بریده‌هایی از کتاب صید ماهی بزرگ

مراقبه را زمانی شروع کردم که پر از ترس و نگرانی بودم. در خودم احساس خشم و افسردگی داشتم. من این خشم را غالباً روی همسر اولم خالی می کردم. پس از آنکه حدود دو هفته از مراقبه کردنم گذشت، او پیش من آمد و گفت، «چیزی شده؟» لحظه ای ماتم بُرد. بعد پرسیدم، «منظورت چیه؟» و او گفت، «خشمت کجا رفته؟» خودم هم نفهمیده بودم که کِی محو شده بود.

گاه محدودیت باعث خلاقیت می شود. اگر پول فراوان داشته باشی، آسوده ای و به گمانت هر مشکلی پیش آید با پول حلش می کنی. لازم نیست خیلی فکر کنی. ولی اگر در مضیقه باشی، گاه ایده های خلاق و ارزانی به ذهنت می رسد.

اگر کاری را انجام دهی که به آن باور داری و شکست بخوری، همچنان پیش خودت سربلندی. ولی اگر به کارت باور نداشته باشی و شکست بخوری، مثل این است که دو بار بمیری. فوق العاده غم انگیز است.

ایده ها همچون ماهی اند. برای صید ماهی کوچک می توانی در سطح آب بمانی. ولی اگر می خواهی ماهی بزرگ بگیری، باید به عمق بروی. ماهی های اعماق، قوی تر و ناب ترند. آن ها درشت، انتزاعی و بسیار زیبا هستند. من ماهی خاصی را می خواهم که به کارم می آید؛ ماهی ای که بتوان به سینما ترجمه اش کرد. گرچه آن پایین همه نوع ماهی در حال شنا کردن اند: ماهی برای تجارت، ماهی برای ورزش، ماهی برای همه چیز. همه چیز، هر آنچه به حساب آید، از ژرف ترین سطح بالا می آید. فیزیک مدرن آن سطح را «میدان واحد» می نامد. هرچه هُشیاری ــــ آگاهیِ ــــ تو بیشتر شود، به آن منبع ژرف نزدیک تر می شوی و ماهی بزرگ تری صید می کنی.

«شادی حقیقی در درون نهفته است.»

پس زندگی هنری یعنی باید فراغت داشته باشی تا اتفاق های خوبی را رقم بزنی. برای کارهای دیگر وقت چندانی نخواهی داشت.

آن که شادی اش از درون است، رضایت اش از درون است، و روشنایی اش همه از درون

فیلم باید روی پای خودش بایستد. اینکه فیلم ساز مجبور شود منظور فیلمش را با کلام بیان کند بی معنی است.

گاه اتفاق های ناخوشایند هم رخ می دهد، ولی تو همچنان باید به کارت ادامه دهی و خود را با آن اتفاق ها وفق دهی. این، آن و آن چیز دیگر را از کار حذف می کنی. ولی اگر بر ایدهٔ اصلی متمرکز بمانی ــــ با آن روراست باشی ــــ سر آخر به طرز عجیبی می بینی که اتفاق های تصادفی نیز صادق و منطبق با ایده هستند.

طی سی وسه سالِ گذشته هیچ مراقبه ای را از دست نداده ام. صبح و عصر هر بار بیست دقیقه مراقبه می کنم. بعد دنبال کاروبار روزانه ام می روم و شاهدم که لذت کار، نیروی شهود و شوق زندگی ام بیشتر و منفی گرایی ام کمتر شده است.

دنیای درون فیلم دنیایی برساخته است و افرادی هستند که میل دارند وارد آن شوند. چنین دنیایی برای ایشان واقعی است و اگر مردم در مورد نحوهٔ رویدادها چیز خاصی کشف کنند یا بدانند که این یا آن به چه معناست، بار دیگر که فیلم را ببینند در تجربهٔ آن ها دخیل خواهد شد و آن گاه فیلم متفاوت می شود. به نظرم حفظ آن دنیا بسیار مهم و با ارزش است و نباید چیزهایی را بگوییم که باعث زوال آن تجربه می شوند.

باید بیاموزی که در پیروزی و شکست متعادل باشی. موفقیت نیز مثل شکست می تواند تو را از پا درآورد.

وقتی زیاد تلویزیون ببینی و مجله بخوانی، تصور می کنی داری از کل دنیا عقب می افتی.

با تاریکی نجنگ. حتی نگران تاریکی نباش. چراغ را روشن کنی، تاریکی از میان می رود. چراغِ هشیاریِ ناب را روشن کن، منفی گرایی از میان می رود.

گاه محدودیت باعث خلاقیت می شود. اگر پول فراوان داشته باشی، آسوده ای و به گمانت هر مشکلی پیش آید با پول حلش می کنی. لازم نیست خیلی فکر کنی. ولی اگر در مضیقه باشی، گاه ایده های خلاق و ارزانی به ذهنت می رسد.

همه چیز، هر آنچه به حساب آید، از ژرف ترین سطح بالا می آید. فیزیک مدرن آن سطح را «میدان واحد» می نامد. هرچه هُشیاری ــــ آگاهیِ ــــ تو بیشتر شود، به آن منبع ژرف نزدیک تر می شوی و ماهی بزرگ تری صید می کنی.

تمام آسمان را در دستمالی کوچک پیچیدن آسان تر است از رسیدن به شادی حقیقی بدون شناخت خود.

تنها آن آتما (خود)، تنها آن بی پیرایه ترین شکل هشیاری است که سزاوار دیدن، شنیدن، تأمل کردن و ادراک است. اوپانیشادها

با خودت صادق باش. دیدگاهت را ابراز کن و نگذار کسی آن را دست کاری کند. هرگز ایدهٔ خوب را رها نکن و هیچ گاه ایدهٔ بد را نگه ندار

معروف است که «به هرچه توجه کنی، جان می گیرد.» پس وقتی بر چیزی تمرکز می کنی، انگار آن را تکان می دهی و به حرکتش درمی آوری

منفی گرایی عین تاریکی است؛ اما تاریکی چیست؟ تاریکی را می نگری و می بینی خودش واقعاً چیزی نیست؛ بلکه غیاب چیزی است. چراغ را روشن کنی، تاریکی از میان می رود.

آدم ها باورشان شده که نمی توانیم صلح داشته باشیم و حالا دیگر صلح به یک شوخی شبیه است. آن که دختر شایستهٔ سال می شود، در کمال مسخرگی آرزوی صلح جهانی می کند و همه قاه قاه به او می خندند. هیچ کس به صلح باور ندارد. ایدهٔ قشنگی است، همین و بس ــــ آرزوی ننه نقلی هاست. امر مُهملی است که هیچ گاه عملی نمی شود. ما در چنین جهنم دره ای به سر می بریم و تصور می کنیم غیر از این نیست. ولی اگر در اشتباه باشیم چه؟

تمام آسمان را در دستمالی کوچک پیچیدن آسان تر است از رسیدن به شادی حقیقی بدون شناخت خود.

فرانسوی ها را دوست دارم. آنان عاشقان و حامیان سینه چاک سینما در جهان اند. واقعاً از فیلم سازها و حقوق آنان حمایت می کنند و به تدوین نهایی به دست خودِ فیلم ساز باور دارند. بسیار خوش شانس بوده ام که برخی شرکت های فرانسوی پشتیبانم بوده اند.

ورود به دنیایی متفاوت را دوست دارم و به رمز و راز علاقه مندم. به همین دلیل، دلم نمی خواهد خیلی چیزها را پیش از موعد بدانم. دوست دارم کشف کنم. «قصهٔ دنباله دار» از این نظر عالی است: می توانی وارد آن ها شوی و بیشتر و بیشتر و بیشتر به عمق آن ها بروی. به تدریج رمز و راز را حس می کنی و چیزهایی سراغت می آیند.

موسیقی باید با تصویر هماهنگ شود و آن را ارتقا دهد. نمی توانی چیزی را روی تصویر بیندازی و انتظار داشته باشی نتیجه دهد، حتی اگر آن چیز، یکی از آوازهای همیشه دلخواهت باشد. ممکن است آن قطعه هیچ ربطی به صحنهٔ فیلمت نداشته باشد؛ اما وقتی با آن هماهنگ باشد، می توانی این هماهنگی را احساس کنی. فیلم ارتقا پیدا می کند؛ چیزی از نوع «کل فراتر از مجموع اجزاست» رخ می دهد.

اگر کاری را انجام دهی که به آن باور داری و شکست بخوری، همچنان پیش خودت سربلندی. ولی اگر به کارت باور نداشته باشی و شکست بخوری، مثل این است که دو بار بمیری. فوق العاده غم انگیز است.

ایده ها همچون ماهی اند. برای صید ماهی کوچک می توانی در سطح آب بمانی. ولی اگر می خواهی ماهی بزرگ بگیری، باید به عمق بروی.

برخی مراقبه ها تنها تأمل یا توجه اند؛ تو را در سطح نگه می دارند. تعالی نمی یابی، به آن بُعد چهارم نمی رسی و آن سعادت را تجربه نمی کنی. در سطح می مانی. روش های تمدد اعصاب کمی تو را به درون می برند. این زیباست؛ انگار که ماساژت می دهند. ولی این تعالی یافتن نیست. تعالی امری منحصربه فرد است.

مهم ترین چیز در مراقبه؛ بیشتر و بیشتر خودت می شوی.