بریده‌هایی از کتاب گیاهان دارویی

طب را در ایران به چهار هزار سال قبل از میلاد مسیح نسبت داده‌اند، که متأسفانه مثل کشور هندوستان به اوراد و سحر و جادو آمیخته و کم کم از صورت خارج شده است.

گل و برگ‌های این گیاه به مصارف دارویی می‌رسد دارای خواص تقویت کننده، هضم کننده و اشتها آور، مقوی قلب، تب بر، مدر، قاعده‌آور، ضد عفونی کننده و ضد کرم و کسانی که به نارسایی کبد مبتلا هستند می‌توانند دو تا چهار گِرم گرد گل یا برگ افسنتین را مصرف کنند. بیماران مبتلا به ناراحتی‌های هضمی و خونریزی‌های داخلی وزنان باردار نباید آن را مصرف کنند.

مرکب القوی است، محلل و دفع کننده اخلاط بیماری‌زا است و قابض و خشک کننده است و زود حل شونده نیز می‌باشد، مقوی اعضاء و نرم کننده ورم‌ها است و برای صداع و درد شقیقه خیلی خوب است برای معده دردهای رحمی و لگنی شربا «و ضمادا» مؤثر است پخته او به صورت ضماد حل کننده ورم‌ها است، پخته آن با شربت برای کورک‌ها یا جوش‌های پوستی و با افسنتین برای ورم معده موثر است. جوشانده آن برای آسم، تنگ نفس و نیز برای رها کردن سنگ‌های ادراری و برای تسکین دردهای روده‌ای مؤثر است مقدار مصرف روزانه آن تا ۲ مثقال است ماده مؤثر اکلیل الملک کومارین است که ضد ورم و مسکن قوی است.

دم کرده ده تا بیست گرم گل بابونه در یک لیتر آب که به سوء هاضمه، کندی عمل روده‌ها، یبوست و عفونت‌های دردناک یا اختلال قاعده‌گی شده‌اند مفید و مؤثر است

روناس (فوه) گیاهی است علفی و پایا به ارتفاع نیم متر تا یک و نیم متر که به حالت وحشی در منطقه مدیترانه از اسپانیا تا آسیای صغیر و هم‌چنین در شمال آفریقا و برخی نواحی آسیا می‌روید. منشأ اولیه آن خاور نزدیک و قفقاز بوده است ساقه آن چهارگوش و پوشیده از خارهای کوچک قلاب مانندی است که به وسیله تکیه‌گاه‌ها ارتباط پیدا می‌کند. این خارها در کنارهای برگ و رگبرگ میانی نیز دیده می‌شود. برگ‌های آن بیضوی دراز و نوک تیز است و با آنکه به ظاهر مجتمع به تعداد ۶ در طول ساقه دیده می‌شود، مع‌هذا بیش از دوتای آن‌ها برگ نیست. گل‌های آن کوچک زرد رنگ و مجتمع به صورت

مدر، ضد تشنج، صفرابر، مقوی معده، نیرو دهنده، بسیار قوی ومصرف آن به موجب سهولت ترشح و دفع صفرا می‌شود، در ورم مزمن کیسه صفرا استسقا ناشی از بزرگ شدن حجم کبد تشمع کبدی به علت مسمومیت‌های غذایی مخصوصاً مصرف نوشابه‌های الکلی به علاوه در رفع زردی، تورم کبد و انسداد مجاری آن مؤثر می‌باشد.

در دوم گرم وخشک است خارج کننده اخلاط لزج و غلیظ است و حل کننده و پاک کننده‌ای قوی، ضد سنگ ادراری و مدر بول است ضماد آن بهترین ادویه سرطان است و جهت بزرگی کرنه یا گوشت اضافی بینی موثر و ضد جراحات متعفن می‌باشد، ضماد پودر برگ‌های آن برای زخم‌های تازه مفید است، شیاف آن برای بواسیر و پخته آن برای شقاق بواسیر نافع و آب پخته میوه آن با روغن زیتون مسکن دردهای مفصلی است آب ریشه باباآدم برای تقویت موی سر وبرای کورک‌ها و دمل‌ها به صورت شستشو به کار می‌رود. جوشانده آن برای بیماران پوستی نافع است.

این گیاه را همراه با سالاد غذا مصرف می‌کنند، برای مبتلایان به مرض قند بسیار مفید است، در صبحانه به صورت تازه همراه با شیر مصرف می‌شود. در بیماری‌های پوستی به ویژه اگزما، خارش دردهای تناسلی زنان و در درمان ریزش مو بسیار مؤثر است، برای ریزش موی سر بهتر است از کوبیده علف آن به صورت مالیدنی به سر استفاده کرد، در دردهای مفصلی مزمن، بیماری‌های کلیه و کبد و بیماری‌های سینه با اثر اخلاط‌آور فراوان، در بهبودی آن مؤثر است. تصفیه کننده خون، نیرودهنده، مقوی معده، اشتهاآور، مدر و آرام‌کننده‌ی دردهای عصبی می‌باشد