیم از روان‌شناسی و سایر علوم اجتماعی به آن تزریق شده است.

اقتصاد رفتاری همان علم اقتصاد است که برخی مفاهیم از روان‌شناسی و سایر علوم اجتماعی به آن تزریق شده است.

افراد زندگی را برحسبِ تغییرات تفسیر می‌کنند نه سطوح. این تغییرات می‌تواند شامل تغییر از وضعیت فعلی یا تغییر نسبت به شرایط انتظاری باشد، اما به‌هرحال این تغییرات هستند که ما را خوشحال یا غمگین می‌کنند.

قانونی که باید به یاد داشت این است که افرادی که با ضررهای بزرگ تهدید می‌شوند و شانس خارج شدن از ضرر را دارند، حتی اگر در حالت عادی ریسک‌گریز باشند، به شکل غیرِمعمولی به ریسک‌پذیری تمایل پیدا می‌کنند.

قبل از اینکه شروع به خواندن این کتاب کنید، به یاد داشته باشید که کتاب پیشِ رویتان توسط آدمی نوشته شده که تنبلی‌اش از سوی مراجع رسمی تایید شده است. اما بر اساس گفته‌های دنی نکتهٔ مثبت قضیه اینجاست که من فقط به چیزهایی می‌پردازم که حداقل برای خودم جالب باشد.

یک‌بار از یک مسافرخانهٔ نزدیک پیست اسکی پرسیدم چرا در طول هفتهٔ تعطیلات کریسمس قیمت‌ها را افزایش نمی‌دهد؛ دورانی که تقاضا به شدت بالاست و باید اتاق را از یک سال پیشتر رزرو کرد. اول که اصلا سؤالم را متوجه نشد. هیچ‌کس زمانی‌که قیمت‌هایش در بالاترین مقدار نسبت به روزهای دیگر قرار داشت، از او نپرسیده بود که چرا قیمت‌ها این‌قدر پایین است. اما وقتی توضیح دادم که اقتصاددانم، متوجهِ موضوع شد و به‌سرعت پاسخ داد: «اگر بخواهی مردم را در کریسمس سرکیسه کنی، در ماه مارس پیش تو نخواهند آمد.» این توصیه‌ای خوب برای هر کسب‌وکاری است که می‌خواهد مشتریانی وفادار داشته باشد.

قیمت بازاری نخواهیم بود. در اینجا درستیِ فرضیهٔ بازار کارا،

بخش ششم: مالیه (۲۰۰۳ - ۱۹۸۳)

اجماعی میان اقتصاددانان و به‌خصوص میان اقتصاددانان مالی وجود داشت که شواهد