بریده‌هایی از کتاب اریش فروم

هدف از رشد انسان، سازگارکردن فرد با نیازهای اقتصادی و اجتماعی عصر نیست، بلکه رشد هر فرد براساس نیازهایی است که سبب شکوفاشدن بهینهٔ توانایی‌ها و تکامل او می‌شود.

انسان دارای موجودیتی واحد است. اندیشه‌ها، احساسات و روش زندگی او با یکدیگر پیوند دارند. وقتی او از نظر احساسی آزاد نباشد، نمی‌تواند در اندیشیدن نیز آزاد باشد، و اگر در مناسبات اقتصادی و اجتماعی و شیوهٔ زندگی‌اش آزاد نباشد، نمی‌تواند از نظر احساسی و عاطفی آزاد باشد.

جامعهٔ آرمانی جامعه‌ای است که در آن هیچ فردی وسیلهٔ به هدف رسیدن دیگری نباشد؛ در آن، هر فرد بدون استثنا، خود وسیله و هدف باشد. ازاین‌رو هیچ‌کس نباید برای هدف‌هایی به‌کار گرفته شود، یا خود را در مسیری قرار دهد که مانع شکوفایی نیروهای انسانی‌اش شود. در این جامعه، انسان در کانون آن قرار دارد و همهٔ فعالیت‌های اقتصادی و سیاسی در خدمت پیشرفت او است.

زندگی، زیستن در اکنون است با جهت‌گیری برای آینده و بی‌درنگی.

از نگاه فروم، اگر شخص نیرویش را تنها صرف کسب درآمد کند، هم زندگی و هم روحش را تباه کرده است. فروم به‌یاد می‌آورد که حتی در دوران کودکی نیز زندگی‌کردن را با هدف کسب پول، عجیب می‌دانست: برایم عجبیب بود که اشخاص، زندگی خود را صرف پول‌درآوردن می‌کردند و هنگامی که کسی از بستگان می‌گفت که فروشنده است، برایم به این معنا بود که او همهٔ وقتش را صرف پول‌درآوردن می‌کند و از همین رو من احساس شرمندگی می‌کردم.

من همچنان در این دنیا بیگانه‌ام، دنیایی که در آن، هدف تنها کسب درآمد بیش‌تر است؛ و درست به همین دلیل، احساس من، آن را بیش‌تر نابهنجاری می‌داند.

امنیت ما در شیوهٔ تفکر سالم و خردورزانهٔ ما نهفته است. یعنی حقیقت‌گرایی خردمندانه و بخشنده‌ای که واقعیت‌ها را درمورد دشمن و خود می‌داند و رویدادها را تنها بر پایهٔ حدس و گمان ارزیابی نمی‌کند، بلکه داوری دربارهٔ آن‌ها را براساس ارزیابی‌های مستدل انجام می‌دهد و خود را تسلیم تمایلات خودخواهانه و جانبدارانه نمی‌کند.