بریده‌هایی از کتاب انگیزیش و هیجان (کارشناسی ارشد روان شناسی)

ارسطو می‌گوید: «عصبانی‌شدن آسان است - همه می‌توانند عصبانی شوند، اما عصبانی‌شدن در برابر شخصِ مناسب، به میزان مناسب، در زمان مناسب، به‌دلیل مناسب و به روش مناسب - آسان نیست!»

آنچه برای یک فرد فوق‌العاده لذت‌بخش است، ممکن است برای دیگری کسل‌کننده یا آزار‌دهنده باشد.

مازلو (۱۹۷۰) معتقد بود افراد رشدیافتۀ سالم، ادراک صحیحی از واقعیت دارند؛ خودانگیخته و متمرکز بر حل مسئله‌اند؛ رغبت‌های ‌اجتماعی بسیار قوی دارند؛ میل واقعی برای یاری‌رساندن به دیگران در آن‌ها مشاهده می‌شود و چشم‌انداز وسیعی نسبت به زندگی دارند.

طبق نظریۀ تام کینز، شادمانی ازنظر عصب‌شناختی با کاهش سرعت شلیک عصبی فعال می‌شود. رهایی از درد جسمانی و نگرانی‌ها، حل‌کردن مسئله‌ای دشوار و پیروز‌شدن در رقابتی اضطراب‌انگیز، نمونۀ الگوی کاهش برانگیختگی عصب‌شناختی شادی است (آیزنک، ۱۹۷۸

انگیزۀ اولیه در مقابل انگیزۀ ثانویه انگیزه‌های ‌اولیه عمدتاً با نیازهای اولیۀ زیستی مرتبط هستند، مثل گرسنگی و تشنگی، اما انگیزه‌های ‌ثانویه با نیازهایی ارتباط دارند که چندان جنبۀ حیاتی و زیستی ندارند و با بقای فرد مرتبط نیستند، مثل نیاز به دوست داشته‌شدن.

بنا بر نظریۀ اتکینسون (۱۹۵۷)، اشخاصی که دارای انگیزۀ پیشرفت قوی هستند، در تکالیفی که درجۀ دشواری‌اش متوسط‌اند (نه خیلی دشوار و نه خیلی ساده) است، توفیق زیادی به‌دست می‌آورند. یعنی تکالیفی که این افراد در آن بیشترین جدیت را نشان می‌دهند، تکالیفی هستند که انجام‌دادن آن‌ها مستلزم قدری خطر‌کردن است. این‌ها همان تکالیف چالش‌انگیزند.

مازلو (۱۹۸۷) ویژگی‌های افراد خودشکوفا را به شرح زیر توصیف کرده‌است - داشتن درک درستی از واقعیت - توانایی پذیرش خود و دیگران - طبیعی‌بودن - مشکل محور‌بودن به عوض خودمحور‌بودن - علاقه‌مند‌بودن به تنهایی و خلوت - مقاومت در برابر هم شکل‌شدن با دیگران - همدلی با دیگران

. مازلو (۱۹۸۷) معتقد است که این دسته از نیازها فقط در انسان‌هایی که شخصیتی سالم دارند یافت می‌شود و فقط یک درصد مردم به آن دست می‌یابند و علت آن را اینگونه توضیح می‌دهد که اکثر مردم قدرت شناسایی توانایی‌های بالقوۀ خود را ندارند، زیرا بیش از حد مطیع الگوهای قالبی فرهنگ خود هستند، لذا نیازهای فردی خویش را نادیده می‌گیرند.

تاب‌آوری نشان‌دهندۀ توانایی فرد در حفظ تعادل فیزیکی و روانی است، ازاین‌رو نمی‌توان آن را معادل بهبودی دانست، چرا که در بهبودی، فرد پیامدهای منفی و مشکلات هیجانی - عاطفی را تجربه می‌کند (بانانو، ۲۰۰۴). گلانتر، لارسون و روبنسون (۱۹۹۹) در پژوهشی نشان دادند که در جوامع مختلف برخی از گروه‌ها تاب‌آوری بیشتری دارند.

به میزان فشار روانی قابل تحمل در هر فرد، بدون آنکه علائم اختلال و به‌هم خوردن سازمان رفتاری و تمامیت فردی در وی بروز کند، قدرت تحمل فشار روانی می‌گویند

بیماری، عبارت‌ است از: ناتوانی یا شکست سیستم جسمانی - روانی در انجام وظایف اساسی خود.

دفاع‌های ‌ناپخته: مانند فرافکنی و خیال‌پردازی غیرواقع‌گرایانه - دفاع‌های ‌روان‌رنجورانه: مانند واکنش‌سازی و سرکوبی - دفاع‌های ‌پخته: مانند بازداری و انتظار واقع‌گرایانه

نظریه‌های محتوایی به نیازها، امیال یا انتظارات توجه می‌شود. مهم‌ترین نظریه‌های ‌محتوایی عبارت‌اند از: - نظریۀ سلسله‌مراتب نیازهای مازلو - نظریۀ دو عاملی هرزبرگ (بهداشت انگیزشی)

تقویت‌کننده‌های ‌درونی: منظور تقویت‌کننده‌هایی هستند که کنترل آن‌ها به دست خود فرد است. مثل وقتی که فرد به خودش تبریک می‌گوید و با عباراتی چون «شیرین کاشتم» یا «دستم درد نکند» خودش را تأیید می‌کند. تقویت‌کننده‌های ‌درونی همچنین به احساس رضایت حاصل از کسب توفیق در رسیدن به هدف اشاره می‌کنند. ازاین‌رو به آن‌ها تقویت‌کننده‌های ‌نهان، در مقابل تقویت‌کننده‌های ‌آشکار، نیز گفته می‌شود.

سبک‌های ‌تنظیم هیجان شناختی سازگار: سبک‌های ‌راهبردهای مقابله‌ای بهنجار عبارت‌اند از: - پذیرش: تفکر با محتوای پذیرش و تسلیم رخداد - تمرکز مجدد مثبت: فکر‌کردن به موضوع لذت‌بخش و شاد به‌جای تفکر دربارۀ حادثه واقعی. - تمرکز مجدد بر برنامه‌ریزی: فکر‌کردن دربارۀ مراحل فائق آمدن بر واقعۀ منفی یا تغییر آن. - ارزیابی مجدد مثبت: تفکر دربارۀ جنبه‌های ‌مثبت واقعه یا ارتقای شخصی - کنارآمدن با دیدگاه: تفکرات مربوط به کم‌اهمیت‌بودن واقعه یا تأکید بر نسبیت آن در مقایسه با سایر وقایع (آکرمونت و همکاران، ۲۰۰۷).

چنان‌که استفاده از سبک‌های ‌ارزیابی مجدد با هیجان‌های ‌مثبت و عملکردهای میان فردی بهتر با به‌زیستی بالا ارتباط دارد (گراس و جان، ۲۰۰۳). از‌طرفی براساس یافته‌های ‌یک پژوهش، سرکوب هیجان در هنگام رویارویی با رویداد استرس‌زا باعث پدید‌آمدن نشخوار فکری بعد از رویداد می‌شود (دیویس، ۱۹۹۸). بررسی مبتلایان به وسواس فکری - عملی نیز نشان می‌دهد، این بیماران در مقایسه با افراد سالم از سبک‌های ‌خود سرزنشی و فاجعه‌انگاری بالاتر و سبک‌های ‌ارزیابی مجدد مثبت کمتری استفاده می‌کنند (گارنفسکی و همکاران، ۲