بریده‌هایی از کتاب سرگشتگان

در جایی مثل جامعۀ ما، عیب و خجالت یک‌جوری ابزارهای استبداد و زورگویی هستند. احساس گناه و عیب چیزی است که ادیان آن را اختراع کردند تا به وسیله‌اش دست و پای ما را توی پوست گردو فرو کنند و نگذارند آن طور که باید و شاید از زندگی لذّت ببریم.

دو روز پیش از رخداد آن حادثۀ اسف‌آلود و دردناک، «آدم» داشت در دفتر یادداشتش چنین عباراتی را می‌نوشت: نام من در برگیرندۀ ولادت بشریت است و شروع آدمیت. البته من به بشریتی نَسب می‌برم که به گهنگی و کهنسالی می‌گراید. هرگز نتوانستم بفهمم که چرا پدرم این نام را بر من نهاد. در سرزمین مادریم «آدم» اسمی است نادر و قبل از من هم هیچ‌یک از افراد خانواده‌ام چنین نامی نداشته‌اند. خوب به خاطر می‌آورم که یک روز از پدرم علت انتخاب این اسم را پرسیدم. او در پاسخ فقط به یک جمله اکتفا کرد: «آدم پدرهمۀ ماست». آن موقع که من این سؤال را از پدرم پرسیدم ده سال بیشتر نداشتم و در آن سن و سال طبیعی بود که قدرت فهم چنین پاسخی را نداشته باشم. لذا به همین مقدار توضیحی که پدرم داد بسنده نموده و وانمود کردم که از پاسخش قانع شده‌ام، حالی که شاید بهتر بود در زمانی دیگر و در سن و سال پختگی، البته به شرطی که او هم در قید حیات بود، این سؤال را از او می‌پرسیدم که واقعاً آرزویش در انتخاب این اسم برای من چه بود؟!

دنیای ما به هر حال همانطور که فهمیدیم پایان سرزمین‌مان است و به خودم این جرأت را می‌دهم که بگویم: پایان دنیا، پایان تمدن‌ماست؛ تمدن خاورزمین. این تعبیر لبخند را از صورت نادانان پاک می‌کند و باعث می‌شود که آدم‌های هُرهُری‌مذهب و پیروان مکتب خودنمایی و مؤمنان به مذهب خودپسندی و کبر، که یکدیگر را به بهانۀ وجود خداوند یکتا سلاخی می‌کنند و سر می‌برند و هیچ دشمنی را اهریمنی‌تر از هویت‌ها و امانت‌های پیچیده و رازآلودمان نمی‌شناسند،

سرزمینت باید به تعهداتی که به تو دارد عمل کند؛ از تو به عنوان یک شهروند ارزشمند یاد کند، نه آنکه محرومت کند و علیه‌ات تبعیض بگذارد و به ناحق از بسیاری امکانات و امتیازات محرومت کند. وظیفۀ وطن و رهبرانش در برابر تو آن است که به مسئولیت‌هایی که پذیرفته اند عمل کنند، که اگر نکنند تو هم دِینی نسبت به آنها نخواهی داشت

قوانین اجتماعی در واقع به عکس قانون جاذبۀ کار می‌کنند. مثلاً به جای اینکه یک نفر از بالا به پایین سقوط کند از پایین به بالا سقوط می‌کند. این بالارفتن و صعود سیاسی رفیق ما نتیجۀ مستقیم همان خطای بزرگی بود که مرتکب شد.